Igor Aşurbeyli, Azerbaycan kökenli Rus iş ve bilim insanı. Amacı, 25 sene içinde dünya dışında ‘Asgardia’ adlı yeni bir ülke kurmak. Bütün birikimini, vaktini, enerjisini ve parasını bu uğurda harcıyor. Şöyle anlatayım, eğer hâlâ Soğuk Savaş döneminde yaşasaydık, Mars’a insan yollamaya çalışan ABD’li Elon Musk’ın Doğu Bloku versiyonu olacaktı. Dünyanın dört bir yanında 200’ün üzerinde uzman bu proje için çalışıyor. İlk uydularını geçen yıl fırlattılar bile. Müstakbel ülkenin şu anda 240 bin vatandaşı var, yakında Asgardia pasaportu dağıtmaya başlayacaklar… Asgardia, belki de hiçbir zaman gerçekleşmeyecek bir hayal. Gazeteci diliyle söylersek, Asbardia… Ama hayalini bile kurması güzel değil mi: İnsanların eşit olduğu, bombaların patlamadığı, sellerin, depremlerin olmadığı, çocukların kaçırılıp tecavüz edilmediği bambaşka ve yeni bir ülke… Belki de bu yüzden Türkiye en çok başvuru yapılan ikinci ülke. Bizle birlikte ilk dörtte ABD, Çin ve Hindistan var. Nüfusla orantılarsak Türkler dünyadan tası tarağı toplamaya en hevesli millet. Buyurun size pazar keyfi: Ta Orta Asya’dan kopup buralara kadar geldiğimizi anlatıyor kitaplar. Bir kısrak başı gibi azıcık da Samanyolu’na uzansak ne olur ki?
“Türkiye’den neden daha fazla ilgi olduğunu maalesef bilmiyoruz. Ama dünyanın neresinden olursa olsun Asgardia vatandaşlığına açığız.”
Bir uzay ülkesi ve halkı fikri nasıl oluştu?
– Diğerlerine hiç benzemeyen, yepyeni bir bağımsız ülke kurma fikri kafamda yaklaşık 10 yıl önce şekillendi. Ama bunun için toprağa ihtiyaç var. Yeryüzündeki bütün topraklar da paylaşılmış durumda. Yeni uluslar için tek çare, yapay adalar ya da benzer yapay yaşam alanları. 2016’da Montreal’de uzay kanunları konusunda uluslararası bir konferansa katılmıştım. Konuşmaları dinledikçe kafamda berraklaştı: Bu yeni ülke neden uzayda olmasın? Kanada McGill Üniversitesi’ndeki o uzmanlarla konuşunca fikir kafamda olgunlaşmaya başladı.
* Proje için kaç kişi çalışıyor?
– Düzelteyim; Asgardia bir proje değil, bir ülke. Şu anda yönetim ve parlamento için 200’ün üzerinde insan çalışıyor.
* Nasıl bir program oluşturdunuz? Aşama aşama anlatır mısınız, ilk yerleşimciler ne zaman gidecek?
– İlk uydumuzu 2017’de başarıyla fırlattık. Sırasıyla diğerleri geliyor. 25 yıl içinde ilk Asgardialıların uzayda yaşamasını hedefliyoruz.
* Bu büyük harcamayı kim finanse ediyor?
– Asgardia’nın bütün harcamaları kendi özel bütçemden karşılanıyor.
* Ne büyüklükte bir bütçeden bahsediyoruz?
– 25 yılda yaklaşık 2.5 trilyon Euro’luk bir bütçe harcanacak.
* Şu anki nüfusunuz kaç? Vatandaş olmak için sırada bekleyen kaç kişi var?
– Şu an itibariyle 240 bini geçmiş bulunuyoruz. Parlamentomuz 24 Haziran’da vatandaşlara pasaport dağıtma kararı aldı.
* Asgardia’ya en çok hangi ülkelerin vatandaşları ilgi duyuyor?
– ABD, Türkiye, Hindistan ve Çin.
* Bu çok ilginç. Diğer büyük nüfuslu üç ülkeyle kıyaslandığında Türkiye en çok rağbet gösteriyor gibi. Bunu neye bağlıyorsunuz? Dünya halinden mutlu olmamaya mı?
– Türkiye’den ya da başka ülkelerden neden daha fazla ilgi olduğunun nedenini maalesef bilmiyoruz. Ama dünyanın neresinden olursa olsun Asgardia vatandaşlığına açığız.
* Asgardia’da günlük hayat nasıl olacak? İşimiz olacak mı? Dünyayı ziyaret edebilecek miyiz? Gezegenimizi görmek için vize mi gerecek?
– Oradaki yaşamımız dünyadakine benzeyecek diye öngörüyoruz. Dünyayı ziyaret de mümkün olacak. Tabii dünyadaki koşullar buna el verirse…
* Üye olmak için Birleşmiş Milletler’e başvurmayı da planlıyormuşsunuz…
– Hayır, önce dünyadaki başka uluslarla ikili anlaşmalar yapacağız. İstediğimiz tanınma seviyesine ulaşınca BM’ye başvuracağız. Bu konuda sıkıntı yaşayacağımızı düşünmüyoruz.
Elon Musk’la rakip değiliz
* Bazı siber saldırılara maruz kaldınız. Son durum nedir, ne istiyorlar sizden?
– Bu tür saldırılar sadece bizim için değil, maalesef dünyadaki her ülke için bir tehdit. Ciddiyetle takip ediyoruz.
* Bana Elon Musk’ı çağrıştırıyorsunuz. Daha önce tanıştınız mı? Sizce birbirinize rakip misiniz?
– Hiç tanışmadık. Ama gelecekte işbirliği yapabiliriz tabii. Onu bir rakip olarak görmüyorum çünkü bir bir ülkeyiz, şirket değil. Mesela Türkiye Elon Musk’ı kendisine rakip olarak görür müydü?
Asgardilalıların eşit vatandaşlar olmasını istiyoruz
* ‘Asgardia’ isminin bir anlamı var mı?
– Asgard, İskandinav tanrılarının şehri. Uzay şehri de tıpkı Shambhala gibi ideal yaşam habitatının bir prototipi. Asgardia, insanoğlunun olgunluk rüyasının bir canlandırması. Dünyadaki kusurlu beşiğinden çıkıp özgür olacağı bir yer.
* Asgardia’nın kuruluş ilanı 12 Ekim. Terazi burcu bir devlet. Yani orada her şey daha dengeli ve insanlar daha mı eşit olacak?
– Terazi burcu dengeyi, mantığı ve uyumu temsil eder. Evet, biz de bütün Asgardialıların eşit olmasını istiyoruz.
* Peki Asgardia sadece ‘paçayı kurtarma’ projesi mi? Dünyada kalanlara ne faydamız olacak?
– Asgardia üç prensip üzerinde kuruldu: Barış, ilerleme ve muhafaza… Bunların en başında, Asgardia’nın evrende barış amacıyla yola çıkması var. Dünyadaki çatışmaların evrene de taşınmaması… İkinci amacımız, Dünya’daki herkesin uzaya eşit erişim hakkının sağlanması. Üçüncüsü de başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere, uzayda oluşan tehlikelerden her ülkeyi, her Dünyalıyı korumak. Mesela uzay çöpleri…
Sanırım nedeni annem…
* Bütün bunlarla niye uğraşıyorsunuz? Zaten varlıklı ve tanınmış bir insansınız. Biraz kendinizi anlatır mısınız, uzayda sizi bu kadar çeken ne?
– Ben bir bilim insanı, iş insanı ve insanseverim. 25 yıl boyunca Rusya’nın uzay endüstrisi için çalıştım. Asgardia’nın başkanı olarak seçilmeden önce Viyana’da kendi kurduğum Uluslararası Uzay Araştırmaları Merkezi ve uzay gazetesi room’la ilgileniyordum. Aynı zamanda BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi’ne bağlı olarak çalışan Uzay Tehditlerine Karşı Sivil Uzmanlar Kurulu’nun (ESSTD) başkanlığını yürütüyorum. Ama sanırım uzaya bu kadar meraklı olmamın altında, annemin Azerbaycan Uzay Araştırmaları Enstitüsü’nde ölçübilim mühendisi olarak çalışması yatıyor.
Kimseye torpil yok
* Nasıl vatandaş olunuyor? “Asgardia’da herkes eşit olacak” diyorsunuz ama pasaport için bir torpil yapamaz mısınız?
– Asgardiyalı olmak için kısa süren bir kayıt süreci var. Bize katılmak isteyenlerin asgardia.space adresindeki formu dolduruyor. Ayrıca henüz
bir pasaportumuz yok. Ama üzerinde çalışıyoruz.
* Kaç para ödemek gerekiyor?
– Asgardia vatandaşı olmak için ücret ödenmiyor. Ama yıllık 100 euro’luk bir aidat üzerinde çalışıyoruz.
* Bağışçılar var mı? En büyük bağışçı kim?
– Destekçilerden ve Asgardialılardan bağışlar alıyoruz. Asgardia’nın duyurulduğu günden bu yana 630 ‘küçük bağışçı’mız oldu.
HÜRRİYET Savaş ÖZBEY 22.07.2018
