Eğitim

Eğitim ve Merak – Umran İnan (TEDx)

Ara 27, 2022

“Seni en çok etkileyen, tekrar tekrar izlediğin bir video, TEDx söyler misin?” diye sorsalar, kesinlikle Prof. Dr. Umran S. Inan ‘ın “Eğitim ve Merak” başlıklı konuşmasını söylerim.

Umran İnan, 2009-2021 yılları arasında Koç Üniversitesi Rektörlüğü yapmıştır. Stanford Üniversitesinde doktora yapmış ve uzun yıllar Uzay Fiziği alanında çalışmalar yapmıştır. Birçok ödül sahibidir. Benim için ise bir düşünce dehasıdır. Öğrendiklerini harmanlayıp, öğüttükten sonra bizlere muazzam bir şekilde sunmaktadır.

Videonun linkini aşağıya bırakacağım, izlemek isteyenlere şiddetle tavsiye ediyorum.

Ben de konuşmanın kısa bir özetini ve bende yankılanan kısımlarını aktarmaya çalışacağım.

Öncelikle Umran hoca diyor ki: aman çok öğrenme! Çok merak et ama sakın çok öğrenme.

“Benden Öğrenme Beni Öğren” diye bir yaklaşımı var Umran hocanın. Benden öğrenirsen benim geldiğim seviyeye gelebilirsin ancak ama beni öğrenirsen, birlikte öğrenirsek olağanüstü sıçrama yapabilirsin diyor.

Çok öğrenirseniz değişim olamaz o yüzden çok merak edin ki değişim olsun.

Tarih çalışır gibi değil bir kitap okur gibi, film izler gibi, hayatı yaşar gibi öğrenin.

Umran hoca konuşmasında bir de kitap tavsiye ediyor. “Dünyanın İncisi Endülüs” isimli tavsiye ettiği kitabı da okudum ve onu da sizlere tavsiye ederim, muazzam bir kitap ve muazzam gelişmelerin yaşandığı bir çağı anlatıyor Maria Rosa Menocal.

Bu dünyada en önemli kaynak, insanın içindeki heves ve heyecandır diyor. Bunu doğru yakalamalıyız ve ürkütmemeliyiz.

Bu heves ve heyecanı doğru şekilde yönlendirsek hakikaten çok büyük atılımlar yaşarız.

Öğrencilere “nolursun bize katkıda bulunki gelişelim” diyen öğretmenler, öğretim üyeleri düşünün bir. Gel benden öğren değil, gel birlikte öğrenelim ve birbirimizden öğrenelim. Bütün öğretmek konumunda olan kişiler aynı zamanda bir öğrenme konumunda da olduklarını düşünürlerse büyük sıçramalar yaşanır diye söylüyor.

Serendipity diye bir kelimeden bahsediyor ve ben ilk kez Umran hocadan duydum. Bir şeyleri ararken başka şeyleri bulmak. Aslında günümüzde hepimiz google’dan bir şeyler ararken bazen sekmeler arasında kayboluyor ve yepyeni, hiç düşünmediğimiz şeyleri buluyoruz. İşte bu serendipity. Bizi geliştirecek büyütecek olan da, akışa kapıldığımız ve derin düşüncelere daldığımız zamanlar da bu zamanlar oluyor. Serendipity kelimesini yaşadağınız anların çok olması dileğiyle.

Konumuz “Öğren” denildi bana. Ben de öğren lafını duyunca aman çok öğrenme diyorum.
Örneğin üniversite eğitimini alalım. Üniversite eğitiminde kiliselerden gelen bir gelenek var, bir podyum var, o podyumun üzerine birisi çıkıyor, aşağıda birileri oturuyor. Bu bildiklerini onlara naklediyor. Ondan sonra da alışagelmişiz imtihanlar yapıyoruz. Aktardıklarımı öğrendin mi öğrenmedin mi? diye. Ben bunları tamamen saçma buluyorum.
Benden Öğrenme Beni Öğren
Üniversite öğrenimini nesiller arası bir randevu olarak görüyorum.
Öğrenmekten çok merak etmelisiniz diye düşünüyorum.
Aman merak edin, her şeyi merak edin ama sakın öğrenmeyin.
Çok öğrenirseniz değişim olmaz.
Bu dünyada en önemli kaynak her insanın içinde olan heves ve heyecandır.
“Gel benden öğren değil gel birlikte öğrenelim” demeliyiz.
Ana kriter ne olmalı, ana kriter insan ruhunu en serbest kılmak olmalı. İnsan ruhunu olabildiğince serbest kılacaksın çünkü insan en güzel şeyleri en serbestken üretir.
“Aman normlara uymak senin için birincil kriter olmasın, sen burayı değiştirmek için buradasın, senden beklediğimiz en önemli şey; kritik değiştirme, bağırıp çağırma, isyan etme” diyelim. Aman uslu otur, geldin, ne biçim soru soruyorsun falan gibi şeyler değil. Nolursun bize katkıda bulun ki gelişelim.
Serendipity: Bir şeyleri ararken başka bir şeyleri bulmak. Prens Serendip’ten geliyor. Prens Serendip, ormanda bir şeyler ararken başka bir şeyler buluyor ve kelimenin 1700’lü yıllarda kökeni bu hikayeden geliyor.
Her şeyi yaparken önce bir merak duygusu ile başlayacağız. Bu merak duygusuyla bir şeyleri merak edeceğiz ve ille de merak ettiğin şeyleri bulamadın diye üzülmeyeceksin. Ya da ille de ona takılmayacaksın. Çünkü merak duygusuyla ararken başka bir şeyleri bulma ihtimalin çok daha fazla. Bu en basit şeyde de en karmaşık şeyde de böyledir. Yapraklar neden yeşil diye merak ederken senin aklına başkasının aklına gelmeyen bir soru gelebilir.
Her şeyi bilen insanlar ya da tüm bilgileri bilmek için bilen insanlar, daha az yaratıcı oluyorlar.
Kitap okur gibi film seyreder gibi hayatı yaşar gibi öğrenin. Tarih öğrenir gibi öğrenmeyin. Diyalog en iyi öğrenmedir. Birbirinizden öğrenin. Merak ediyorsan öğren aman çok da öğrenme.
İnsanların içinde heves ve heyecan olduğunu ve bu heves ve heyecanı yakalamaya çalışmanın bizlerin hayat memat meselemiz olması gerektiğine inanmamız gerekiyor.

Soru sorun, merak edin, aman çok da öğrenmeyin. Nolur öğrenmeyin, nolur çok daha fazla merak edin diyerek bu yazıyı sonlandırayım ve sizi video ile baş başa bırakayım.

Umran İnan’a saygı ve hürmetlerimi sunarım.

Kitabı aşağıdaki bağlantıdan alabilirsiniz :

Satın al