Askeri yatırımları ve savunma sanayisi yatırımları teknolojinin ilerlemesi anlamında önemli lokomotifler. Birçok ülke bilimde ve teknolojide gelişme sağlarken bunun en büyük uygulama alanlarından biri de askeri alanlar oluyor. Zira araştırma ve geliştirme çabalarına ciddi bütçeler harcanması ve projelerin kapsamlı şekilde kullanılması bu tarz projelerle mümkün oluyor. Elbette geliştirilen teknolojilerin birçoğu daha sonra gündelik hayata etki edecek noktalarda da kullanılıyor.
Türkiye’nin son yıllarda kendi askeri araçlarını geliştirmek için başladığı çalışmalar da birçok akademik projenin başlamasına önayak oluyor. Bunlardan biri de özgün helikopter projesi. Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından başlatılan projede, türbin verimliliği ve kanat ucu mimarisi gibi alanlarda yürütülen akademik çalışmanın yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Levent Kavurmacıoğlu, bize son aşamaya gelen projenin detaylarını anlattı.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
L.K: Aslında bütün öğretim hayatım İTÜ’de geçmiştir. Öğrencilik, yüksek lisans, doktora. Sonrasında sadece bir iki sene kadar bir süre de ABD’de bir üniversitede bulundum. Özellikle son zamanlarda çalıştığım konuları orada doktora sonrası çalışmamda ilerlettik ve başlattık diyelim. Şu anda Yrd. Doç. Dr. olarak İTÜ Makine Fakültesi’nde Öğretim Üyesi’yim. Yaklaşık olarak 10’un üstünde ders verdim farklı başlıklarda. Şu anda da akışkanlar mekaniği, öğütme sistemleri dersleri ve ileri akışkanlar Tasarlanan Kanat Uçları Sayesinde Özgün Helikopter Projesiyle Verimlilik Artacak 9 mekaniği gibi dersler veriyorum.
Bize gerçekleştirdiğiniz projelerden bahsedebilir misiniz?
L.K: İTÜNOVA TTO genç bir kurum olduğu için daha öncesinde üniversite içerisinde yaptığımız projelerde vardı tabi. Pompa türbin araştırma merkezi kurduk burada. DPT projesiydi bu. On sene önce gerçekleşen bu projenin yaklaşık 1 milyon liralık bir bütçesi vardı. Buradaki kıymetli hocalarımız Mete Hoca, Haluk Hoca hep beraber kurduk bu merkezi. Türbinlerin ve pompaların test edildiği bir merkezdi. İstanbul’a işte Melen’den biliyorsunuz su getiren boru hattı var. Yaklaşık 140 km. Oranın hava kazanı hesaplarını yaptık. İstasyonun optimum çalışma koşullarını ortaya koyduk. Bu konuda İSAŞ ile çalışıyoruz. Oradaki 20 senelik pompa istasyonlarının yenilenmesi ve daha iyi çalışması için projeler yaptık hatta bunun sonucunu geçen sene öğrendik. Yıllık elektrik tüketimi Gebze Pompa İstasyonu’nda 500 bin lira civarında azalmış. Çok mutlu oldular. Şimdi yenileri içinde çalışmalar yapıyoruz.
Bize İTÜNOVA TTO ile gerçekleştirdiğiniz projenin detaylarından bahsedebilir misiniz?
L.K: Şimdi yıllar önce alınan bir kararla İTÜ’nün yaptığı bir helikopter vardı. Belirli bir yere kadar ilerledi sonra Özgün Helikopter Projesi yapımına karar verdi Savunma Bakanlığı ve Savunma Sanayi Müsteşarlığı. Bununla ilgili bir proje açıyor ve TAİ ile TEİ üstleniyor aslında. Bunlar bir merkez kuruyorlar DKTM diye: Döner Kanat Teknoloji Merkezi. O merkez çağrılara çıkıyor. Çeşitli konularda çağrılara çıkıyor. Tabi ki bir helikopter deyince helikopterin motoru var, rotoru var, aktarma organları var. Dolayısıyla parçalıyorlar projeyi. Bu parça konulardan birisi de aslında benim ABD’de çalıştığım konuyla ilgiliydi. Türbin kanat ucu dizaynının değiştirilerek performansının artırılması. Bu çağrıya katıldık biz. Sonuçta bize verdiler projeyi ama kadromuz çok iyiydi. Kadromuzda Erkan Aydar Hoca var İTÜ’den Marmara Üniversitesi’nden(MÜ) Emre Alpman diye benim aslında ABD’den arkadaşım var. ABD’de beraber çalıştığım Cengiz Camcı, yani Penn State, İTÜ ve MÜ’den oluşan bir projeydi. Yürütücülüğünü ben üstlendim. Yaklaşık üç sene oldu. Önümüzdeki günlerde sona eriyor proje. Grubumuzda üç tane öğrencimiz vardı birisi bizde asistanlık yapan Canberk Bey yine bizde asistanlık yapan Hıdır Bey ve Enerji Enstitüsü’nden Kaan Bey. Bu arkadaşlarımızda bizim ekibimizi tamamlayan diğer isimlerdi. Süreçte altı ayda bir rapor sunduk. Onlar bize kendi türbinlerinin geometrisini zorda olsa verdiler birinci senenin sonunda. Artık bir takım pasif kontrol yöntemleriyle türbin performansının artırılmasına yönelik birçok şey verdik. Şimdi sonuncusu da orijinal bir şey. Özgün bir kanat ucu yapısı oluşturuyoruz. Onu da tamamlayıp teslim edeceğiz.
İTÜNOVA TTO size bu proje de ne gibi katkılar sağladı?
L.K: Biz senelerdir proje yapıyoruz. En büyük problemlerimizden biri, birkaç problem vardı ama öncelikle belirtmek istediğim mali konularda projenin yönetilmesi başlığı. Bürokratik bir takım işler. Ben diyordum ki benim projede şunu almam lazım. Sadece ismini söylüyordum ve o bana geliyordu. Biz burada satın almalarla uğraşırken işte üç tane teklif al vs. devlette satın alma işlemleri çok zorlu bu yüzden çok vakit kaybı yaşıyorduk. Bu konuda destekleriyle inanılmaz hız kazandık. Mali olarak projeyi yönetmek zorunda olmadım.
İkincisi, projeler bize gelebilmeye başladı. Mesela İTÜNOVA TTO’dan arkadaşlarımız arıyor bize bir konu getiriyor, “Hocam böyle bir konu var gelir misiniz?” gidiyoruz, görüşmeleri yapıyoruz, sanayi firmaları ile akademisyenleri buluşturuyorlar. Çünkü artık İTÜNOVA TTO’da üniversiteye mensup akademisyenlerin çalışma alanlarını iyi biliyorlar. Geçtiğimiz günlerde geldi bir AB projesi var yüzen rüzgâr türbini projesi bana hocam üzerine konuşalım mı bir şeyler yapabilir miyiz dediler gittik konuştuk neler yapabiliriz diye. İşte TOFAŞ’tan geliyorlar, benim çalıştığım konularla ilgili sağ olsun arkadaşlar kimlerin hangi alanlarda çalışma yapmak istedikleri konusunda çok bilgililer. Proje bulma konusunda da inanılmaz destekleri var. Üçüncüsü de biz kendimiz projeyi bulduğumuzda proje yapmaya kalktığımız zaman firmalar İTÜNOVA TTO ile yapalım diyorlar. TAİ öyle yaptı. Borusan öyle yaptı. Zaten bende artık İTÜNOVA TTO konuya dâhil olsun diyorum çünkü İTÜNOVA TTO arkasında İTÜ’nün gücünün yer aldığı bir kurum, imajı güçlü ve sağladığı destekler müthiş ölçüde her bakımdan. Son bir şeyden bahsedeyim size, burada İTÜNOVA TTO Genel Müdürü Dr. Ercan Çitil’e teşekkür etmek istiyorum. Onu burada iyi bir şekilde anmam lazım. Bu proje kapsamında öğrencilerimi kongrelere yollamam gerekiyordu. DKTM TAİ projesinde bütçede problemler oldu. Çocuklar yollayamayacağız gibi bir durum ortaya çıktı. Ben cebimden karşılamayı düşünüyordum. O Ara konuyu Ercan Bey ile konuştuk. Hocam ben size destek sağlamaya çalışırım dedi. Benim iki öğrencimi İsveç’e kongreye yolladı. Dünya’nın en önemli kongresine yolladı. Bir başka öğrencimiz Hawaii’ye gitti onun desteğini sağladı. Dışarıdan bakınca ufak tefek görünen ama en tıkandığınız anda gelen müthiş bir destekti bu. İTÜNOVA TTO bu konularda proje çerçevesinde bizim hayatımızı değiştirdi diyebilirim. Çok memnunum, çalışan herkese, kuruluşuna vesile olanlara müteşekkirim.
