Türkiye derin deniz doğalgaz arama çalışmalarını ilk keşfiyle taçlandırırken bu faaliyetlerin gizli kahramanları da gün yüzüne çıkıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Karadeniz’deki doğalgaz keşfine ilişkin revize rakamları açıklarken sözünü ettiği yerli denizaltı robotu Kaşif hakkında bir grup gazeteciye açıklamalarda bulundu.
Enerji Bakanı Dönmez, Kaşif Denizaltı Robotu projesinin ilk kez bu yılın şubat ayında gerçekleştirilen Petrol Endüstrisinde Milli Teknolojiler Toplantısı’nda gündeme geldiğini belirtti. Dönmez, “Tedarikçilerimiz ‘Biz bunu yaparız’ dediler. İş birliği imkânlarımızı ele aldık ve hızlı bir çalışma içerisine girdik. Yapılan çalışmalar sonucunda sektörde ROV olarak bilinen uzaktan kumandalı ileri teknoloji denizaltı sistemi Kaşif’i milli petrol ve doğalgaz sektörüne kazandırdık” dedi.
Fatih’in derinlerdeki gözü kulağı
Derin deniz sondajlarının yüksek teknoloji isteyen operasyonlar olduğunu anlatan Enerji Bakanı Fatih Dönmez şöyle konuştu: “Kaşif yüzlerce metre derinlikte, bir dalgıcın işini yapacak. Deniz altındaki kablonun gerilimini ayarlayıp fazla salınmasını engelliyor. Bu sayede su altı akıntılarından aracın ve kabloların minimum seviyede etkilenmesini sağlıyoruz. Kaşif topladığı elektrik verileri ile videoları gemide bulunan komuta konsolu yoluyla ana kumandaya aktarıyor.”
Kendi sınıfının en güçlü sistemi
Enerji Bakanı Fatih Dönmez’in verdiği bilgiye göre Kaşif’te güçlü itiş gücüne sahip yedi elektrik tahrikli motor bulunuyor. Ayrıca çeşitli teknik kollar ve el aletlerinde kullanılmak üzere geliştirilen hidrolik güç ünitesi de mevcut. Bu özellikleriyle Kaşif, dünya üzerinde kendi sınıfındaki en güçlü hibrit ROV sistemine sahip. 3 bin metre derinliğe kadar olan tüm derin deniz sondaj faaliyetlerinde görev alabilecek şekilde geliştirildi.
Enerji Bakanı Fatih Dönmez, derin deniz keşif robotu Kaşif’in yüzde 53 yerlilik oranına sahip olduğunu söyledi. Kaşif’i daha da geliştirmeye dönük çalışmaların devam ettiğini belirten Enerji Bakanı Dönmez “Yeni üretilecek Kaşif robotlarda yerlilik oranını yüzde 70’in üzerine taşımayı hedefliyoruz” dedi.
Maliyetleri aşağı çekiyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, su altı robotu Kaşif’in keşif ve sondaj faaliyetlerini hızlandırırken maliyetleri de aşağıya çektiğini söyledi. Dönmez, yapılacak geliştirme çalışmaları sayesinde Kaşif’in önümüzdeki dönemde derin deniz arama ve sondaj faaliyetleriyle ilgili operasyonel maliyetleri daha da azaltacağını vurguladı.
KRİTİK GÖREVLERİ YERİNE GETİRİYORLAR
Uzaktan kumandalı sualtı araçları 1990’lı yılların sonrasında, derin sulardaki petrol ve gaz kaynaklarına erişimi kolaylaştırdı. Dalgıçların güvenli bir şekilde erişemediği alanlara bu araçlar hızla ve güvenli şekilde erişmeye başladı. Araçlar, üzerlerinde bulunan kameralar yoluyla farklı açılardan görüntü aktarımı yapabiliyor. ROV’lar sondaj operasyonlarında kuyubaşlarındaki contaların değişimi, işlevlerinin kontrolü, kuyu başının temizlenmesi, su altında inceleme yapmak gibi çalışmalar yapabiliyor. Gaz ve petrol kaynaklarına erişildikten sonra ise üretime geçilme aşamasındaki tüm su altı inşaat faaliyetleri, destek gemileri üzerine konumlandırılan iş sınıfı ROV sistemleri tarafından yürütülüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sakarya Gaz Sahası’ndaki Tuna-1 kuyusunda keşfedilen güncellenmiş doğalgaz rezervini açıklarken şöyle demişti: “Fatih sondaj gemimiz, ekipmanın ve ekibin millileştirilmesi yolunda önemli bir adımdı. Şimdi yeni bir adım daha atarak uzaktan kumandalı ileri teknoloji ürünü denizaltı robotumuzu da yerli ve milli imkanlarla petrol sektörümüze kazandırdık. Kaşif adını verdiğimiz bu denizaltı robotu sayesinde yüzlerce metre derinlikteki ihtiyaç duyulan elektrik ihtiyacını ve video görüntülerini uzaktan kumandayla hiçbir riske girmeden elde edebileceğiz.”
DÜNYA 19.10.2020
