Ufuk Tarhan, bir iş avatarı, gelecek tasarımcısı, fütürist. Bundan 10-20-50 yıl sonra bizleri nasıl bir dünyanın beklediğini merak edenler ve yeni dünyaya hazırlanmak isteyenler için bir T-İnsan modeli öneriyor. Bu modeli ve bizleri bekleyen büyük değişimi T-İnsan kitabında anlatan Ufuk Tarhan’la sohbet ettik. Tarhan, “Matrix filmindeki beyne helikopter kullanma becerisinin enseden yüklenme sahnesi gerçek olmak üzere. İnsanların içine çiplerin, çeşitli implantların takıldığı ve robotlara benzediği, robotların insansılaştığı, yapay zekânın her konuda devreye girdiği bir dünyaya doğru vites yükselttiğimiz kesin” diyor.
Dünya hızla değişiyor. Türkiye bu değişimin hızına yetişebilecek mi? Yapay zeka, robotlar, uzay vs… Türkiye’nin geleceği nerede?
Türkiye’nin dünyanın içine girdiği büyük dönüşüme ayak uydurabilmesi için bilim ve teknoloji konusunda devrimsel ataklar yapması gerekir. Bunun için eğitim sisteminin baştan aşağı değişmesi ve çok cesur, kararlı adımlar atılması, ataklar yapılması şart. Tüm bunlar ancak ve ancak ulusal stratejilerle hatta bilim, teknoloji seferberliği, olağan üstü uygulamalar ile ve bunların milletçe arkasında durulmasıyla mümkün olabilir. Daha ilkokuldan hatta okul öncesinden başlamak üzere çocuklara ve gençlere kodlama, grafik tasarım, matematik, mühendislik, teknoloji, sanat, spor ve İngilizce dersleri verilmeli. Bilim teknoloji sevdirilmeli, merak duygusu beslenmeli ve kışkırtılmalı. Ve unutulmamalı, değişmeye şimdi başlasak, bu alanlarda sonuçlar alınması en az yirmi otuz yılımızı alır.
Biz bir türlü bu değişime odaklanamıyoruz…
Sömürgen devletler silah, uyuşturucu vb. yollarla bizimki gibi bilim, teknoloji ve katma değer üretemeyen ülkeleri savaş, terör gibi araçlarla zayıflatıyor, silah satarak milli kaynaklarını savunma sanayiine ve savaş zararlarının onarılmasına kullanmak zorunda bırakıyorlar. Daha kolay yönetebilmek, sömürebilmek için eğitimsiz, kafası karışık, gelecekten korkan insanlara dönüşmemizi istiyorlar. Bu gidişe dur dememiz, akıllı olmamız gerekir.
ÇİP DÖNEMİNE GİRDİK
T-İnsan modelini anlatıyorsunuz kitabınızda. Geçenlerde bir İsveçli şirket çalışanlarına çip taktı. Değişim de başladı. Önümüzdeki 20 yılda neler değişecek hayatımızda?
İnsanlara çip takılması aslında 2009, 2010’lardan beri bilinen bir konu. İsveç’ten gelen haberin asıl önemi ise insanlara çip takılmasının yaygınlaşmaya başladığının ve bunun hızlanacağının işareti. Bir anlamda “Chipification – Çipifikasyon” dönemine, çağına resmen girdik. İnsanlığa, pardon “Rinsanlığa” hayırlı olsun…
Önümüzdeki dönemlerde farklı amaçlarla insanlara, başka canlılara, farklı organlara çipler takıldığını daha sık duyacağız. Güvenlik, sağlık, iletişim, izleme-gözleme-Ar-Ge, rating ölçümleme vb. çeşitli ortamlara giriş, çıkış, izleme, gözleme, yönetme, uyarma, alarm vb. için kullanılması sıradanlaşacak.
Bu büyük bir değişimi de başlatmıyor mu?
Geçen hafta Elon Musk insan beynine çip takmak üzere araştırma, geliştirme ve üretim yapmak amacı ile Neuralink şirketini kurdu. Şirketin amacı medikal değil, insanların yetkinliklerini, zekâsını dış zeka ile yükseltmek. Beyne bilgi yüklemek. Matrix filmindeki beyne helikopter kullanma bilgisinin, becerisinin enseden yüklenme sahnesi gerçek olmak üzere. İnsanların içine çiplerin, çeşitli implantların takıldığı ve robotlara benzediği, robotların insansılaştığı, yapay zekânın her konuda devreye girdiği “Rinsanlardan” oluşacak bir dünyaya doğru vites yükselttiğimiz kesin.
PARA ORTADAN KALKACAK
İş hayatı çok hızlı dönüşecek gibi..
Nano+Genetik+Yenilenebilir Enerji+Uzay teknolojilerindeki buluşlar, yaygın olarak kullanılmaya başlanmaları ile iş ve yaşam koşulları tamamıyla değişecek. Para aşamalı olarak ortadan kalkacak, yerini dijital değişim birimleri alacak. Tarım laboratuvarlarda, dikey çiftliklerde yapılacak, öğrenmek beyne istediğin becerinin çiple yüklenmesiyle hallolacak. Hastalıklar ve sakatlıklar genlerin onarılması ya da değişmesi ile mümkün olacak. Sahip olmak yerine kiralamak, paylaşmak, sınırsız kullanım gibi modeller gelişecek. Daha az üretip, daha az tüketeceğiz. 3D teknolojiler, başta otomobiller olmak üzere türlü türlü insansız, uçan, yüzen vb. araçlar, arttırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik, hologramlar pek çok şeyi inanılmaz değiştirecek, kolaylaştıracak. Herkes istediği yerden, istediği konuda, istediği kadar çalışacak.
İNSANLAR İSTEMİYORLARSA ÇALIŞMAYACAKLAR
Her şey güzel olacak gibi anlatıyorsunuz. Siz çok pozitif bakıyorsunuz…
En güzel havadis ise insanların gelecekte istemiyorlarsa çalışmayacak olmaları. Çok daha özgür, paylaşımcı, duyarlı ve adil bir dünyada yaşama olasılığımız hala yüksek. Ancak tüm bunların yaygınlaşmasının zaman alacağı, yol üstünde çok önemli çevresel felaketler, çatışmalar yaşanacağı, kitlesel ölümler vb. olacağı da neredeyse şimdiden belli. Bunca değişikliğin kolayca ve sancısız gerçekleşmesi mümkün değil. Yani birkaç yılda bu anlattıklarımızla bezenmiş bir dünyada yaşıyor bulamayacağız kendimizi. İşte oralara giderken oluşacak sıkıntılı geçiş sürecinde kendimizi olabildiğince akıllı, stratejik hazırlamamız, şekillendirmemiz lazım. İşte tam bu noktada, dönemde T-İnsan’ı, insanlara geleceğe hazırlık yapabilmeleri, kendilerini geleceğin isterlerine göre geliştirip, dönüştürmelerine yardımcı olsun diye yazdım.
Siz bizleri geleceğe hazırlamak için bir başucu kitabı yazdınız diyebiliriz o zaman
Bir anlamda “Geleceğe Hazırlık 101” kitabı oldu. Ülkemizde, türünün ilk örneği.
YENİ ÇALIŞMA ARKADAŞLARI YAPAY ZEKANIN KATILDIĞI ROBOTLAR OLACAK
Şu anda 15-20 yaş arasında olanlar yetişkinliklerinde ne yapıyor olacaklar?
Şu anda henüz bilmediğimiz, daha ortada olmayan pek çok iş yapıyor olacaklar. Yepyeni alanlarda bugün ortalıkta olmayan binlerce işle uğraşacaklar. Ancak hangi alanda, ne yapıyorlarsa olsunlar daha çok kafaları beyinleriyle, ileri teknoloji bilgisi, algısı ve kullanımı ile tasarımcı, analist, yorumcu, danışman, kodlamacı, siber güvenlik uzmanı, mühendis, sanatçı, sporcu olarak hizmet verecekler. Ücretli, maaşlı çalışandan çok girişimcilikle, projelere dönemsel olarak katılarak hayatlarını kazanacaklar. Çalışmayanlara da devletler vatandaşlık maaşı bağlayacak. İnsanların çalışma arkadaşları sadece insanlar değil, robotlar ve yapay zekanın da katıldığı farklı bir dünya olacak. Nano ve Genetik teknolojiler, yenilenebilir enerji, uzay bilimleri yeni işlerin oluşmasında, robotlar, yapay zeka ve hologramlarla dolan dünyada temel belirleyiciler olacaklar. Her iş ve meslek bu alanlarla mutlaka ilintili olacak, iç içe geçecek.
HER ŞİRKETE FÜTÜRİST YÖNETİM KURULU ÜYESİ ŞART
Şirketler değişime nasıl hazırlanmalı?
Fütürist bakış açısı ile. Artık her şirkette gerçekten de ve mutlaka “fütürist/gelecekçi yönetim kurulu üyesi” danışma kurulları, komiteler olmalı. Şirketler proje modelli yönetim sistemine geçmeli. T-İnsanlaşmanın sonucu olan 3Y yani yetenekli, yetkin ve yetkili insanları toplamalılar.
Sosyal medya kullanmayanlar işlerini mi kaybedecek?
Evet kesinlikle… Çünkü sosyal medya aslında insanların “dijit üretme, siber dünyaya katılma” aracı. Bu konuda çok netim. Şu anda okuma yazma, bilgisayar, mobil/akıllı cihaz kullanmak ne kadar hayati ve zorunlu ise geleceğe hazırlanmak, adapte olmak için sosyal medyayı akıllı ve odaklı kullanmak da o kadar hayati ve zorunlu.
HÜRRİYET Elif ERGU 10.04.2017
