Program kapsamında, TAI ana yükleniciliğinde ve Sikorsky, Aselsan, TEI, Alp Havacılık firmalarının alt yükleniciliğinde, Sikorsky Aircraft firmasının S70i Helikopteri’nden yola çıkılarak geliştirilecek olan 109 adet T70 Genel Maksat Helikopteri, önümüzdeki 10 yıl süresince Türkiye’de lisans altında üretim modeliyle, 6 farklı kullanıcıya teslim edilecektir. (Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Özel Kuvvetler Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğü)
Proje kapsamında, ana yüklenici TAI, T70 helikopterlerinin kabin, kokpit, kuyruk konisi, yatay ve dikey kuyruk, ana ve kuyruk rotor palleri gibi tüm ana parçaların üretimini, nihai montaj işlemlerini, testlerini ve entegre lojistik desteğini; Aselsan, temel aviyoniklerin geliştirilmesi ve entegrasyonunu ve Sikorsky ile birlikte helikopter kokpiti geliştirilmesini (IMAS); TEI, T700 motorunun üretimini; Alp Havacılık ise iniş takımları, dişli kutusu detay parça üretimi ve dinamik parçalarının üretim ve montajını gerçekleştirecektir.
Türk Genel Maksat Helikopteri Programı ile ülkemizin genel maksat helikopter ihtiyacı karşılanmış olacak ve Türk endüstrisi, askeri ve sivil alanlarda yurtiçi ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli rol alacaktır.
ROLLER:
· Kargo
· Arama Kurtarma
· Yangınla Mücadele
· Hava Ambulansı
· Kıyı Güvenliği
TEKNİK ÖZELLİKLER:
| Azami Kalkış Ağırlığı | 9,979 kg | 22,000 lbs |
| Azami Kalkış Ağırlığı (Harici Yük Dahil) | 10,659 kg | 23,500 lbs |
| Azami Harici Yük | 4,082 kg | 9,000 lbs |
| Kabin Genişliği | 2.14 m | 7.0 ft |
| Kabin Yüksekliği | 1.37 m | 4.5 ft |
| Kabin Alanı | 8.18 m2 | 88 ft2 |
| Kabin Hacmi | 11.22 m3 | 396 ft3 |
Polonya’da üretilen T70 Genel Maksat Helikopteri Programında örnek olarak kullanılan helikopter.
MOTOR
109 adet Helikopter için 218 adet platform üstü, minimum 18 adet de yedek motor olmak üzere toplamda 236 adet TEI üretimi, General Electric Aviation’ ın T700-GE-701D turbo şaft motoruna özdeş konfigürasyonlu T700-TEI-701D turbo şaft motoru kullanılacaktır.
GMHP Sözleşmesi, SSM yetkilileri nezdinde TUSAŞ, ve TEI arasında 21 Şubat 2014 tarihi itibarıyla Ankara’da imzalanmıştır. Programda TUSAŞ Ana Yüklenici, TEI ise lisanslı motor üretiminden sorumlu alt yüklenici olacaktır.
TEI’nin Türk Genel Maksat Helikopter Programı Kapsamındaki Rolü:
TEI, program kapsamında; GE Aviation lisansı altında 236 adet T700-TEI-701D turboşaft motorunun Motor Montaj ve Test (AIT) dahil %50’sinden fazlasına denk gelen alt parçalarla beraber 60’ın üzerinde değişik parçasının üretilmesi, montajı, nihai testi, konfigürasyon yönetimi ve Lojistik Destek hizmetlerinden sorumlu olacaktır. İlk defa olarak, motorun ömrü boyunca çevrimi yüksek yanma odası gibi sıcak bölge parçaları TEI tarafından Türkiye’de üretilecektir. Satış sonrası destek kapsamında, Türk nihai kullanıcıların envanterinde olan T700 motor ailesinin Depo Seviyesi Bakımını yerli üretim parçaları ile yapma imkânına ve Türkiye dışında tanımlanmış geniş bir coğrafya için rekabet edebilir Depo Seviyesi Bakım faaliyeti yapma hakkına sahiptir. Bu program ile TEI, rekabetçi bir fiyatla tüm paydaşlarına optimal fayda sağlamayı hedeflemektedir.
TEI’ nin GMHP programı kapsamındaki faaliyetleri ilk T700-TEI-701D motorunun motorun tesliminden, teslim edilecek en son T70 helikopterinin asgari 30 yıllık ömrü boyunca devam edecektir.
T700-TEI-701D Motoru
T700 motor ailesinin en son nesil üyesi olan T700-TEI-701D motoru, önden tahrikli; entegre hava girişi parçacık ayıklayıcılı; tek parçalı (single spool) beş kademe eksenel (axial) – tek kademe merkezkaç (centirfugal) kompresör, merkezi akışlı dairesel (thru-flow annular) yanma odası, iki kademeli eksenel akış gaz üretici türbinden ve serbest iki kademeli eksenel akış güç türbininden meydana gelen bir turbo şaft motordur. 2000 şaft beygir (shp) gücündeki, T700-TEI-701D motoru mevcut T700-GE-701C model motora göre %5 daha fazla güç ve motorun sıcak kesim komponentlerinde 2 kat daha fazla dayanıklılık sunmaktadır.
PERFORMANS:
| Azami Seyir Hızı* | 296 km/sa | 160 kt |
| Yer Tesirinde Askı Tavanı (HIGE) ** | 4,572 m | 15,000 ſt |
| Yer Tesiri Dışında Askı Tavanı (HOGE) ** | 3,353 m | 11,000 ſt |
| Servis Tavanı** | 6,096 m | 20,000 ſt |
General Electric T700 Motor Ailesi Hakkında
Sınıfının lideri olarak, T700 motor ailesi dünya çapında askeri döner kanatlı hava araçlarına güç vermektedir. Sağlamlık, emniyet ve olumsuz çevre koşulları altında asgari seviyede bakım gerektirmek T700 askeri motor ailesi tasarımının temelidir. Kullanıma sunulmasından beri, T700 motor ailesi 50’den fazla ülkede, 125’den fazla müşterinin, 20’den farklı modelde döner ve sabit kanatlı hava aracı platformuna güç vererek, 60 milyon’ dan fazla motor uçuş saati gerçekleşmiştir.
Kaynak: DefenceTurk
