Plazma jet motorları, bir uçağı geleneksel motorlardan daha hızlı bir şekilde, hiç fosil yakıt tüketmeden ve düşük maliyetle havalandırmayı amaçlıyor. Şimdilik sadece uydu ve uzay aracı üzerine çalışan laboratuvarlarla sınırlı kalan bu teknoloji, Berlin Teknik Üniversitesi’nden Türk bilim insanı Berkant Göksel önderliğindeki araştırmacılar tarafından ilk kez gün yüzüne çıkarılıyor.
Yakıt ve basınçlı hava yakarak çıkan sonucu motorun arka kısmına doğru gönderip ileri itiş sağlamak yerine plazma jet motoru bir füzyon reaktörü ya da bir yıldız gibi çalışıyor. Elektrik, gazın plazma galine getirilmesi ve sonra bir elektromanyetik alan oluşturulmasıyla elde ediliyor.
Türk bilim insanı Berkant Göksel önderliğinde çalışan ekibin amacı, plazma motorunu bir yolcu uçağına yerleştirerek çok yüksek irtifalarda uçan bir uçak üretmek. Göksel, yer düzeyinde hızlı ve güçlü plazma jetleri üreten ilk ekip olduklarını ve bu plazma jetlerinin saniyede 20 km hıza ulaşabildiğini belirtti.
Ancak plazma jet motorlarının bizleri gökyüzüne çıkarmasının önünde halen bazı engeller bulunuyor. Göksel’in ekibi öncelikle, sadece 80 milimetre uzunluğunda plazma iticileri geliştirdi. Standart bir yolcu uçağını havalandırmak için bu iticilerden 10 bin adet kullanmak gerekecek. Bu yüzden bu tasarımın ilk amacı yolcu uçağı uçurmak değil. Ekip 100-1000 arası itici kullanarak daha küçük uçakları havalandırmak istiyor.
Elektrikle çalışan her şeyde olduğu gibi en büyük sorun, ihtiyaç duyulan elektriği sağlayacak bataryalar. Bu bataryaların hem uçuşu zorlaştırmayacak kadar hafif hem de ihtiyaç duyulan gücü sağlayabilecek kadar yüksek kapasiteli olması gerekiyor. Ekibin hedefinin iticileri daha büyük bir hale getirmek olması da bu sorunu daha da karmaşık hale getiriyor.
Technion-Israel Teknoloji Enstitüsü’nden Dan Lev, bir dizi itici kullanmak için küçük bir elektrik santraline ihtiyaç olduğunu ve bunu da günümüz teknolojisiyle uçağa sokmanın mümkün olmadığını belirtiyor. Göksel ve ekibi şimdiye dek diğer alanlarda gerçekleştirilen enerji gelişmelerini kullanarak bu boşluğu kapatmaya çalışıyor. Güneş panellerindeki gelişmeler ya da kompakt füzyon reaktörleri tam olarak bu sistemin ihtiyacı olan teknolojiler olabilir.
Bu alanda bir çözüm geliştirilene dek, ekip plazma motorundan kalan boşluğu doldurmak için roket ya da darbe ateşlemeli içten yanmalı motorlar kullanan hibrit bir araç geliştirmeyi amaçlıyor.
Kaynak: sciencealert
ELEKTRİK PORT Anıl GÜL 01.06.2017
