Güney Afrikalı iki kardeş 1995 yılında Silikon Vadisi’nde ilk girişimlerinde bulunurlar. Kurdukları teknoloji girişimini 1999 yılında 300 milyon dolara satarlar. Satıştan ellerinde kalan parayla dönemin en önemli girişimlerinden olan PayPal’ı ortaya çıkaran takıma katılırlar.
PayPal 2002 de satılır. Pay Pal mafyası olarak da bilinen kuruculardan her biri daha sonra çok büyük işlere imza atar. İşte tam bu dönemde bu iki kardeş çocukluk hayallerinin peşinden gitmeye başlar. Büyük kardeş “Bir otostopçunun galaksi rehberi” kitabını 14 yaşında okumuştur. Hala etkisindedir.
İlk iki girişimlerinden kazandıkları ile bağımsız kararlar verebilecekleri bir noktadadırlar artık. Kitaptaki gibi insanlık için çıkış fırsatlarını yaratacaklardır.
Beraberce 18 TL’lik şarjla 500 kilometre gidebilen araçlar üreten Tesla’yı büyütmeye girişirler. Tesla’nın bugün pazar değeri 60 milyar dolar.
BİR TEKNOLOJİ GİRİŞİMCİSİNİN TARIMA YÖNELİŞİ
Küçük kardeş Kimbal Musk’ın ilgi alanı gıda ve tarımdır. Kimbal Tesla ile otomobil endüstrisinde gerçekleştirdikleri inovasyonu gıda ve tarımda gerçekleştirmek ister.
Bugün tarımda dijital dönüşümün önderlerinden biridir.
Büyük kardeşin Tesla ve SpaceX ile yarattığı yıkıcı inovasyonu, küçük kardeş gıda ve tarım sektöründe yaratmak için yola çıkmıştır.
Kimbal teknolojiyi kullanarak oluşturduğu verimli “düşey” tarlalarda yerel ve organik üretim yapıyor. Okullar da dahil olmak üzere, kendi markaları üzerinden milyonlarca kişiye pahalı olmayan sağlıklı beslenme alternatifi sunuyor. Artık Dünya Sağlık Örgütü de dahil olmak üzere herkes biliyor ki yerel ve doğal gıdalar, endüstriyel besinlere göre daha besleyicidir.
Türkiye 50’ye yakın üründe dünyanın en büyük 10 üreticisinden biri. Uygun iklime sahip şanslı bir coğrafyadayız.
Bir türlü yararlanamadığımız büyük bir potansiyelimiz var…
Ülkemizde tarım arazilerinin parçalı olması büyük bir sorun.
Ancak yeni tarım teknolojileri, artan akıllı küçük tarım makinaları ve yeni iş modelleri ile bu sorunu fırsata dönüştürebilir miyiz?
Endüstriyel ahırlarda üretilen hayvanlara verilen antibiyotikler doğrudan insanlara geçiyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre antibiyotik direnci yılda 70.000 kişiyi öldürüyor şu anda. Hiçbir değişiklik yapılmazsa bu sayı 9,5 milyonu bulabilir.
Türkiye şu anda sığır ithalatında Avrupa’da birinci, dünyada ikinci sırada yer alıyor.
İthal edilen bu sığırların taşıdıkları sağlık riskleri konusunda kim nasıl bilgi veriyor bize?
İNOVATİF İŞ MODELLERİ
En doğru olan Anadolu topraklarında ekolojik olarak yetişen ürünler ve sığırların topluma sunulmasıdır.
Son yıllarda endüstriyel çiftlikler hem toplumdan hem de Dünya Sağlık Örgütü’nden negatif tepkiler alıyor. Bu tepkiler Amerika’da küçük çiftliklere ilginin artmasını sağladı. Dolayısıyla, küçük çiftçilere yönelik teknolojik ürün ve servisler üreten girişimci sayısı da artıyor.
New York eyaletinde, 2012 yılında 3 kardeş bir girişim başlatırlar. Ürettikleri robotları bugün küçük çiftçilere uzun dönemli kiralıyorlar. İlk nesil ürünlerinden olan Rowbot robotları mısır tarlalarında mısırın ihtiyacına göre ilaçlama yapıyor. Toprak ve ürün hakkında bilgi toplayarak gelecek ilaçlamalar için veri elde edebiliyor.
Washington DC’de kurulan HelloTractor tarım sektörünün Uber’i olduğunu söylüyor. Tarlada kullanılan tüm makinaları kiralayabileceğiniz yeni bir iş modeli geliştirmişler. Her küçük çiftçinin traktör veya ilaçlama makinası gibi parçaları satın almasına gerek kalmıyor.
Kaliforniya’da kurulmuş Infratab sensör teknolojisi ile tarım ürünlerinin tarladan son tüketiciye ulaştığı zincirde izlenebilirlik sağlıyor. Son tüketiciye ürünün tazeliği ve sağlığı hakkında bilgi sunuyor.
5 KİŞİDEN BİRİ TARIMDA ÇALIŞIYOR
Türkiye 2023 yılına kadar tarımsal üretimini iki kat artırmak istiyor. Tarım stratejik bir sektör:
- Gayri safi milli hasılanın yüzde 7.1’i tarım kaynaklı
- Çalışan her 5 kişiden biri tarım sektöründe çalışıyor
- Son 15 yılda tarım alanı yüzde 10 küçüldü
- Son 15 yılda çiftçi sayısı yüzde 12 azaldı
2023 hedefi tarımda dijital dönüşümün hayata geçirilmesi ile mümkün olacaktır.
EN BÜYÜK SORUN: VERİMSİZ VE KALİTESİZ ÜRETİM
Tarım ekonomisini genişletmenin yolu çiftçiyi ileri teknolojilerle, daha verimli üretebilir hale getirmekten geçer. Eğitim ve stratejik planlama ile bu başarılabilir.
AB tarım bütçesini 7, Amerika 5 yıl için planlıyor. Türkiye ise çok daha kısa dönemli tarım bütçesi planlaması yapıyor.
Avrupa’da tarım teknolojilerin kullanımı sadece çiftçinin değil, üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve kamunun da işidir.
Örneğin İngiltere’de Tahıl Geliştirme Stratejik Program konsorsiyumunda 5 üniversite bir arada çalışır. Bu program İngiliz Ticaret, Enerji ve Endüstri Bakanlığı’na bağlı 7 araştırma programından biri tarafından finanse edilir. 2015-2016 döneminde 675 milyon dolarlık bir yatırımla dünya standartlarında araştırmacıları görevlendirip, laboratuvarlar kurmuşlardır. İngiltere’de 1600 araştırmacı ve 2000 öğrenci tahıl üretiminde verimliliği araştırıyor.
Peki bunca yatırımla, İngiltere tahılda nasıl bir fark yaratmıştır?
İngiltere hektar başına 8 milyon ton buğday üretirken, Türkiye hektar başına sadece 2,5 milyon ton buğday üretebiliyor.
BUGÜNÜN TÜRK ÇİFTÇİ PROFİLİ
Türk çiftçisi ortalama 55 yaşında. Türkiye’de yaş ortalaması 29. Gençler çiftçilik yapmıyor. Yaklaşık 3 milyon çiftçi vardır. Aileleriyle birlikte yaklaşık 12-13 milyon kişi rızkını topraktan kazanıyor.
Yüzde 30’u akıllı telefon kullanıyor. Sadece yüzde 40’i internet erişimine sahip.
ANADOLU’NUN PARÇALANMIŞ ARAZİLERİ TEKNOLOJİ İLE DAHA VERİMLİ HALE EVRİLEBİLİR
Gençler tarıma özendirilmeli. Yaşlı çiftçi resminin yerine aklımıza teknolojiden anlayan genç ve dinamik çiftçiler gelmeli.
Yarının tarlaları sadece tarım sektörünün sorumluluğunda olmayacak. Aynı ölçüde teknoloji sektörünün de sorumluluğunda olacak. Teknolojiden anlayan, belki de kod yazabilen çiftçiler …
Artık bizimde Kimbal Musk gibi genç, teknolojiden anlayan Türk çiftçi hikayelerimiz olmalı.
TARIMDA DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜ TARTIŞAN TÜRK GİRİŞİMCİLER
Tarım ekonomisi stratejik planlamalar ile genişletilir. Eğitim ve teknoloji kullanımı ile çiftçi güçlendirilir. Genç çiftçiler tarım sektörüne dahil olduğunda, daha güçlü ve sağlıklı bir gelecek inşa edilir.
Tarımda teknolojiyi kullanmanın artık vakti geldi!
HÜRRİYET Şahver Kaya 04.07.2017
