Navigant Research raporuna göre, sürücüsüz otomobil yarışında ilk sırada Ford, ikinci sırada GM yer alıyor. Silikon Vadisi’nin yıldızları ise son sıralarda. Rapor, sürücüsüz otomobil teknolojisi üretmekten çok, sürücüsüz otomobili kitlelere ulaştırma yeteneğine sahip olan şirketleri dikkate alıyor.
Geçtiğimiz günlerde açıklanan verilere göre elektrikli otomobil sektöründe devrim yaratan Tesla’nın piyasa değeri 100 yıllık otomobil üreticisi Ford’u geride bıraktı. Ford’un piyasa değeri 45,1 milyar dolar. Tesla’nın değeri ise 47,8 milyar dolara ulaştı. Tesla 2016 yılında 80 bin civarında otomobil satarken, Ford’un 6.7 milyon araç sattığını unutmamak gerekiyor. Tesla’nın bu kadar az araç satarak piyasa değerini arttırmış olması gerçekten inovasyonun gücünü ortaya koyar nitelikte.
Sürücüsüz otomobil konusunda ise Google, Tesla ve Uber gibi Silikon Vadisi’nin yıldızlarına güveniyorsanız, fazla umutlanmayın. Taze yayınlanan yeni bir araştırma, Detroit temelli 113 yıllık otomobil devi Ford’un sürücüsüz otomobil yarışında ilk sırada olduğunu gösteriyor. İkinci sırada ise General Motors geliyor. İlk beşte yer alan diğer isimler Renault-Nissan, Daimler ve Volkswagen. Altıncı sırada Google’ın sürücüsüz araç girişimi Waymo yer alıyor. Tesla 12. sırada. 15. sırada Honda; 16. sırada ise Uber var. Uber, Waymo ve Tesla’nın teknolojileri dikkate alındığında, bu sonuçlar aslında oldukça şaşırtıcı. Fakat Navigant Research tarafından yeni yayınlanan rapor; sürücüsüz otomobil teknolojisi üretmekten çok, sürücüsüz otomobili kitlelere ulaştırma yeteneğine sahip olan şirketleri sıralamaya dahil ediyor. Raporun yazarları Sam Abuelsamid, David Alexander ve Lisa Jerram’ın yorumu şöyle: “Teknoloji çok önemli, fakat on binlerce otomobil üretip, insanları bu otomobillere bindiremediğiniz sürece, teknoloji o kadar da işe yaramıyor.” Rapor, sürücüsüz otomobil yarışı sıralamasında 18 şirketi değerlendirmeye alıyor. Bu değerlendirme dokuz kritere dayanıyor. Bu kriterler arasında; teknoloji, pazara çıkma stratejisi, üretim gücü, pazarda kalma gücü, satış, pazarlama ve dağıtım yer alıyor.
Ford ve GM teknolojide alt sıradalar
Farklı kriterlerdeki skorlara bakacak olursak: Teknoloji konusunda Ford ve GM alt ve orta seviyede yer alıyorlar. Bu iki şirketi ilk iki sıraya taşıyan özellikleri tabii ki geçmişe dayanan sağlam deneyimleri. Hem Ford hem GM, otomobil geliştirme, test etme, üretme, pazarlama, dağıtım ve satış alanlarında 100 yılın üzerinde deneyime sahipler. Buna ek olarak, her iki şirket de, son yıllarda zayıf olan yönlerini güçlendirmek için stratejik girişimler gerçekleştirdiler. Ford, yapay zeka alanında milyon dolarlık yatırım yaptı. Bu konuda uzman olan Chariot’u satın aldı; Velogdyne’a yatırım yaptı. GM de teknoloji start-up’ları ile satın alma ve ortaklıklar gerçekleştirerek sürücüsüz otomobil alanındaki becerilerini geliştirdi.
Yarışın altıncısı olan Google’ın Waymo’su, teknoloji kriterinde ilk sırada yer alırken, üretim stratejisi, satış, pazarlama ve dağıtım alanlarında geride kalıyor. Şirket şu sıralar büyük otomobil markaları ile görüşüp, teknolojisini bu markaların otomobillerine yerleştirmeyi planlıyor. Fakat henüz önemli bir anlaşma gerçekleştirilmiş değil. Raporun yazarı Abuelsamid, Waymo için, “Ürün stratejisi dışında, her türlü beceriye sahipler” diyor.
Üretim altyapısı çok önemli
Sıralamanın sonlarında yer alan Uber’in, Pittsburgh, Tempe, Arizona ve San Francisco’da başarılı otomatik pilot uygulamaları var; fakat şirket, dağıtım, ürün portföyü ve pazarda kalma gücü bakımından en sonlarda yer alıyor. Bunun nedeni Uber’in otomobil üretmemesi ve yeterince parasının olmaması. Uber’in en büyük gücü, araç paylaşımı ve bu paylaşımın küresel boyutta gerçekleşmesi. Ama bu güç, sürücüsüz araç yarışında pek etkili olmayacak gibi görünüyor. Abuelsamidin de dediği gibi; “Otomobil yaratacak altyapıya sahip olan bir şirketin, Uber’in yaptığını yapabilmesi daha kolay. Ama Uber’in otomobil üretmesi o kadar kolay değil.” En yenilikçi şirketlerden biri olarak değerlendirilen Tesla da, sürücüsüz otomobil yarışında orta sırada yer alıyor. Şirket “vizyon” ve pazara çıkma konusunda oldukça güçlü. Hatta daha şimdiden yarı otomatik otomobiller üretiyor. Fakat rapor, “genç” Tesla’yı pazarda kalma becerisi, satış, pazarlama ve dağıtım konusunda yeterince güçlü görmüyor.
Sadece akıllı teknolojiye değil kas gücüne de ihtiyaç var
Navigant Research raporuna göre, sürücüsüz otomobil yarışında Detroit’in eski kurtları Silikon Vadisi’nin gençlerini geride bırakacak gibi görünüyor. Fakat sürücüsüz otomobil yarışının daha ilk günlerindeyiz ve yarış daha yıllarca devam edecek. Sıralamada yer alan 18 şirketten her biri, akıllı ortaklıklar veya satın almalar ile zayıf oldukları alanlarda çok hızlı ilerleme kaydedip, sıranın en tepesine zıplayabilirler. Örneğin bugün ilk sırada yer alan Ford, bu sıralamanın 2015 versiyonunda altıncı sıradaydı. Uber ise 2015 sıralamasında yoktu. Sıralama bir gün değişebilir; ama değişmeyen bir gerçek var. O da, dünyayı değiştirmek için akıllı teknolojinin tek başına yeterli olmadığı ve kas gücünün hala önem taşıdığı…
DÜNYA Didem Eryar ÜNLÜ 09.04.2017
