21. yüzyıl eğitim sisteminin temel fikirlerinden ‘Edutainment’, eğlendirerek eğitim anlamına geliyor. Bu eğitim modelinin temelinde çocukların eğlenirken öğrenmeleri ve aslında öğrendikleri şeyi unutmamalarını sağlamak yatıyor. Bu ‘eğlenceli’ eğitim sistemi, dünyada da Türkiye’de de gelişiyor.
Edutainment, İngilizcede Education (Eğitim) ile Entertainment (Eğlence) kelimelerinin kaynaştırılmasıyla ortaya çıkan bir sözcük. ‘Eğlendirerek eğitim’ anlamına geliyor. Bu, 21. yüzyıl eğitim sisteminin temel fikirlerinden bir tanesi. Dünyada da Türkiye’de de yeni, fakat gelişiyor. Temelinde kültürel farklılıkların ortaya çıkması, çocukların eğlenirken öğrenmeleri ve aslında öğrendikleri şeyi de unutmamalarını sağlamak yatıyor. İşte bu sistemi uygulayan KidZania’ı anlatacağım.
KidZania’nın temelinde de eğlenirken öğrenmek, deneyimlemek var. KidZania, bir Meksika franchise’ı. Bundan 19 yıl önce Meksikalı girişimci Xavier Lopez Ancona tarafından hayata geçiriliyor. 1999 yılında Meksika’nın başkenti Mexico City’nin Santa Fe bölgesinde ilk Kid- Zania kuruluyor. Türkiye’de ise 3 yıl önce kapılarını açıyor. Akkök Holding ve Doğu-Batı Grubu ortaklığı altında faaliyet gösteriyor. KidZania Genel Müdürü Ebru Timur’un verdiği bilgilere göre bugün dünyanın farklı şehirlerde 24 tane KidZania var ve bu sayı 2018 yılında 32’ye çıkacak.
Timur, “Şu anda çalışmaları devam eden Doha var. Dallas, Şikago ile Amerika pazarına giriyor. Kanada ve Paris geliyor. Bu şekilde toplam sayı 32 olacak” diyor. Tüm KidZania’ların havayolu şirketleri, hastaneler, FMCG firmaları gibi toplam 968 dünya markası ile iş ortaklığı bulunduğunu, çocukların meslekleri bu iş ortakları aracılığıyla tanıdığını belirten Timur, “Türkiye’de iş ortağı sayımız 33, tabii bu sayının artmasını isteriz. Her yeni iş ortağı yeni know-how, yeni konsept anlamına geliyor” ifadesini kullanıyor.
‘Hayatın tadına bakıyorlar’
Çocukların KidZania’da hayatın tadına baktıklarını vurgulayan Timur, “Burası 8 bin metrekarelik koca bir dünya. Çocuklar 65 farklı iş kolunu, mesleği deneyimliyorlar. Gerçek dünyada yaşamak için çalışmak zorundayız, burada da çocuklar para kazanmak durumunda, buranın da kendi ekonomisi var. Gerçek dünyada şehir meydanı, şehrin hastanesi, şehrin tiyatrosu, stadyumu varsa bizde de var. Örneğin fabrikalar sokağı, stadyumun önü gibi tarif gerektiren bir durumlar oluyor, böyle olunca çocuklar haritaya bakarak yönlerini bulabiliyorlar. Aslında hayatı deneyimliyorlar, hayatın tadına bakıyorlar” şeklinde konuşuyor.
Globalde her hafta 58 milyon çocuğun, yetişkinlerin dünyasını deneyimlediğini belirten Timur, “Toplamda 24 ülkede 2 bin 234 faaliyeti bir araya topluyoruz. Örneğin üretimi görüyorlar. Çikolata fabrikasına gidiyorlar. Fabrikada hijyen havuzunu görüyor, ellerini yıkıyor, bonesini takıyor. Üretim parkurunda neler olup bitiyor görüyor. Kakao nereden geliyor, çikolatayı kim bulmuş bunları genel kültür olarak öğreniyor. İşte bizim işimiz bu süreçlerin tamamını çocukların anlayacağı dile çevirmek. Çocukların sorun yaşamaması için kendi tercihlerini yapabildikleri bir dünya için çalışıyoruz. Kurulduğumuzdan bu yana yaklaşık 1 milyona yakın çocuk Türkiye KidZania’yı ziyaret etti” şeklinde konuşuyor.
KidZania gazetesinin muhabiri gazeteye haber yetiştiriyor
Çocukların KidZania’da birlikte çalışma, takım oyuncusu olma, sorumluluk alma hatta iyi bir vatandaş olarak sırada beklemeye kadar tüm detaylara şahit olduklarını anlatan Timur, “Daha da keyif almaları için içerikleri keyifl i hale getiriyoruz. Örneğin bir anda bir alarm geliyor. Yangın başlamış diyorlar, o sırada itfaiye aracının turladığını görüyorlar. Flamingo Residence’dan dumanlar tütmeye başlıyor, o sırada itfaiye erleri olaya müdahale edip yangını söndürürken polis gelip güvenlik bandını çekiyor. O sırada KidZania gazetesinin muhabiri koşarak geliyor fotoğraf çekiyor, gazeteye haber yetiştiriyor. Ambulans geliyor. Mutlu sonla biten bir kurgu var. Burada suç, suçlu yok. İyi vatandaşların yer aldığı, önemlerin vaktiyle alındığı bir dünya burası, böyle bir denge sunuyoruz. KidZania, çocukların dünyayı bizden çok daha iyi yönettiği bir yerin hayali aslında” şeklinde konuşuyor.
‘Merkez bankamız, resmi para birimimiz var, ekonominin dönmesi gerek’
KidZania’nın resmi para biriminin KidZos olduğunu belirten KidZania Genel Müdürü Ebru Timur, “İçerde merkez bankası var, ekonominin dönmesi gerekiyor. Piyasaya sürdüğümüz KidZos’larımız var. Çocuklar, ülkenin arz ve talep dengesine bağlı olarak KidZos kazanır ya da KidZos harcarlar. KidZania’ya girişlerde çocuklara 50 KidZos değerinde çek verilir, bu çekleri bankada bozdurup, nakit hale getirebilirler. Mal ve hizmet alımlarında KidZos’larını harcarken, ekonomiyi de tanıma fırsatı bulurlar. KidZos’larını banka hesaplarında biriktirebilirler ve para çekme kartlarıyla ATM’lerden nakit KidZos çekebilirler. Tabii, KidZania İstanbul dışında KidZos’ların mali değeri yok” diyor. Timur ilginç bir anekdot paylaşıyor: “Japon çocukları içeride para harcamıyorlarmış, biriktiriyorlarmış. Bu nedenle Tokyo KidZania’da sürekli para basmak zorunda kalıyorlarmış. Bizde bu durum yok, biz harcıyoruz.”
‘Girişimciliği öğrenecekler; limon satabilir ya da dükkat açabilirler’
Global bir çalışmayı Türkiye’ye uyarladıklarını anlatan Timur, “Çocukların keyif almasını sağlayacak programlar düzenliyoruz. Bunların bazıları global programlar. Girişimcilik programı başlatıyoruz. Çocuklardan bir projeyi alıp sonlandırmalarını isteyeceğiz, limon mu satarlar burada dükkân mı açarlar onu göreceğiz” diyor.
‘Hak savunucularının isimleri, savundukları değerden geliyor’
KidZania’da hak savunucuları karakterlerinin olduğunu anlatan Timur, “Urbano, Vita, Chika, Bache ve Beebop karakterlerimizin her biri, farklı değeri savunuyor. Biri çevreci sürdürülebilir dünyayı savunurken diğeri arkadaşlığı savunuyor. Karakterlerimizin isimleri Latincede savundukları anlamdan geliyor. İdeal dünyayı ifade ediyorlar” diyor.
DÜNYA 14.04.2017
