Sayıları her geçen gün hızla artan girişimlerden sonra ‘etkin girişim’ kavramı öne çıkmaya başladı. Endeavor Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Emre Kurttepeli, “Etkin girişimler oyuna yeni kurallar getiriyor. Avrupa’yı KOBİ’lerle değil, etkin girişimlerle fethedeceğiz” diyor.
YENİ ekonominin en büyük kaldıraç etkisini girişimler gerçekleştiriyor. İnsanların sosyalleşmesinde yeni bir platform oluşturan Facebook, bilgiye ulaşmamızı kolaylaştıran Google, taksi olmayan araçları taksiye dönüştüren Uber veya yoğurdu farklı tatlarda paketleyerek ABD pazarına sunan Chobani ilk akla gelen örneklerden. Saydığımız bu örneklerin tek bir ortak noktası var. Hepsi birer etkin girişim. İşte bu konu şu anda girişimcilik ekosisteminde en çok tartışılan konuların başında geliyor. Hangi girişimler etkin? Etkin girişimler nasıl olmalı? Bu tip girişimlerin ülkelere ne yararı var? Bu yıl Türkiye’deki 10’uncu yaşını kutlayan Endeavor Türkiye’nin Yönetim Kurulu Başkanı Emre Kurttepeli ile etkin girişimcilik üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik.
KURAL BOZMALILAR
Etkin girişimlerin en büyük özelliğinin masaya yeni bir model getirmesi olduğunu belirten Kurttepeli, “Eski köye yeni adet getiren, kural bozan, yapısal değişiklik getiren modeller. Uber, sadece rezervasyon sistemini getirmedi. Aslında taksi olmayan araçları taksi haline getirdi. Bitcoin’e bakıyoruz, bankacılık sistemini değiştiriyor. Yapısal olarak sistemi kökünden sistemi değiştiriyorlar. Sistem kökünden değişince istihdama yardım ediyor, yeni ekonomi oluşturuyor, yeni kurallar yazıyor ve kendi iş gücünü de yaratıyor. Aslında bir şeyin mucidi de olmanız gerekmiyor. Süreci değiştirmek bile etkin girişimleri yaratabiliyor. Yapılan bir işin daha değişik bir şekilde yapılması” diyor.
SAYI DEĞİL ETKİNLİK ÖNEMLİ
Koyulan hedeflerde nüfusun yüzde 10’unu girişimci yapmanın ülkelere herhangi bir katkı sağlamayacağının altını çizen Kurttepeli, Türkiye’den 50 bin girişim çıkarmak yerine 10 etkin girişimin çıkarılmasının çok daha anlamlı olduğunu söylüyor: “Etkin girişimciler çıkarıp, global çapta bir hale getirmek Türkiye ekonomisine en büyük katkıyı yapacak. Bugün bakıldığında karşımızda Samsung örneği var. Günümüzde internetle beraber Google’lar, Facebook’lar, Uber’ler ortaya çıktı. Bunlara bakıldığında hem iş modelleri hem de istihdam olarak ekonomide katkı değeri çok yüksek işler yapabilmişler.”
DESTEK LAZIM
Türkiye’nin en büyük desteği, etkin girişimleri dünya platformuna çıkarabilecek bir yolun döşenmesi olduğunun altını çizden Kurttepeli, şunları söyledi: “Mesela Samsung, Güney Kore’nin tüm imajını değiştirdi. Chobani diyoruz. Yunanistan’ın yapamadığını yaptı. Bütün dünyaya yoğurdu Yunan yoğurdu olarak tanıttı. Türkiye’nin yüzü de bu olmalı. Tüm dünyada tanınan markaları olması gerekiyor. Türkiye’de bu anlamda birkaç etkin girişim çıkabilse Türkiye’nin tüm yüzünü de değiştirecektir. Skype diyoruz Estonya’dan çıktı. İnsanlar Estonya’yı haritada bulamıyor ama Skype bunu değiştirdi. Şimdi sorsanız Estonya’dan çok iyi yazılımcılar çıkıyor, sebebi Skype. Bakıldığında finansal bir değerin yanı sıra bir ülkeye parayla olamayacak kadar bir tanıtım imkanı ortaya çıkıyor. O yüzden bir dernek olarak bunu yapıyoruz, ama sistem olarak teşvik eder hale gelmesi lazım. Bugün ABD’de veya Çin’de etkin girişimler, devletin tüm sempatisiyle itiliyor. Hadi yürüyün deniliyor. Devletin desteği sadece para değil. Manen ve inanarak desteklenmesi gerekiyor.”
25 şirket 1.5 milyar dolar değer yarattı
ENDEAVOR Türkiye’nin şu ana kadar 45 girişimi desteklediğini söyleyen Kurttepeli, şunları söyledi: “Sayıya bakıldığında 45 çok küçük gelebilir. Ancak şu anda desteklediğimiz 25 girişim 1.5 milyar dolarlık değer yarattı. 1.5 milyar dolar denildiğinde birçok holdinge ve hatta Türkiye’deki banka seviyesindeki kurumlara denk geliyor. Bu 25 girişim, 5 yıl içinde kurulmuş ve 30’u aşkın ülkede operasyonları var. 25’e bölündüğünde az buz bir rakam ortaya çıkmıyor. 5 yıl sonra bu girişimlerin 10 milyar dolarlık bir katma değer yaratmasını bekliyoruz.”
EN ÖNEMLİSİ İNSAN KAYNAĞI
GİRİŞİMCİLER arasında global hedeflerin koyulmaya başlandığını belirten Kurttepeli, “Artık kimse mahallemde kalacağım demiyor. Türk girişimciler biraz daha hayal etmeye başladı. Yurtdışı operasyonlarında farklı ülkelerden yöneticiler tek bir masada oturuyor. Kültürleri bile tek bir havuzda yoğurmak açıkçası bir tecrübe işi. Batı kültüründe bu uzun zamandan beri vardı. Bu anlamda etkin girişimin en önemli noktalarında biri iyi insan kaynağı. Tecrübelenmek lazım. Türkiye’deki en son dönemlerde böyle adımlar atılmaya başlandı. Eskiden olsa ne işim var, boğuluruz orada deniliyordu. O yüzden 5-10 yıl içinde 500 tane değil, ama 1, 3, 5 arası çok güçlü şirketlerin çıkabileceğine inanıyorum. Globalleşme KOBİ istilası değil, etkin girişimci istilasıyla olacak. 50 bin KOBİ olarak Avrupa’yı fethetmeyebiliriz. Ancak 10 etkin girişimle bunu yapabiliriz. Global açılımın yapılabileceğinin farkına varılması gerekiyor. Zorlukların yenilebileceğini görülmeli. George yapıyor da, Ahmet neden yapmasın” diyor.
HÜRRİYET 29.04.2017
