Kullanıcı odaklı sistemlerin giderek yaygınlaşması ile birlikte robotik alanında da kişiselleşmeye yönelik adımlar atılmaya başlandı. Artık sadece seri üretim bantlarında değil, günlük hayatımızda da bizlere yardımcı olacak robotlar tasarlanmaya, üretilmeye ve hatta kullanılmaya başlandı. Peki nedir bu robotlar ve hangi alanlarda kullanılıyor?
Robot kavramı uzun yıllardır aşina olunan, insan gücünün yerine alternatif olarak daha verimli, daha işlevsel cihazlar olarak karşımıza çıkan teknolojidir. Farklı endüstri alanlarında, farklı yapılarda kullanılabilen robotlar yakın geçmişe kadar sadece endüstriyel alanlarda kullanılmaktaydı. Gelişen teknoloji ve yapılan araştırmalar sayesinde, robotlar daha kişisel ve ‘kullanıcı merkezli’ tasarlanıyor. Bu tip robotlara da ‘servis robotları’ adı veriliyor.
Servis robotları; yarı ya da tam otonom sisteme sahip, insanlara yardımcı olmak üzere donatılan ve tasarlanan cihazlardır. Endüstriyel robotlar üretim süreçlerinde, belirli hareketleri defalarca tekrarlayan, tekrar hareketi dışına çıkmayan, tamamen insan kontrolünde bir yapıya sahipken; servis robotları insanlar ile iletişim kurup, farklı çevre şartlarına uygun dönütler yapabilen, cevap verebilen sistemlerdir. Servis robotları değişen çevre şartlarına ve durumlarına anlık ve gerçek zamanlı tepkiler vererek görevlerine, çalışmalarına devam ederler.
Servis robotlarının çıkış noktası olan endüstriyel robotlar, endüstriyel otomasyon alanlarında yoğun olarak kullanılır. Fabrikalarda veya üretim merkezlerinde robot kol uygulamaları ile üretim süreçlerinin daha hızlı, daha hatasız ve daha az maliyetli olması sağlanırken, insan gücünün yetersiz kaldığı, tehlike arz eden yerlerde tercih edilirler. İşte günümüz teknolojilerinin kullanıcı odaklılığına kaydığı bu noktada, sensör teknolojilerindeki büyük gelişmeler sayesinde kişisel servis robotları üretilmeye başlandı. 2021 yılına gelindiğinde servis robot piyasasının dünya üzerinde 37 milyar dolara ulaşacağı düşünüldüğünde; hizmet sektöründe, sağlık hizmetlerinde, tarım, güvenlik ve kişisel kullanım alanlarındaki geleceğini göz ardı etmemek gerekli.
Günümüzde birçok firma hali hazırda oldukça gelişmiş servis robotları tasarlayıp, üretmekte. Bunların örneklerine bakacak olursak;
►Akla ilk gelen servis robotları, temizlik robotlarıdır. Cam ve yer döşemesi temizliğinde kullanılan robotlar kirli bölgeyi tespit ederek gerekli temizlik prosedürlerini gerçekleştirirler.
►Müşteri servis robotları konaklama endüstrisinde, bankalarda, alışveriş merkezlerinde müşterilere danışman olarak hizmet eder. Müşterilerden gelen soruları hızlı bir şekilde algılayıp (çoğunu), karşılıklı konuşma yapabilirler. Örnek olarak Robofusion firması, müşterilerinin siparişlerini dağıtan bir nevi garson görevi gören servis robotları kullanıyor.
►Lojistik robotlar ürün ve malzeme taşımak için kullanılır. Örneğin; Amerikan menşeili Amazon firması depolarındaki ürünlerin taşınması ve yerleştirilmesi için 100.000 adet lojistik robot kullanır. Gelişmiş yazılım ve sensör teknolojisi ile trafik örgüsü oluşturularak; robotların birbirlerine çarpmadan, diğer robotların pozisyonlarına göre kendilerine rota oluşturup, yüklerini bitiş noktasına teslim etmeleri sağlanır.
►Tarım robotları bitkilerin günlük bakımlarında, tohum ekiminde, bitkinin su ihtiyacının belirlenmesinde kullanılır. Hassas kameralar ile bitkinin yapraklarında ya da gövdesindeki parazitleri, fiziksel bozuklukları belirleyip bunları değerlendirerek kullanıcıya bitkinin bakım süresinin geldiğini ve hastalık ihtimallerini sunar.
►Tıbbi robotlar, hasta bakımlarının iyileştirilmesinde kullanılır. Hasta ile birebir iletişim kurabilmeleri ile ilaç kontrolleri veya gerekli kan örneklerinin değerlendirmesinde kullanılırlar. Bu özellikleri ile sağlık personeli ihtiyacının aza indirilmesini sağlayıp, sağlık hizmetleri harcamalarının azalmasına da yardımcı olurlar.
►Savunma robotları çoğunlukla askeri alanlarda kullanılır. Askeri güçlerin güvenliğini arttırmak, olası riskleri en aza indirmek için yardımcı olarak kullanılırlar. Farklı boyutlarda ve farklı donanımlara sahip robotlar; askerlerin koruyucu dış iskelet olarak kullanabilecekleri türde olabilirken, ağır yüklerin kaldırılması veya yaralı askerlerin saldırı bölgesinden uzaklaştırılması gibi işlevsel özelliklere de sahip olabilir.
Yukarıda örnek kullanım alanları verilen servis robotları ilerleyen yıllarda nesnelerin interneti ve Endüstri 4.0 ile birlikte daha gelişmiş donanımlara ve daha geniş kullanım alanlarına sahip olacaktır.
Kaynak:
►roboticstomorrow.com
►eenewseurope.com
ELEKTRİK PORT Resul Çevik 05.03.2019
