Boeing, yeni hipersonik konsepti Son of Blackbird jetiyle havacılıktaki tabulardan biri olan sesten beş kat fazla hıza yani Mach 5 düzeyine ulaşmayı planlıyor.
Boeing, 1960’lı yıllarda başlatılan ve ABD Hava Kuvvetleri’nin Blackbird SR-71 ismiyle bilinen casus uçak programının devamı niteliğindeki yeni konseptini tanıttı.
Lockheed tarafından geliştirildikten sonra 1998 yılında son verilen Blackbird SR-71 programı uçakları 3.3 mach yani saatte 3.540 hıza ulaşarak ses hızının 3 katına çıkabiliyordu.
Boeing’in hedefi ise 5 mach yani sesten 5 kat fazla olan 6.174 km hıza ulaşabilen bir uçak geliştirmek. “Son of Blackbird” ismi verilen uçak için konulan hedefin ne denli sıradışı olduğu Boeing’in diğer uçaklarındaki maksimum hıza bakıldığında daha da çarpıcı hale geliyor.
Örneğin, 787 Dreamliner yolcu jeti saatta 903 km hıza ulaşabilirken McDonnell Douglas F-15 Eagle savaş uçağı ise 2.655 km azami hıza sahip.
Boeing Son of Blackbird konsept tasarımı
PROJE İKİ AŞAMALI OLACAK
Florida eyaletinin Orlando şehrinde düzenlenen bir forumda tanıtılan konseptle ilgili Boeing hipersonik uçak teknolojisinden sorumlu başuzman Kevin Bowcutt, “Mach 1 kalkışından Mach 5’e hızlanan bir uçak geliştirmek gerçekten çok zor.” açıklamasında bulunurken geliştirme sürecinin iki aşamadan oluşacağı belirtildi.
İlk aşamada F-16 boyutlarında tek motorlu öncü bir modelle tasarımın uygunluğunun test edileceğini belirten Boeing yetkilileri, sonrasında çift motorlu, tam ölçekli operasyonel bir araç geliştirileceğini duyurdu.
Dolayısıyla Son of Blackbird selefi SR-71 ile muhtemelen benzer ölçülerde, yani yaklaşık 33 metre uzunluğunda olacak.
X-51 uçağını taşıyan B-52
X-43 VE X-51 DENEYİMLERİNDEN FAYDALANACAK
Boeing’in yeni hipersonik konsepti olan sesten 5 kat hızlı Son of Blackbird geliştirme sürecinde deneysel ve insansız çalışan X-43 ve X-51 Waverider hipersonik tecrübelerinden de faydalanması bekleniyor
NASA için Hyper-X olarak bilinen hipersonik projesi kapsamında geliştirilen ve 9.6 mach hıza ulaşabilen X-43 programı 2013 yılında iptal edilmişti.
2005 yılında ABD Hava Kuvvetleri, NASA, Boeing ve Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) ile birlikte geliştirilen X-51 ise başarısız 2 denemeden sonra ilk uçuşunu 6 dakika havada kalarak 2010 yılında tamamlayabilmişti. 2013 yılında ise Mach 4.8 hızında 210 saniyeliğine havada kalarak rekora imza atmıştı.
Fakat, X-51 bu uçuşu seyir halindeki daha büyük bir uçaktan bırakıldıktan sonra roket beslemesiyle gerçekleştirebilmişti. Proje de bu nedenle halen onay alabilmiş değil.
Boeing, önlerindeki en büyük engelin kendi gücüyle havalanacak ve Mach 1 seviyesine ulaştıktan sonra Mach 5 ve üzerine çıkmak olduğunu belirtiyor. Ardından yavaşlama ve iniş geliyor ki bunun daha da zor olabileceği düşünülüyor.
ABD’li üreticinin bu nedenle geleneksel turbojet bir uçakla önce Mach 3 düeyine çıkması ardından konfigürasyonu değiştirerek Mach 5 ve üzerini test etmesi olası.
Öte yandan Lockheed de kendi üretimi olan SR-71’in yeni jenerasyonu olacak SR-72 ile Boeing’e rakip olacak.
HABERTÜRK 17.01.2018
