Bilim Kahramanları Derneği Başkanı Prof. Dr. Semahat Demir, Batı’da bilimi üretecek ekiplerin azaldığına dikkat çekerek, “Dünyanın her yerinde STEM eğitimine gençlerin ilgisi azalıyor. Bu nedenle başta ABD olmak üzere Batı, en iyi beyinleri çekmeye çalışıyor” diyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nde Obama hükümeti döneminde Ulusal Bilim Vakfı’nın (NSF) direktörleri arasında bir Türk kadını vardı. Elektrik Elektronik Mühendisliği alanındaki lisans eğitimini İTÜ’de tamamladıktan sonra Boğaziçi Üniversitesi’nde medikal mühendislik alanında yüksek lisans yapmış arkasından da Amerika’nın önde gelen üniversitelerine kabul edilmiş, prof. unvanı almış ve sekiz yıl boyunca NSF’de Biyomedikal Mühendisliği Programı’nın direktörü olarak hizmet vermiş bu isim, TEOG sınavında soru olarak bile Türk öğrencilerin karşısına çıktı.
Prof. Dr. Semahat Demir, bilimle geçen eğitim ve kariyer hayatının önemli döneminde Amerika’da gençlerin bilime daha fazla katılımı için oluşturulan stratejilerin içinde yer aldı. 2010 yılında ABD adına bilim diplomatı olarak Türkiye ile işbirliği anlaşması sürecinde yer aldı. 19 maddeden oluşan işbirliğinin kapsamı, Demir’in hazırladığı rapor üzerine kaleme alınmıştı. Prof. Dr. Semahat Demir’i Türkiye, son dönemde bilim dünyasındaki çalışmaları kadar Bilim Kahramanları Derneği’nin Başkanı olarak imza attığı projelerle de tanıyor. Demir, 2015’ten bu yana Türkiye’de bilim insanı kadrolarını büyütmek için çocukluk çağından itibaren etkili olacak projelere imza atıyor. Bilim Kahramanları Derneği’nin her yıl binleri aşan dev gönüllü kadrosuna liderlik ediyor.
Her çocuk mucit doğar
Bu yıl 10’uncu yaşını kutlayan Bilim Kahramanları Derneği, “Her çocuk mucit doğar” söylemiyle toplumda bilimsel farkındalığın artmasını sağlayacak projeler yürütüyor. DÜNYA okurları için bir araya geldiğimiz Prof. Dr. Semahat Demir, 10 yılda 80 ilde 52 binden fazla çocuk ve gencin derneğin eğitimlerine katıldığını söylerken gururlu. Merak edip sorunca söyledi: Programa katılım olmayan tek il Bayburt’muş. Her yıl 1000 gönüllünün destek verdiği projelerle, 56 bilim insanının çalışmalarını desteklediklerini belirten Demir, “4-6 yaş aralığına yönelik Minik Bilim Kahramanları Keşfediyor projesinden, 38 yaş altı Yılın Bilim İnsanı’nı seçtiğimiz ödül programına kadar geniş bir kitleye bilimle dokunuyoruz. Bu yolculuğumuzda birçok özel şirket de bize destek veriyor. Bu yıl da programlarımızın kontenjanlarını yoğun talep nedeniyle artırdık” diyor.
Bilim acilen ele alınması gereken konu
Prof. Dr. Semahat Demir’e göre bilimsel sürdürülebilirlik meselesi tüm dünyada acilen ele alınması gereken bir konu. Konunun vahameti ise özellikle gelişmiş ülkelerde Z kuşağının bilimsel eğitimi, kariyeri cazip bulmamasından kaynaklanıyor. Diyor ki Demir, “Yenilikçilik, buluşlar, keşifl er teşvik edilmeli. Geleceğe uzun vadeli bakıp bilimi, matematiği, feni kullanarak dünyadaki sorunların çözümüne odaklanmak gerekiyor. Bunu da gençlerle yapacağız.”
Amerika’daki 25 yıllık akademisyenlik hayatında bilime ilginin gelişmiş ülkelerde de gerilediğini gözlemleyen Prof. Dr. Demir, dünyanın her yerinde gençlerin STEM eğitimine yönelmesi için yeni projeler gerektiğinin altını çiziyor. Bu konudaki gözlemi ise şöyle: “Gençler futbol, sinema gibi sosyal medyada daha popüler olan, hızlı kariyer yapılabileceğine inandıkları alanlara yöneliyorlar. Oysa bilim sabır istiyor. Bilimi üretecek ekipler Batı’da da azalıyor. Son yıllarda Doğu’da daha yüksek. Çünkü maaş o ülkelerde daha iyi olmaya başladı. ABD, bu konuda beyin göçü kabul ediyor. En iyi beyinleri çekmeye çalışıyor. Biz ABD Ulusal Bilim Vakfı’nda da kızlar STEM eğitimine yönelsin diye programlar yapıyorduk. Şimdi Türkiye’de de yapıyoruz.”
Demir’e göre pandemi bilim insanlarının daha ulaşılabilir ve görünür olmalarını sağladığı için gençlerin bu alana çekti. Bunun bir fırsat olarak görülmesi gerektiğini vurgulayan Bilim Kahramanları Derneği’nin Başkanı bilimde rol modellerin öne çıkarılması gerektiği görüşünde.
Dünya Robot Olimpiyatı için İzmir aday
Bilim Kahramanları Derneği’nin önündeki projelerden biri Dünya Robot Olimpiyatı’nı Türkiye’ye getirmek. Bunun için iki kent aday: İzmir ve Panama. Gençlerin robot ve bilime karşı ilgilerini artırmayı hedefleyen olimpiyatlar kapsamında ilkokuldan üniversiteye dünyanın her yerinde tüm öğrencilerin fikir üretme ve problem çözme gibi yetenekleri “düşündürücü ve eğitici robot turnuvaları ve aktiviteleri” düzenleyerek geliştiriliyor. 95’i aşkın ülkenin yer aldığı bu programı Türkiye’de bilim Kahramanları Derneği uyguluyor. 2-3 kişiden oluşan takımların 20 yaşından büyük bir koç ile katılabildiği programda 9 klasman yer alıyor. Ocaktan kasıma kadar süren programın finali her yıl başka bir ülkede yapılıyor. Prof. Dr. Semahat Demir, 2023 yılında finali İzmir’de yapmak için çalıştıklarını anlatırken, “Etkinliği Kasım 2023’te İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZFAŞ işbirliğinde Fuar İzmir’de gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Ayrıca İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İzmir Kalkınma Ajansı, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, TARKEM (Tarihi Kemeraltı Çalışmaları) ve Uzay Kampı İzmir gibi kurumların da desteklediği etkinlik için başvuru süreci devam ediyor. Karar kasım ayında verilecek” diyor.
Kızlar Bilimle Buluşuyor
Bilim Kahramanları Derneği’nin 6-10 yaş arasındaki çocuklara STEM becerileri kazandırmayı hedefleyen Kızlar Bilimle Buluşuyor, şehirlerdeki kız takımlarını destekliyor. “Bu proje özelinde kendi imkanları ile bu tür STEM projelerine katılma imkanı olmayan devlet okullardan tamamı kızlardan oluşan takımlar kurma fırsatı elde ettik” diyen Prof. Dr. Demir, şöyle devam ediyor: “Böylelikle hem devlet okulları tarafında fırsat eşitliğini sağlamaya katkı sunduk, hem de kız çocuklarının bilimsel etkinliklere katılımı konusunda onları teşvik etme fırsatı elde ettik. Proje ile 3 yılda 309 kız çocuğuna ulaşıldı. Dördüncü yılında 120 kız çocuğuna ulaşmayı hedefliyoruz.”
DÜNYA Yasemin SALİH 21.10.2021
