Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen yerli Gökbey Genel Maksat Helikopteri, yıl sonunda yerli motoruyla buluşacak.
Milli Teknoloji Hamlesi sloganıyla yola çıkan ve Türkiye’nin teknoloji üreten bir topluma dönüşmesini hedefleyen TEKNOFEST, Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütücülüğünde, Türkiye’nin önde gelen teknoloji şirketleri, kamu kurumları, medya kuruluşları ve üniversitelerinin destekleriyle, Gaziantep Ortadoğu Fuar Merkezi’nde gerçekleştiriliyor.
Etkinliğin yürütücülerinden TUSAŞ, TEKNOFEST’te yerli ve milli imkanlarla geliştirdiği hava araçlarının maket modellerini sergiliyor.
TUSAŞ Helikopter Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Yıldırım Kemal Yıllıkçı, etkinlikte başta helikopter programları olmak üzere şirketin üzerinde çalıştığı hava araçlarına ilişkin soruları yanıtladı.
TUSAŞ’ın halihazırda 4 helikopter programı yürüttüğünü ifade eden Yıllıkçı, bunlardan ikisinin modifikasyon ve üretim ağırlıklı 5 tonluk T129 Atak Taarruz ve Taktik Keşif Helikopteri ile T70 Genel Maksat Helikopteri olduğunu söyledi.
“Atak programımız çok başarılı şekilde devam ediyor”
Yıllıkçı, Türk Silahlı Kuvvetleri ve İçişleri Bakanlığına 59 helikopter teslim ettiklerini belirterek, “Bu yıl itibarıyla da Atak’ın yeni bir versiyonunu devreye soktuk. Onun da teslimat ve kabul çalışmaları devam etmekte. Böylelikle Atak helikopterimiz değişik konfigürasyonlarda ve amaçlarla kullanılabilecek hale geldi. Mevcut teknik performans özelliklerine bir de harekat kabiliyeti bakımından yeni çeşitlilikler katıldı. Atak programımız çok başarılı şekilde devam ediyor. Pakistan ile 30 helikopterlik bir kontratımız var. Onun için ABD’den motor ihracat lisansını bekliyoruz. Filipinler’de benzer şeklide 6 helikopter için kontrat imzaladık, onun için de bekliyoruz.” diye konuştu.
“Gökbey’in her gün yeni bir özelliğini test ediyoruz”
Yıllıkçı, bu üretim projeleri yanında özgün tasarım platformlara yönelik çalışmalar yürüttüklerini bildirdi.
Tamamen yerli ve milli olarak tasarlanan sistemleri üzerinde taşıyan Gökbey Genel Maksat Helikopteri’nin sertifikasyon ve geliştirme test uçuşlarının başarılı şekilde devam ettiğini vurgulayan Yıllıkçı, şu bilgileri verdi:
“Her gün yeni bir özelliğini, yeni bir kabiliyetini test etmiş oluyoruz. Helikopterimizin doğal kararlığı oldukça iyi. Pilotaj bakımından iyi kumanda edilebilen, test pilotlarımızın oldukça beğendiği bir konfigürasyon olarak başarılı şekilde testlerine devam etmekte. Kısmet olursa bu sene sonu itibarıyla ilk yerli motorumuzu da Gökbey helikopterimize entegre etmeye başlayacağız. Ön prototip diyeceğimiz, helikopter üzerine yerleştirme açısından önemli olan motor prototiplerini alacağız. TUSAŞ Motor Sanayii çok başarılı şekilde motoru geliştirmekte.
Motoru da dahil ettiğimiz zaman Gökbey helikopterimiz tamamen yerli ve milli bir helikopter olacak, hiçbir sistem bakımından dışarıya bağımlı olmayan, herhangi bir kısıtı bulunmayan hale gelecek. Böylelikle dünyada gerçekten bir helikopteri bütünüyle kendisi tasarlayıp üreten 6-7 ülkeden biri olacağız.
Bazı ülkeler helikopter geliştiriyor ama motorunu, dinamik sistemini belli bir helikopterden alıp kendilerine adapte etmek gibi ortak çalışma ağırlıklı bunu yapıyorlar. Gökbey helikopterimizin halihazırda dişli kutusu, palleri, rotoru, hub sistemi, aviyonik sistemleri, iniş takımı kendi tasarım ve üretimimiz. Buna motoru da eklediğimiz zaman tamamen yerli ve mili olacak.”
10 tonluk yeni nesil Atak helikopterinde son durum
Yıllıkçı, Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri Programı’nda ise ön tasarım aşamasına geldiklerini kaydetti.
Helikopterin dünyada bu klasta bilinen helikopterlerden daha üstün özelliklere sahip olacak şekilde hem sıcak hava-yüksek irtifa hem de deniz seviyesinde gemiden operasyonlara uygun şekilde geliştirildiğini dile getiren Yıllıkçı, “10 tonluk yeni nesil bir Atak helikopteri tasarlıyoruz. Aviyonik ve mühimmat sistemleri olarak ASELSAN ve ROKETSAN’ın yaptığı çok başarılı sistemler var. Onları da entegre ederek daha üstün kabiliyeti bulunan bir Atak helikopterine sahip olacağız. Sonuç olarak 4 helikopter projemiz tam gaz devam ediyor. Mühendislerimiz, teknisyenlerimiz, bütün çalışanlarımız büyük bir şevkle projelerdeki bu ara sonuçları görmekten mutlu şeklide çalışmalarını sürdürüyor.” diye konuştu.
İkinci T70 helikopteri de motor çalıştırdı
T70 helikopterinin üretiminden sorumlu olduklarını hatırlatan Yıllıkçı, şu değerlendirmede bulundu:
“Helikopterin üzerine özel bir aviyonik konfigürasyonu geliştiriliyor. Onun testleri ve kalifikasyonu tamamlandığında helikopter uçmaya hazır olacak. İkinci helikopterin de motorunu çalıştırdık. Kalifiye olarak uçabilmesi için üzerindeki bütün sistemlerin entegrasyonunun ve kalifikasyonunun tamamlanması gerekiyor ama programlandığı şekilde üretime devam ediyoruz. Tamamen yerli üretim olan gövdeyi de ürettik. Bütün detay üretimleri sürüyor. Başarılı bir program olacağını ümit ediyoruz.”
“Gökbey’e çok ilgi var”
Yıllıkçı, Gökbey ve yerli motor projelerinin birbirine paralel yürümesi için çalıştıklarını vurguladı.
Mümkün olduğu kadar kısa zamanda Gökbey’i kullanıcısıyla buluşturmak istediklerini ifade eden Yıllıkçı, “Öncelikle bu takvimi yakalayacak şekilde programa devam ediyoruz. Motorun da yetişmesi, müşterimize yerli motorla vermek amaçlarımızdan biri ama her zaman B planımız da var tabi.” dedi.
Gökbey’e çok ilgi olduğunu belirten Yıllıkçı, şöyle devam etti:
“Çünkü çok maksatlı bir helikopter. Helikopter dünyasında en fazla kullanılan ve en çok bulunan helikopter kategorisinde. 5 palli, gücü yüksek bir helikopter. İyi neticeler alacağımızı ümit ediyoruz. Öncelikle ülkemizin milli ihtiyaçlarını karşılamayı, daha sonra birçok ülkeye helikopterimizi satmayı hedefliyoruz. Atak-2 diye de anılan ağır sınıf helikopterinde de çok güzel gelişmeler var, tasarım faaliyetleri devam ediyor. Bunun paralelinde yeni teknolojileri, yeni konseptleri kullanmak üzere yaptığımız prototip diyeceğimiz bazı sistem bazında çalışmalarımız başarılı şekilde sürüyor. Onu da 2023 yılında uçurmayı hedefliyoruz. Aynı zamanda Milli Muharip Uçak’ımızın ilk hangardan çıkışını 18 Mart 2023 olarak hedefledik. İnşallah 2023 yılında birçok platformumuz devreye girecek, uçmaya başlayacak.”
“Aksungur rekor üstüne rekor kırdı”
Yıldırım Kemal Yıllıkçı, çift motorlu insansız hava aracı Aksungur’un da rekor üstüne rekor kırdığını söyledi.
Aksungur’un 49 saate yakın havada kaldığına, bütün sistemlerinin başarılı şekilde çalıştığına dikkati çeken Yıllıkçı, ikinci olarak aracın tam yükle yaklaşık 29 saat havada kaldığını dile getirdi. Yıllıkçı, Aksungur’un, mühimmat bakımından mevcut Anka’dan 2-3 kat üstün özelliğe sahip olacağını ve projenin başarıyla devam ettiğini aktardı.
TUSAŞ kapılarını yarışmacılara açacak
TEKNOFEST’e bu yıl Helikopter Tasarım Yarışması konseptiyle katıldıklarını ifade eden Yıllıkçı, buraya 117 başvuru olduğunu ve elemelerle sayıyı 11’e indirdiklerini bildirdi.
Yıllıkçı, yarışmaya katılanlara, uzaktan helikoptere ilişkin temel eğitimler verdiklerini, bazı yazılımları kullandırdıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Bu sayede daha gerçekçi, ayakları yere basan, daha şevkle yaptıkları çalışmalar oldu. Finale kalan 11 helikopterimizin hepsinin de çok güzel düşünülmüş konseptleri var, ince hesaplamalardan geçirilmişler. 3 günü yoğun şekilde yapılacak sunumlarla 1, 2 ve 3’üncüyü seçmekte zorlanacağız ama bu gurur verici bir şey. Bu yarışmalar aynı zamanda gelecekte TUSAŞ’ta çalışacak mühendisleri seçme açısından da çok önemli. Çok gurur duydum. Bu arkadaşlarımızın hepsini TUSAŞ’a davet etmeye söz verdik. İnşallah bazılarını da mühendis olarak şirketimizde görevlendireceğiz.
Bizim isterlerimize cevap olarak tasarlanan helikopterlerin hepsi çift rotorlu dediğimiz konfigürasyonda. Yüksek hızlı bir ister olduğu için itki pervaneli yani arkadan ittirmeli bir helikopter. Klasik helikopter konfigürasyonundan bir derece farklı. Dünyada da bu konseptler üzerinde ciddi şekilde çalışılıyor. Gençlerin bu gibi yeni konseptleri düşünmesi, bunların hesabını, kitabını yapabilmesi çok gurur verici. İnşallah içlerinden çok yeni arkadaşlar ve ekipler çıkacaktır.”
TRT HABER 26.09.2020
