Bir girişimde başarı hikâyelerinin yazılabilmesi için birçok etkenin doğru olarak bir araya gelmesi geliyor. Bunlardan biri de girişim yapılacak alanın potansiyelinin yüksek olması. Bu hafta Türkiye için potansiyeli yüksek girişimcilik alanlarını araştırdık.
GİRİŞİMCİLİKTE ilk çıkış noktası problem çözen bir fikir. Fikirden sonra girişimin kaderini belirleyen farklı etmenler bulunuyor. Örneğin ortaklar, rekabet bariyeri gibi pek çok etken sayılabilir. Bu etkenlerden en kritik olanlarından biri girişimin yapılacağı alandaki potansiyel. Hem rekabet açısından hem de yapılmamışı yapmak açısından potansiyel her şey anlamına geliyor. Özellikle girişimcilik dünyasının ruhuna uygun olarak hızla büyüyen alan potansiyellerinin doğru takip edilmesi geleceğe yönelik yapılan en iyi yatırım olabiliyor. Peki bu alanlar neler? Bu sorunun doğru cevabı için girişimcilik ekosistemindeki verileri doğru okumak yeterli. Son yıllarda hangi alanlarda daha çok girişim yapılıyor? Yatırımlar hangi alana yoğunlaşıyor? Bu girişimlerin ne kadarı kapanıyor? Türkiye’deki trendler neler? Sorulan bu sorulara doğru cevaplar vermek girişimcilerin şansını arttırdığı gibi gelecekte de adından söz edilen işlere imza atılmasını sağlıyor. Biz de bu hafta dünyadaki trendleri masaya yatırıp, Türkiye’de şansının yüksek olabileceği alanları araştırdık. Bulduğumuz 6 girişim alanı şu şekilde:
TARIM TEKNOLOJİLERİ
Doğal ve verimli tarımcılığın değeri her geçen artıyor. Türkiye’nin oldukça şanslı olduğu bu alanda, girişimcilik bir adım daha öne çıkıyor. Dünyada şu anda 2 bin 118 girişim tarım üzerine yeni nesil iş modelleri geliştiriyor. Bu girişimleri şu anda kadar 932 yatırımcı destekledi. Girişimlerin ortalama değerlemesi ise 3.8 milyon dolara ulaştı. Peki Türkiye’de durum nasıl? Ne yazık ki bir tarım ülkesi olan Türkiye’de beklenen kadar tarım üzerine odaklanan girişim bulunmuyor. Şu anda Türkiye’de 26 girişim tarım alanında yer alıyor. Bu girişimlerin 4’ü yatırım alırken, 2 tanesi maalesef kapandı. Ancak önümüzdeki dönemlerde bu alanda gerçekleştirilen girişimlerin sayısının hızla artması bekleniyor.
YAPAY ZEKA
Son dönemlerin ve önümüzdeki dönemlerin en çok konuşulan konusu. Sürücüsüz otomobillerden sesli asistanlara kadar hayatın her alanında kullanılacak olan yapay zekâ için teknoloji geliştiren en önemli şirketler şimdiden girişimler oldu. Dünya’da şu anda 4 bin 368 yapay zeka girişimi yer alıyor. Bu girişimlere 2 bin 700’e yakın yatırımcı destekte bulundu. Ortalama 4.9 milyon dolarlık değerlemeye ulaşan yapay zeka girişimleri için 2018 yılında yapılan yatırım sayısının da katlanması bekleniyor. Türkiye’de yapay zeka konusunda girişimler hız kazanmış olsa da, dünyaya bakıldığında hâlâ istenilen seviyede olmadığını söyleyebiliriz. Şu anda Türkiye’de 34 girişim yapay zeka için çalışıyor. Bu girişimlerin bir tanesi kapanırken, 8 tanesi yatırım almayı başardı. Türkiye’de bankacılık, telekomünikasyon ve elektronik şirketlerinin bu alana yatırımlarını sürerken, yapay zekâ alanıda yer alan girişimlerin büyümesi de hızlanacak.
İLERİ DÜZEY MATERYALLER
Önümüzdeki dönemde en çok yıldızı parlayacak girişimler arasında yer alıyor. Paylaşılan bilgilere göre şu anda dünya 177 ileri düzey materyaller geliştiren girişim var. Bu girişimlere 609 yatırımcı fon desteğinde bulundu. Ortalama şirket değerlemesi ise 4.5 milyon dolar. Türkiye’de ise bu alanda girişim neredeyse yok gibi. Bu alanda yer alanda Türkiye’deki tek girişim, Appsilon. Appsilon laboratuvar ortamında kimyasal, kristalografik ve ontolojik olarak doğal elmasla birebir aynı özelliklere sahip elmas sentezi yapıyor. Girişim, yüksek teknoloji ürünlerine odaklanan Appsilon, Diffusion Capital Partners’tan bu yıl başında 1.5 milyon euro tutarında çekirdek yatırım aldı.
eSPOR
Çok yeni bir alan. Yaklaşık 4 yıldan beri profesyonel müsabakaların başladığı eSpor alanında dünyaya çağında sadece geçen yıl 1 milyar dolarlık bir ekonomi yaratıldı. Bu yıl ise bu rakamın 1.5 milyar doları aşması bekleniyor. 2020’de ise bu rakamın ikiye katlanması ve 3 milyar dolara öngörülüyor. Şu anki toplam eSpor izleyici kitlesi ise 400 milyona yaklaşmış durumda. Hackernoon’da yer alan bilgilere göre şu anda dünyada 500’e yakın eSpor girişimi bulunuyor. Bu girişimlerin yüzde 84’ü ise yatırım almış durumda. Türkiye’de ise girişimcilik anlamında eSpor’un yıldızı parlamamış durumda. Bu alanda yapılan girişimlerinin sayısı bir elin parmakları kadar. E-Sport Akademi, Espor-tr.com, Flank, Playz, Meta lol ve Teleporter Türkiye’deki eSpor girişimleri arasında. Bu da eSpor alanının yıldızının parlayacağını gösteriyor.
AR/VR
Apple ve Google başta olmak üzere birçok teknoloji devinin yatırım yaptığı Arttırılmış Gerçeklik (AR) ve Sanal Gerçeklik (VR) teknolojileri startuplarında radarına çoktan girdi. Bu iki alanda yapılan girişimlerin dünyadaki sayısı 3 bin 200’ü geçti. Yatırımcıların da dikkatini çeken bu girişimlere destek olan yatırımcı sayısı ise 3 bin civarında. AR/VR alanında yer alan girişimlerin ortalama şirket değeri ise 4.8 milyon dolar. Türkiye’de AR/VR alanları henüz parlamadı. Şu anda Türkiye’de bu alanda yaklaşık 33 girişim yer alıyor. Bu girişimlerin yaklaşık 10 tanesi ise yatırım almayı başardı. Önümüzdeki dönemlerde bu girişimlere yatırımların artacağına kesin gözüyle bakılıyor.
ROBOTİK
Günlük hayata adapte olan robotlar artık çok yakınımızda. Özellikle sanayiden başlayan günlük hayatımıza kadar uzanan robotlar, girişimciler içinde önemli bir fırsat sunuyor. Dünyadaki rakamlara baktığımızda şu anda 1.046 girişim robotik alanında yer alıyor. 2 bin 500’den fazla yatırımcı tarafından fon aktarılan bu girişimlerin ortalama değeri ise 4.7 milyon dolar. Her çeyrek aldıkları yatırımı arttıran robotik alanında yer alan girişimler, Türkiye’de henüz beklenen düzeyde değil. Türkiye’de şu anda 26 robotik girişimi bulunuyor. Bu girişimlerden 2 tanesi kapanmış durumda. Yatırım alan robotik alanında yer alan girişim sayısı ise bir elin parmaklarını geçmiyor.
* Tüm veriler Angel.co ve Startups.Watch’tan alınmıştır.
HÜRRİYET 09.04.2018
