İnternetin geleceği olarak ifade edilen blok zincir (block-chain) altyapısı, yerli girişimcileri harekete geçirdi. Blockchain için projeler hayata geçiren girişimciler, tarafların bir merkez yerine şifrelenmiş bir veri tabanına güvenilmesini sağlayacak.
İnternet evrim geçirerek dönüşmeye devam ediyor. Önce internete bağlanarak veri almaya başladık ve buna Web 1.0 denildi. Daha sonra Web 2.0 diye ifade edilen internet üzerinden karşılıklı etkileşim ortaya çıktı. Web 3.0’da şu anda günlük hayatımızın bir parçası olan yapay zeka ve makine öğrenimi gibi enstrümanlar sunuldu. Peki ya Web 4.0? Web 4.0, Türkçesi ‘blok zinciri’ olan ‘Blockchain’ ile internet dünyasının kapısını çaldı. Bitcoin ile popülerlik kazanan blockchain’in en önemli özelliği kullanıcılar ve şirketler arasındaki anlaşmaları noktadan noktaya yapması. Başka bir deyişle iki taraf arasında herhangi bir aracı girmiyor. Bu yüzden de aracı bir kuruma güvenmek yerine blockchain tarafları dağıtık bir veri tabanına güveniyor. İşlenen veriler ise değiştirilemediği için tarafların yaptığı anlaşmalarda güven ortamı sağlanıyor.
MERKEZİ OTORİTE YOK
Konu hakkında bir örnek paylaşalım. Ticaretin temelinde kayıt var. Bir bakkal da olsa kayıt tutuyor, bir banka da olsa kayıt tutuyor. Ancak bu kayıtlar, tarafların kendilerinde saklı olduğu için farklılık gösterebiliyor. Bu da dolandırıcılık başta olmak üzere birçok sorunu ortaya çıkarıyor. Ancak blockchain teknolojisinde ise kayıtlar, taraflar aynı olacak ve zincirleme şekilde tutuluyor. Taraflar bu kayıtlara direkt ulaşabildiği gibi kripto ile şifrelenen kayıtlar, değiştirilemiyor. Sadece yeni veriler eklenebiliyor. Bu da blockchain teknolojisinin taraflar arasındaki güvenliğini en üst seviyeye çıkarırken, ortada merkezi bir otoritenin olmasını da kaldırıyor.
Durum böyle olunca girişimcilik dünyası da harekete geçti. Daha yolun başı olarak ifade edilen blockchain tabanlı birçok proje, çözdüğü problemler dünyada olduğu gibi Türkiye’deki girişimcileri de heyecanlandırdı. Biz de bu projeleri bir araya getirdik.
ENTEGRASYONDA KULLANIYOR
EGEMEN Çakmak ve Serdar Salepçioğlu tarafından kurulan Global Miles, kullanıcıların dünyadaki ve Türkiye’de yaptıkları uçuşların millerini tek bir uygulamada toplamasını sağlıyor. Alışverişlerden de mil kazandıran girişim, toplanan millerle ödül bilet veriyor. Blockchain teknolojisi ise gerçekleştirilen işlemlerin tarafları arasındaki akıllı sözleşmelerde kullanılıyor. Bu sayede dünyadaki diğer mil programları ile bir aracı olmadan entegre olabiliniyor. Global Miles’ın iOS ve Android uygulamaları bulunuyor. Kullanıcılar, uçuş tarihi, destinasyon, havayolu şirketi ve uçuş numarası (PNR) kodu giriyor. Arka planda kontrol ediyoruz ve bu uçuştan hesaplarına mil yüklüyoruz. Ayrıca Global Miles program ortaklarıyla yapılan alışverişlerde QR kod veya yazılı bir kod veriliyor. Bu kodlar uygulamaya girilerek mil kazanılabiliyor.
ONLİNE YAYINCILARA YENİ ETKİLEŞİM MODELİ
AHMET Arslan tarafından kurulan Joint Ventures, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsündeki teknoparkta online yayıncılar için blockchain tabanlı ve açık kaynak kodlu (open-source) uygulamalar geliştiriyor. Yayıncılar, bu uygulamaları kullanarak sitelerindeki ve mobil uygulamalarındaki etkileşimi arttırabilecekler. Yayıncıları ziyaret eden kullanıcılar ise etkileşime yaptıkları katkı üzerinden kripto para kazanacaklar. Joint Ventures ekibi ocakta ön satış yapacak, martta ise ilk yayıncı platformunu görücüye çıkacak. Lansman sonrası yapılacak ICO’nun detayları ve proje hakkında detaylı bilgi JointVentures.io’ya adresine e-posta bırakanlarla paylaşılacak.
BELGE TAŞIMA DERDİNİ BİTİRECEKLER
GÖKHAN Seçkin, İlker Oğuz, Mehmet Davut, Elif Petek Özü, Murat Nalçacı ve Aşkın Emanet’in üzerinde çalıştığı ‘Kimlic’, banka yetkilisinin dijital onayı ile doğrulama işlemi tamamlanmasını sağlıyor. Kimlik onaylandıktan sonra bir daha aynı belgeleri başka bankaya götürmeye gerek kalmıyor. Bankaların ihtiyaç duyduğu tüm belgeler, blockchain altyapısında kriptolu olarak tutulacak. Bankalar tarafından söz konusu belgeler talep edildiğinde ise saniyeler içinde tarafa gönderilecek. Kimlic, şu anda proje aşamasında. Projenin, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) gerekli izinler alındıktan sonra önümüzdeki yıl mart ayında fon toplaması (Initial Public Offering – ICO) bekleniyor.
ÖZGÜN VADELİ ÇEK SİSTEMİNİ TAŞIYACAK
CEMİL Şinasi Türün ve Onur Kılıç’ın üzerinde çalıştığı blockchain projesi ‘Defterhane’. Türkiye’deki vadeli çek sistemini blockchain’e taşımak isteyen Defterhane, çek ve senetlerin karşılıksız çıkması ihtimaline karşı tüm taraflara güvence sağlamayı amaçlıyor. Bunun için blockchain altyapılı bir sigorta fonu oluşturacak Defterhane, esnaf tarafından üretilecek vadeli çekler blockchain’e kaydedilecek. Defterhane’nin bu sistem için hayata geçireceği kripto para birimi ‘kayme’ olacak. Esnaflar, tüccarlar ve dileyen herkes, TL’lerinin, çeklerinin ya da senetlerinin karşılığında kayme edinerek Defterhane sisteminin kullanıcısı olabilecek. Girişim, 2 Mart 2018’de fon toplamaya (ICO) başlayacak.
HÜRRİYET 03.11.2017
