AMERİKAN Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) uzmanları tarafından kurulan GeoCosmo Araştırma Merkezi Vakfı’nın Başkan Yardımcısı Fransız asıllı Türk vatandaşı Ronald Karel (63), dünyada bir ilk olarak 23 Mayıs’ta Türkiye’de İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Kampüsü’nde ‘Deprem Tahmin Yer İstasyonu’ kurulmasına başlanacağını söyledi. Bulutları inceleyerek yaptığı deprem tahminleri ile tanınan Karel, bu projeyle hava durumu haritaları gibi deprem haritaları yayınlanmaya başlanabileceğini söyledi.
Bodrum’da yaşayan ve yaklaşık 40 yıldır bulutları inceleyerek deprem tahminleri yapan Fransız asıllı Türk vatandaşı Ronald Karel, NASA’da, GeoCosmo Bilim ve Araştırma Merkezi’nin kurucuları arasında yer aldı. Üç ayda kurulan merkezin Küresel Deprem Tahmin Projesi’nin Doğu Avrupa ve Asya Bölgesi başkanı seçilen Karel, Türkiye’ye döndü.
Karel, yaklaşık 60 ülkeden gelen bilim adamları ile birlikte Küresel Deprem Tahmin Sistemi (Global Earthquake Forecast System) projesi kapsamında Güneybatı Ege ve Akdeniz-Güneydoğu Anadolu bölgesi üzerinde kurulacak deprem analiz istasyonlarının NASA uyduları ile birlikte hareket ederek yer altında stres başladıktan sonra meydana gelecek olan değişik deprem ön sinyallerinin, çeşitli yer aletleri ve uydular tarafından bilgisayarlarda kaydedileceğini söyledi.
Bu proje ile birlikte artık deprem mekanizması denilince sadece litosferdeki olayların dikkate alınmayacağıın belirten Karel, “Çünkü GeoCosmo biliminde jeolojiden başka jeofizik, meteoroloji, oşinografi, atmosfer fiziği, kimyasal olaylar incelenerek deprem tahminleri çok önceden yapılabilecek. Sismologlarla yer bilimcilerin yüzyıllardan beri beraber çalıştıkları ve litosferdeki plakaları ve fayları ellerinden gelince bizlere aydınlattıkları malum. Lakin depremler hala tahmin edilememekte, ne yerleri, ne zamanı ne de kuvveti bilinememektedir. Her yıl on binlerce insan hayatını kaybetmekte ve ekonomiler milyarlarca dolar hasar meydana gelmektedir. GeoCosmo yeni bir bilim dalı olacaktır. Dünyanın dört bir yanından bizi destekleyen bilim adamları bu projede yer alacak, insanlık adına hazırlanan en önemli projelerden biri olacak” dedi.
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 34 ülkede kuracakları istasyonlardan elde edecekleri her türlü veriyi Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü ile yapacakları işbirliği ile toplayıp, değerlendirerek NASA’ya aktaracaklarını belirten Karel, “Depremleri önceden tahmin etme fırsatı bulacağımız gibi kısa bir süre sonra hava durumu haritaları gibi deprem olasılığı yüksek haritaları oluşturup, büyüklükleri ile birlikte yayınlamaya başlayabileceğiz” diye konuştu.
Dünyanın ilk ‘Deprem Tahmin Yer İstasyonu’nu 23 Mayıs’ta dünyanın en güzel ülkesi olarak nitelediği Türkiye’de, İzmir’deki Dokuz Eylül Üniversitesi Kampüsünde kurmaya başlayacaklarının altını çizen Karel şöyle devam etti:
“2014 yılının Eylül ayında Türkiye’nin bilimsel tarih yazacağı konusunda söz vermiştim. GeoCosma’da, sözümü tutmak için çok çabaladım. İki CEO değişti, olaylar oldu ve devam ettik. Sadece ülkemiz değil bütün dünya zor günler geçirmekte. Naçizane, başarılarımız bize nefes aldırır ve Türkiye’nin de bilimde dünyaya katkı sağlaması, ön yargılı batılılarda küçük bir deprem yaratır. Eminim ki bu araştırmada birçok yeni IP ve patentler elde edeceğiz. Dünyanın her kıtasından bilim adamları (Dünya Meteoroloji Organizasyonu, UNESCO, American Geophysical Union, NOAA, American Weather Bureau, BBC World, Daily Telegraph ve USGS başta olmak üzere ) birçok basın mensubu ve akademisyenler bu büyük araştırmayı takip ediyor. Amacımız, ‘deprem mekanizması’ denilince ” deprem ön sinyallerini’ de bu mekanizmaya ilave etmemizdir. Yani depremleri 3-5-7 gün önceden yeri, kuvveti ve zamanıyla kestirmek bu araştırmanın en büyük amacıdır.”
Çalışmaları yeri gelince yayınlayacaklarını, ancak ilk aylarda test yapmak zorunda oldukları için fazla bir beklenti içerisinde olunmaması gerektiğini vurgulayan Karel, “NASA’nın Aqua ve Terra uyduları başta olmak üzere birçok uydudan da veriler elde edeceğiz. Hazırladığım 85 sayfalık ‘iyonize bulutlar’ çalışmam NASA tarafından kabul edildi. Şimdi bu bilgiler ışığında çalışmalar başladı. İlk istasyonu başkanımız Dr. Friedemann Freund’a armağan ediyorum ve ismi istasyonun üzerine yazılacaktır. Bu çalışma insanlık için hayırlı olsun” dedi.
HÜRRİYET 01.05.2017
