T625’in ilk uçuşundan bir gün önce TEI’nin özgün helikopter için geliştirdiği yerli motor kararlı rejimde çalıştırıldı. Motorun prototipinin 1 yıl sonunda çalıştırılması, T625’in yerli motorla ilk uçuşunu 2021’in ilk yarısında yapması hedefleniyor.
İlk uçuşunu başarıyla yapan Türkiye’nin özgün helikopterinin motor ihtiyacının yerli olarak karşılanmasına yönelik Savunma Sanayii Başkanlığının koordinasyonunda TUSAŞ Motor Sanayii AŞ’nin (TEI) yürüttüğü projede, önemli kilometre taşlarından biri daha başarıyla aşıldı.
Alınan bilgiye göre, motorun kalbini oluşturan çekirdek motorun ön prototip imalatının tamamlanması ve ilk ateşlemenin başarıyla gerçekleştirilmesi sonrasında proje yoğun şekilde sürdürülüyor.
Turboşaft Motor Geliştirme Projesi’nin 8 yıllık süresinin 1,5 yıllık dönemi geride kaldı. TEI, projede, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a verilen söz doğrultusunda 5,5 yıllık sürede gelinecek noktaya 4 yılda gelmeyi hedefliyor. T625’in yerli motorla ilk uçuşunu 2021 yılının ilk yarısında yapması amaçlanıyor. Proje kapsamındaki çalışmalar bu hedef doğrultusunda hızlandırıldı.
Tasarım doğrulandı
İlk ateşleme sonrasında projedeki önemli aşamalardan biri, T625’in ilk uçuşunu yaptığı 6 Eylül’den bir gün önce gerçekleşti. Motor 5 Eylül’de kararlı rejimde çalıştırıldı. Projenin kilometre taşlarından birini oluşturan bu gelişmeyle motorun tasarlandığı şekilde çalıştığı görüldü.
TEI bünyesinde motorun karakterizasyon çalışmaları devam ederken, 1 yıl sonunda prototip motorun çalıştırılması planlanıyor.
Projenin ilerleyen aşamalarında motorun kararsız durumlarda nasıl tepki verdiği test edilecek. Örneğin yüzde 150-180 gibi yüklere maruz bırakılacak motorun ne yapacağı, nasıl tepki vereceği gözlemlenecek. Ömür testi için saatlerce, günlerce çalıştırılacak motorun limitleri, tahribatlı testlerde sonuna kadar zorlanacak.
Yüksek teknolojiye giden yol
Turboşaft motorun Türkiye’de geliştirilip üretilebilmesiyle havacılık sanayisi yeni bir yüksek teknolojiye adım atacak. Malzeme, analiz, tasarım, test kabiliyetlerinin en uçlarda olduğu bu teknolojinin Türkiye’ye kazandırılması büyük önem taşıyor.
Uzmanlar, savunma ve havacılık sanayisinde platform üreticiliğine motor üretiminin de eklenmesinin ülkenin güveninin artmasını sağlayacağını vurguluyor. Motor üretimi, ülkedeki yan sanayinin yeni yetenekler kazanması ve gelişimine de katkı sağlayacak.
DÜNYA 24.09.2018
