Dünyada ülkelerin inovasyon performansı ile ilgili düzenli olarak yayınlanan iki önemli rapor vardır. Bunlardan ilki her sene General Electric (GE) tarafından araştırılan Küresel İnovasyon Barometresi ve diğeri de her yıl Dünya Fikri Haklar Örgütü (WIPO), Cornell Üniversitesi ve INSEAD işbirliğinde hazırlanan Küresel İnovasyon Endeksi (KİE)’dir.
KİE’nin 2018 verileri geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Bu raporun bizi ilgilendiren kısmıysa Türkiye’nin bu sıralamadaki durumudur. Son 5 yıllık verilere bakıldığında Türkiye olarak, 2014’de 54, 2015’de 58, 2016’da 42, 2017’de 43 ve 2018’e geldiğimiz zaman 126 ülke arasında 50. sırada yer bulmuşuz.
Tablo 1 — Türkiye’nin son 5 yıl içerisindeki Küresel İnovasyon Endeks Sırası
KİE, temel olarak üç göstergeden oluşuyor. Bunlar inovasyon verimlilik oranı, inovasyon girdi alt endeksleri ve inovasyon çıktı alt endeksleri. Alt endeksler kendi içerisinde farklı performans göstergeleri kapsamında hesaplanarak ülkelerin sıralaması ortaya çıkarılmaktadır. Girdi alt endeksleri Kurumlar, İnsan Kaynağı ve Araştırma, Altyapı, Pazar Gelişmişliği ve İş Gelişmişliği ile Çıktı alt endeksleri Bilgi ve Teknoloji Çıktıları ile Yaratıcı Çıktılardan oluşmaktadır. Alt endeksler de kendi içerisinde farklı performans alt endekslerine ayrılarak hesaplamalar yapılmaktadır.
Tablo 2 — Türkiye’nin 2018 Yılı Küresel İnovasyon Endeks Karnesi
Hangi alanlarda kazanıyor hangi alanlarda kaybediyoruz?
Türkiye’nin karnesi 2017 yılı ile kıyaslandığında Tablo 3’te kırmızı ile belirtilen alanlar hariç bir düşüş gözlemlendiği görülmektedir. Kırmızı ile belirtilen alanlarda ise Türkiye’nin inovasyon göstergesinde bir yükseliş söz konusudur. Bu yükselişler arasında en göze çarpan alt kalem altyapıdır. Altyapının bileşenleri, bilgi ve iletişim teknolojilerine yapılan yatırımlar, elektrik, enerji, tedarik ve çevre altyapılarına yapılan yatırımlar gibi kalemlerden oluşmaktadır. Bu bileşenlerde ülkemizin bir yükselişi söz konusudur.
Tablo 3 — Türkiye’nin 2017 ve 2018 Yılı Küresel İnovasyon Endeks Karne Kıyaslaması
Diğer taraftan kaybettiğimiz ana nokta inovasyon girdilerini çıktılara dönüştürmedeki sıkıntılarımızdır. Girdi sıralamamız geçen seneye göre yükselirken çıktı sıralamamız girdi yükselişine oranla daha fazla düştüğü için verimlilik oranında da ciddi oranda geriye düşmüş bulunmaktayız. Bu inovasyona olan merakımızın arttığının bir göstergesi iken elimizdeki iş, pazar ve altyapı olanaklarını maalesef yenilikçi çıktılara dönüştüremediğimizin bir göstergesidir. Bununla birlikte genel ortalamada en düşük sıralamaya sahip olduğumuz bileşen kurumlardır. Bu noktayı da politik ve düzenleyici çevre ile iş çevresi gibi bileşenler oluşturmaktadır.
Dünya inovasyon liderleri ne durumda?
En yenilikçi ülkeler listesine baktığımızda da, son 3 senedir İsviçre’nin birinciliği kimseye kaptırmadığını görüyoruz. 2016 ve 2017’de ikinci olan İsveç 2018 yılında ikinciliği Hollanda’ya kaptırarak kendisine 3. Sırada yer bulmuştur. Son olarak, son üç senede ilk ona girenlerin hep aynı ülkeler olduklarını da belirtelim. Tablo 4’te sıralamanın ayrıntılarını bulabilirsiniz.
Tablo 4 — Dünya İnovasyon Liderleri (İlk 10)
Daha fazla bilgi için: https://www.globalinnovationindex.org/Home
