Dünyanın en önemli girişimcileri arasında yer alan yoğurt markası Chobani’nin kurucusu Hamdi Ulukaya, Hürriyet’e özel Türk girişimcilere öneriler yazdı. Mevlana’nın “Sen yürümeye başlayınca yol kendiliğinden görünür” sözünden örnek veren Ulukaya, girişimcilere, “Siz de yola çıkın. Bilmediklerinizi yolda öğrenmeye hazır olarak” dedi.
Yoğrrt markası ‘Chobani’ ile dünyanın en etkili 100 kişisi arasında gösterilen Hamdi Ulukaya, etkin girişimicilik kavramının en iyi örneklerinden biri. Erzincan’dan bir sırt çantasıyla New York’a giderek, “Yoğurdun Steve Jobs’ı” olmayı başaran Ulukaya, Hamdi Ulukaya Girişimi (HUG) adıyla oluşturulan Girişimci Adayı ve Startup Destek Programları ile Türk girişimcileri de desteklemeye başladı.
Hürriyet’te özel girişimcilere tavsiyelerini anlatan Ulukaya, “Girişimcilik, şu dünyada iyilik namına bir şeyler yapabilmenin en etkili yollarından biri. Benim için girişimcilik; insanların dertlerine derman olmanın, onlara daha yaşanır bir hayat sunmak için fırsatlar yaratmanın bir diğer adı. Chobani’yi kurarken elimde, başarının garantili yollarını bana göstersin diye açıp bakabileceğim bir harita yoktu. Ama yaşadıklarımdan çıkardığım birkaç dersin bana faydası dokundu ve şimdi ben de bunları bulduğum her fırsatta kendi yolculuklarına başlayan yeni girişimcilerle paylaşıyorum” dedi. Ulukaya’nın Türk girişimcilere önerileri şu şekilde:
Siz yürüyün…
Mevlana, “Sen yürümeye başlayınca yol kendiliğinden görünür” demiş. Ben Chobani’yi kurmaya giriştiğimde, ne daha önce bir şirket yönetmiştim ne de ortada bir iş planım vardı. Gözüme fabrikanın eskimiş duvarları takıldı; bu duvarların fena halde boyanmaya ihtiyacı vardı ve bu kolaylıkla halledilebilecek bir sorundu. Ben de gidip biraz boya aldım ve ilk beş çalışanımızla beraber kolları sıvayıp işe giriştik. Bu, benim o güne kadar aldığım ilk ve en iyi karardı. Harekete geçmenin, bir eylemde bulunmanın sihirli bir tarafı var; insana düşünmenin, yeni fikirler geliştirmenin kapısını açıyor ve bir ilerleme kaydettiğinizi hissettiriyor. Bu yüzden, oturup beklemeyin, yürümeye başlayın, merak etmeyin yol kendiliğinden görünür.
…ama yalnız yürümeyin
Her şeyi tek başınıza yapamazsınız, özellikle de belirli bir noktaya geldikten sonra. Bunun imkânı yok. Chobani’yi sıfırdan kurarken kendi potansiyelime inanmam, kendi kararlarıma güvenmem gerekiyordu ve bugün de hâlâ böyle yapıyorum. Fakat hem Chobani’yi kurarken hem de şirketi bugünkü noktaya taşırken, hayatın her alanında güvenebileceğim pek çok insanla birlikte yürüdüm. Her şeyi tek başınıza yapamazsınız, güvenebileceğiniz bir ekip şart.
Herkesle konuşun
Unvanlara ya da karşınızdakinin ne kadar “önemli” olduğuna odaklanmayın. İşe başlarken, hatta başarıya ulaştıktan sonra bile, tanıştığınız her bir insan hem şirketiniz hem de sizin için çok önemli olabilir. İlk zamanlar konferanslara gidip de girişimcilerin daha insanların gözünün içine bile bakmadan bir unvan ya da önemli bir isim arayışıyla yaka kartlarına baktıklarını görünce çok şaşırmıştım. Berbat bir zihniyet, gerçekten hiç hazzetmiyorum bundan. Size uzun vadede kimin yardım edebileceği hiç belli olmaz. Herkesle konuşun, herkese saygı duyun.
Ortaklarınızı dikkatli seçin
Yatırımcılar söz konusu olduğunda dikkatli olmanız şart. Siz büyüme arzusundayken birilerinin sunduğu yardım ya da finansman teklifinin cazibesine karşı koymak zor olabilir ama ortaklık kuracağınız insanların sizinle aynı iş kafasına ve vizyona sahip olmaları kritik. Size yalnızca iyi günde değil, esas ihtiyaç duyacağınız kötü günlerde de yardımcı olacak insanları arayın. Elbette böylelerine çok sık rastlamazsınız ama o insanlar da yok değil.
Basite indirgeyin
Chobani’de ben, şirket 600 milyon dolarlık değere ulaşana kadar QuickBooks diye, daha ziyade küçük şirketler için tasarlanmış bir muhasebe yazılımı kullandım. Zahmetsizdi, ben rahatlıkla anlayabiliyordum ve işlerin nasıl gittiğini kolaylıkla takip edebiliyordum. Bir girişimci olarak karşınıza işinizi çok daha karmaşık hale getirmek için bin dereden su getiren bir sürü insan çıkacak. Tüm bu kargaşa içinde başlangıçtaki yalın vizyonunuzu ve basit iş yapma biçiminizi unutmayın; ona elinizden geldiği kadar uzun süre, var gücünüzle sarılın.
Ayrıntılar önemlidir
Neredeyse bütün girişimciler birer hayalperesttir. Bu iyi bir şey: Eğer öyle olmasaydınız, risk alacak ve kendi yolculuğunuza başlayacak cesareti hiç bulamayabilirdiniz. Ama ayrıntılar da bir o kadar önemli. Chobani’de ben sürekli küçük şeyleri mercek altına alıp kendimizi geliştirmenin, daha iyiye doğru gitmenin yeni yollarını arıyorum. Yeni hayallere kapılmaktan asla vazgeçmeyin.
Bir kültür inşa edin
İlk günden itibaren kurucu olarak sizin davranış biçiminiz, girişiminizin karakterini ve çalışanlarınızın ruh halini belirleyecektir. Herkesin takdir ve saygı gördüğü, herkesin kendini evinde hissettiği, kendisi gibi olmaktan çekinmediği bir kültür inşa etmeye çalışın. Yalnızca böylesi doğru olduğu için değil, aynı zamanda böylesi akıllıca olduğu için.
Son söz: Bunlar, bir girişimci olarak benim yolda öğrendiklerim. Yola çıkarken hepsini bilmiyordum. Siz de yola çıkın… Bilmediklerinizi yolda öğrenmeye hazır olarak.
HÜRRİYET Ahmet CAN 19.07.2017
