2018 küresel ticaret raporu Türkiye’nin savunma sanayindeki atağının sürdüğünü ortaya koydu. Dünya genelinde silah ticareti yüzde 4.6 arttı. Türkiye’den ise ilk 100 şirket arasında Aselsan ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii yer aldı. İki şirketin satışları yüzde 22 arttı, 2.8 milyar dolara çıktı.
İSVEÇ merkezli Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre, 2017 yılında dünyanın en büyük 100 silah şirketi arasına girmeyi başaran iki Türk şirketi, hem listedeki yerlerini korudu hem de silah satışlarını yüzde 22 oranında arttırdı. ASELSAN ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii şirketlerinin geçen sene yaptığı satışlar 2018’deki artışla 2.8 milyar dolara ulaştı.
TÜRKİYE VURGUSU
SIPRI’nin raporunda, “Büyük bir bölgesel güç olmayı hedefleyen Türkiye, son yıllarda askeri harcamalarını artırıyor ve kapsamlı bir milli askeri-endüstri merkezi geliştiriyordu. İlk 100’de yer alan iki şirket Türkiye’nin bu hedeflerinden fayda sağladı. Toplam silah satışları yüzde 22 artışla 2.8 milyar dolara ulaştı. Askeri elektronik üreticisi ASELSAN (54’üncü sıra) 2018’de satışlarını yüzde 41 artırarak 1.7 milyar dolar ciro yaptı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii şirketi (84’üncü sıra) ise yüzde 0.5 artışla 1.1 milyar seviyesine erişti. Birkaç küçük Türk silah üreticisinin 2018’de hızlı bir şekilde büyümesine rağmen,
Top 100’ün dışında kaldı.” ifadeleri yer aldı.
KÜRESEL TİCARET ARTTI
SIPRI raporuna göre, sektördeki en büyük 100 şirket 2018’de toplam 420 milyar dolar silah ve askeri hizmet satışı yaptı. Buna göre, söz konusu şirketler satışlarını geçen yıla göre yüzde 4.6 oranında arttı. Satışlar, raporun tutulmaya başladığı 2002’den itibaren yüzde 47 yükseldi.
İLK BEŞ ŞİRKET ABD’DEN
2002’den bu yana ilk defa 100 şirketin ilk beş sırasına ABD şirketleri yerleşti. Lockheed Martin, Boeing, Northrop Grumman, Raytheon ve General Dynamics firmalarından oluşan şirketler, 148 milyar dolarlık cirolarıyla listedeki tüm ülkelerin yaptığı satışların yüzde 35’ini gerçekleştirdi. Listede toplam 43 ABD şirketi bulunuyor. Toplamda 246 milyar dolarlık satış yaparak geçen yıla göre 2 puanlık artış sağladılar. ABD böylece savunma sanayi piyasasının yüzde 59’unu kontrol eder hale geldi.
ARTIŞTA TRUMP ETKİSİ
ABD Başkanı Trump’ın daha agresif bir satış izleme çabasının artışta etkili olduğu belirtiliyor. Amerikan Lockheed Martin şirketi, satışlarını yüzde 5.2 oranında arttırdı, toplam pazarın ise yüzde 11’ini elinde tutuyor. Şirketin artışında F-35 savaş uçaklarının satışları etkili oldu.
RUSYA’DA S-400 FARKI
Küresel silah endüstrisinde 2018’de ABD şirketlerinin ardından ikinciliği Rus şirketler elde etti.
Rus şirketleri, 2017’de tüm satışların yüzde 9.7’sini gerçekleştirirken 1.1 puanlık düşüşle bu rakam 2018’de yüzde 8.6 olarak gerçekleşti.
Rusya’nın ilk 10’da yer alan şirketi Almaz-Antey satışlarını yüzde 18 oranında arttırdı. SIPRI, bu artışın sadece iç taleple değil S-400 hava savunma sistemleriyle de alakalı olduğunu vurguladı.
AVRUPA’DA LİDER İNGİLTERE
İngiltere 2018’de 35.1 milyar dolar silah satarak önceki yıla göre yüzde 4.8 düşüş kaydetse de Avrupa’da bir numaralı silah üreticisi olmayı sürdürdü.
BAE Systems adlı İngiliz şirketi, 2017’ye göre yüzde 5.2 düşüş yaşadı. Ancak 21.2 milyar dolarlık satışla ABD’li şirketlerin ardından dünyanın en büyük silah üreticisi olma konumunu korudu.
İlk 100’de yer alan 6 Fransız şirketi, 2018’de 23.2 milyar dolarlık satış yaparak satışların arttırırken, Alman şirketlerinin satışları yüzde 3.8 düştü.
SIPRI RAPORU NEDİR?
1966 yılında kurulan Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) 2002’den beri her yıl silah satışlarını raporluyor. SIPRI’nin istikrarlı barışın önkoşullarının ve barışçıl çözümlerin anlaşılması hedefiyle çalıştığı belirtiliyor.
Raporun tamamına ulaşmak için :
HÜRRİYET 10.12.2019
