Elektrikli ve otonom otomobillerin yoğun şekilde üretileceğini konuştuğumuz bu süreçte bir sonraki aşamada otomobil fabrikaları nasıl bir değişime uğrayacak? Otomobil şirketleri ve tedarikçileri bu değişimler için stratejik ve operasyonel olarak hazırlıklarını yapıyorlar mı veya nasıl hazırlanmalılar? sorularına verebileceğimiz cevapları gelin hep birlikte okuyalım.
2030 ve sonrası yıllarda pazarda elektirikli ve otonom otomobillerin üretimimin artacağı ve önemli satış potansiyeline sahip olacağını öngörmekle beraber bugün bize çok tanıdık gelen elektirikli ve otonom otomobiller dışında ne tür otomobilleri konuşmaya başlayacağımızı kesin olarak tahmin etmemiz imkansız, ancak elektrik ve otonom otomobillere geçiş ne kadar başarıyla pratiğe geçiyor olursa olsun, otomobil fabrikalarının bileşimi ve operasyonlarının radikal bir şekilde değişme potansiyeline sahip olduğunu aklımızın bir köşesinde tutmamız gerekiyor.
2030 ve sonrasında, OEM’lerin, tamamen yeni tür otomobiller tasarlamak ve geliştirmek için yapacakları zorunlu araştırma ve geliştirme çalışmaları karlılıkları derinden etkileyebileceğinden, üreticilerin belli finansal güçlüklerle karşılaşabilecekleri kaçınılmaz bir gerçek. Sonuç olarak, robot kullanımı ve otomasyonun payı giderek artış gösterecek, çünkü makineler montaj işlemlerini hızlandırmak ve masrafları azaltmak için en garnti alternatifleri içinde en ön sırada yer alıyor. İçten yanmalı motorlu otomobillere göre daha az parça ve daha basit düzeneklere sahip elektrikli otomobilleri üretmek hiç şüphesiz daha az iş gücü ile gerçekleştirilebilir. Bu gelişmeler 2030 yılına kadar otomobil sektöründe istihdam edilen işçi sayısının çok ciddi oranlarda azalmasını (bazı çevrelerce bu oranın bugünkü istihdam edilen işçi sayısının yarısına denk bir rakama eş değer olduğunu not etmenizi isterim) kaçınılmaz olarak beraberinde getirecektir.
Otomobil üreticileri ve tedarikçiler üretim merkezlerinin küçülmesini, verimliliğini, karlılığını ve otomasyonunu yönetirken, bir yandan da önceki nesil çalışanlarından çok daha dijital odaklı ve yeni yüksek teknolojilerle çalışma kabilliyeti ve bilgisine sahip yeni nesil iş gücünün eğitimine ilişkin yoğun bir çabanın içinde olacaklardır. Veri, yazılım mühendisi, araştırma- geliştirme ve yeni tasarımlardan sorumlu birimlerde görev alacak çalışan profil ve sayısıda bugünden farklı olacaktır.
Geleceğin otomobil fabrikalarının iki kategoriye ayrılması söz konusu olabilir: Birincisi, tak ve çalıştır olarak adlandırabileceğimiz ve içinde fazla seçenek sunmayan yüksek rakamlı satış rakamları gerçekleştirmeye olanak tanıyan ve erişimi kolay otomobiller diğer ikinciside kullanıcının arzuları çerçevesinde kişiye özel üretim yapan üretim tesisleri.
Günümüzün üretim hatlarının, bir dereceye kadar ürün özelleştirmesine izin verdiğini, bahsettiğim tarzda kişiye özel üretim yapabilecek esnekliğe sahip olmadığını hepimiz biliyoruz. Bu gerçeklik altında OEM’ler mevcut fabrikalarının bazılarını yenileyebilir, ancak bunun ne kadar ekonomik olup olmadığını farklı bazı seçenekleri göz önünde bulundurarak analiz edip böyle bir dönüşümün anlamlı olup olmadığına karar vermek zorunda kalacaklar.
Açıkçası, otomobil üreticileri ve tedarikçilerin bu kritik değişim dönemi boyunca fabrikalarının nasıl gelişeceği ve maliyetleri ve operasyonları nasıl yönetebileceklerine odaklanmaları çok önem arz edecek.
İşte bu derece karmaşık değişimlerin kaçınılmaz olduğu önümüzdeki 10 yıl ve sonrasına çok yaklaşmışken biz ülkemiz milli otomobil üretimini nasıl bir üretim merkezinde hayata geçireceğiz? Fabrikamız tasarımı 2030 ve sonrası trendlerine cevap verebilecek ve gelişmiş dünya pazarlarının talep edeceği nitelikteki özelliklerde üretimi yapabilecek bir üretim merkezi mi yoksa sadece bugünün şartlarını karşılayan ve 10 yıl sonra demode olarak adlandırılabilecek bir üretim bandı mı? Yoksa geleceğin olası şartlarına son derece hızlı ve yüksek maliyetler altına girmeden değişim sağlayabilecek bir esnek üretim merkezi mi?
LİNKEDİN S. Sinan Ulusoy 01.12.2019
