Dubai Airshow’da ilk defa bir Türk yapımı hava aracımız, Atak T129taarruz helikopteri gösteri uçuşu yaptı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ-TAI) artık bu tarz fuarlara, açık alanda kendi şalesinde ve önünde yer alan statik alanda sergilediği ürünleriyle katılıyor. Diğer bir ifadeyle Türkiye havacılık fuarlarında, salondan dışarı çıkıp ürün sergileyen ülkelerden biri haline geldi. Ciddi bir sınıf atladı. Taarruz helikopteri Atak T-129, eğitim uçağı Hürkuş, insansız hava aracı (İHA) Anka, genel maksat helikopteri T-625 ile onun VIP kabini TAI’nin statik alanda sergilenen ürünleri oldu. Fuarın kapalı alanında “Türk pavyonu” olarak birbirine yakın mekânlarda ise THY Teknik ile koltuk ve uçak mutfağı üreten iştirakleri, Havelsan, Roketsan ve Vestel Karayel gibi şirketlerimiz yerini aldı. Körfez’deki krizin gölgesinde geçen Dubai Airshow, bu sene eski havasında değil. Ev sahibi konumundaki Emirates Havayolları’nın fuarda gövde gösterisi yapmasına rağmen yaşadığı sorunlar sebebiyle keyifsizliği, Abu Dabi merkezli Etihad’ın geçen yılın yüksek zararını henüz gideremeden, yeni havalimanını henüz hizmete sokmadan yaşadığı sorunlar, 2 uçakla varlığını hissettirmeye çalışmasının önüne geçmiş. Katar Havayolları malum sebepten zaten yoktu. Suudi Arabistan’ın temsili de yine ülkede yaşanan hadiseler sebebiyle çok zayıftı.
TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİNE TEKLİF YAĞDI
Türk Hava Yolları Teknik AŞ’nin iştiraki şirketlerin ürettiği koltuk, uçak mutfağı ve kabin içi eğlence sistemi için bu fuarda ciddi görüşmeler yapıldı. Özellikle Asya-Pasifik bölgesinden bazı şirketlerle yapılan anlaşmalar, koltuk üretim hatlarının 2023’e kadar dolacağı anlamına geliyor. THY Teknik, Körfez’in en önemli ülkesinin milli havayolundan, uçaklarına bakım hizmeti vermesi için ilave yatırım yapmasını gerektiren çok önemli bir teklif aldı. Böylece dünya uçak-bakım pazarında 7. sırada olan THY Teknik AŞ’nin küresel oyuncu olarak dış pazarlara açılması, hangarlar kurması, ortak yatırımlara imza atması gerekiyor. Daha fazla büyümesi için bu şart. Fuarda AirbusCASA C-295 askeri taktik nakliye uçağının üzerinde Roketsan yapımı Teber (MK82) Lazer Güdüm Kiti ve4’lü Cirit Lançeri sergilendi. Ayrıca HAVELSAN da Ürdün’e 4 adet Boeing 737-800 simülatörü satmak üzere masaya oturdu.
PAKİSTAN’A ATAK, MALEZYA’YA ANKA
Fuarın ilk gününe katılan TAI Genel Müdürü Temel Kotil ve yönetim kurulu üyeleri Ahmet Bertan Nogaylaroğlu, Burhanettin Aktı ve Nedim Güngör, özellikle Ortadoğu ve Asya-Pasifik bölgesindeki çeşitli ülkelerin silahlı kuvvetler yetkilileriyle ciddi görüşmeler yaptı. Bu görüşmelerde ilk sırada Atak helikopteri, ikinci sırada ise Anka’nın ihracatına yönelik ön anlaşmalar yapıldı. Ürdün, Fas, Bangladeş gibi ülkelerle önemli işbirliklerinin arifesine gelindiğini de öğrendim.
Türkiye’nin yapacağı ilk Atak ihracatı için Pakistan ordusuyla her konuda anlaşılmış, işin sadece finansman boyutuna yönelik görüşmeler devam ediyor. Anka için de Malezya ile ciddi mesafe kat edildi. Bangladeş’in de yakından ilgilendiği Atak helikopterinin, halihazırda TSK bünyesindeki başarısı sebebiyle, küresel ölçekte Türkiye’nin ve TAI’nin yıldızı olduğunu söylemek mümkün.
EMİRATES SİPARİŞİ BOEİNG’İ UÇURDU
Paris ve Londra’daki fuarlarda olduğu gibi Dubai Airshow’da da dünyanın en büyük iki uçak üreticisi, Boeing ve Airbus arasındaki rekabet merak ediliyordu. Ancak henüz fuar devam etmesine rağmen kazanan Boeing gibi görünüyor. İlk gün Emirates’ten liste fiyatı olarak 15.1 milyar dolarlık, 40 adet 787- 10 siparişle Boeing ciddi bir gövde gösterisi yaptı. Airbus’ın bu atağa Emirates’ten alacağı A380 siparişi ile cevap vereceği bekleniyordu; henüz bir açıklama gelmedi. Fakat Körfez’de Boeing’in her zaman bir ağırlığı olduğu da unutulmamalı. Fuardan kısa süre önce 100. Airbus A380 uçağını teslim alan şirket, bu duruma vurgu yapan renklerdeki bir uçağını, Şeyh Zayed’in fotoğrafına yer vererek “Year of Zayed”yazısıyla sergiledi. Ancak asıl bombası Boeing 777-300ER uçaklarının içindeki yeni koltuk konfigürasyonuydu. Şirket, Mercedes tasarım ekibiyle çalışarak first ve business sınıflarda çıtayı oldukça yükseltmiş.
ATAK GÖSTERİ YAPTI, FRANSIZ TYPHOON’A YASAKLANDI
Dubai Airshow’da gösteri yapacak hava araçlarının ekipleri, kendilerine tanınan sürede, ne tür bir gösteri yapacaklarını fuar yönetimine sunuyor, uymaları gereken kural ve kısıtlamaları öğrenerek hazırlanıyorlar. Her gösteri uçuşu öncesinde de fuar yönetimiyle bir araya gelip toplantı yapmak zorundalar. Eurofighter Typhoon ile gösteri yapacak olan Fransız ekibi, fuar yönetiminin bu kurallarına uymadığı, ilk gün yapılacak olan brifinge de zamanında katılmadığı için aracın tüm gösteri uçuşları iptal edildi. TAI’nin küresel anlamda ciddi ilgi gören taarruz helikopteri Atak T129’u ilk uçuran test pilotu Arif Ateş ve test pilotu Adnan Meral’in yaptığı gösteri uçuşlarıyla fuarın kendi segmentindeki tek helikopter olarak dikkat çekti. Oldukça sessiz uçan ve fuar yönetiminin belirlediği kısıtlamalara göre gösteri uçuşu yapan Atak, yakın zamanda Türkiye’nin yurtdışına ihracatını yapacağı ilk hava aracı olarak tarihe geçecek.
HABERTÜRK Güntay ŞİMŞEK 14.11.2017
