Çocukken hayali astronot olmaktı. Büyüyünce astronot olamasa da o şimdi uzun dönem uzay misyonlarında mekân tasarımı üzerine çalışan Türkiye’deki tek uzay mimarı. Uluslararası birçok tasarım yarışmasında ödül alan Ayşe Ören, artık Deep Space Industries’in (DSI) New Worlds uzay ekibinde. Sıradaki projesi ise uzay mekiği tasarlamak.
Bilkent Üniversitesi İçmimarlık ve Çevre Tasarımı mezunu olan Ayşe Ören, 2009 yılında İstanbul Tasarım Haftası için tasarladığı “kiss chair” isimli sandalyeyle dikkat çekti. İngiltere’de “Genç Tasarım Girişimcisini Arıyor” adlı yarışmada finale kadar çıkan Ören aynı zamanda bir Michael Jackson hayranıydı. Jackson’ın ölümünden sonra başlatılan “Michael Jackson Live Forever Monument Design” yarışmasına katıldı. Tüm dünyadan binlerce kişinin katıldığı yarışmada Michael Jackson’un anıt tasarımıyla dünya 1’incisi oldu. Tasarladığı engellilere kolaylık sağlayan hareketli modüler mobilya sayesinde 2010 yılında Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan tekno girişim sermaye desteği aldı. Böylece bakanlık ilk kez bir tasarımcıya destek vermiş oldu.
2015 yılında Fransa’da teknoloji konulu bir yarışmaya akıllı şehir mobilyaları tasarımıyla katılan Ayşe Ören, finale çıkamasa da Paris’te ödül törenine davet edildi. Kendi deyimiyle o gün hayatının dönüm noktası oldu. Orada NASA’nın üst düzey yetkilileriyle tanıştı. NASA’nın ikinci adamı olan CTO’su David Miller, Deep Spaces Industries (DSI) firmasının kurucusu Rick Tumlinson ile iletişimini devam ettirdi. Sonrasında Amerika’ya NASA’nın bir konferansına davet aldı. Ekim 2015’teki bu konferansta “Uzun dönem uzay gezilerinde uzay mimarisi” konusunda konuşma yaptı. Ayşe Ören o günü şöyle anlattı: “Konuşma aylarca hazırlandım. Sahneye yürürken ‘Öleceğim’ dedim. Dünyanın en önemli bilim insanlarının önünde konuştum. Orada birçok değerli insan ve astronotla tanıştım. Daha sonra Fransa Dışişleri Bakanlığı beni ülkelerine davet ederek beni geleceğin lideri seçtiklerini deklare etti.
Döndüğümde DSI’dan Rick Tumlinson arayıp ‘seni ekibe alalım’ dedi. Beni New Worlds uzay ekibine aldılar. DSI uzay konusunda ilim insanı, girişimcileri yetiştirme ve bu alandaki kişileri bir araya getirmek için kurulan bir oluşum. Yine Austin’e gittim. Türkiye’yi temsil ettim. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) yönetici bilim adamı Bernard Foing’le birlikte uzun dönem uzay gezileri hakkında konuşma yaptık.”
‘UZAY MEKİĞİ TASARLAMAMI İSTİYORLAR’
“Türkiye’nin uzayla ilgili çok geçmişi yok.. Konunun yeni yeni mimarisi gelişiyor. Uzay mekiği tasarlarken bilimsel ve uygulanabilir bağlamda olması için ilk önce o bilgi düzeyine çıkmanız gerek. Bundan sonraki evrede hedefim bilime ve veriye dayalı bir mekik tasarlamak. Bu yönde talepler geliyor. DSI ciddi adımlar atmamı istiyor ve destekliyorlar.”
HÜRRİYET 03.09.2017
