SpaceX kurucu ve CEO’su Elon Musk yaptığı flaş açıklamayla 2018 yılında Ay yörüngesine insan göndereceklerini açıkladı.
Elon Musk, kalıpların dışına çıkarak düşünmeyi seviyor. Bütün dünya uzay yolculuğu için mekiklerin ağırlığını azaltmaya çalışırken o tam tersini yapıyor.
Seri girişimci Musk’ın son hamlesi, insanlara Ay’ın etrafında tur attırmak. İki varlıklı ‘uzay turisti’ Musk’ın SpaceX şirketine yüklü miktarda para vererek verdiler bile.
Kim oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yok. Tek bildiğimiz, “Hollywood starlarından olmadıkları”.
Elon Musk’ın yakında ‘Apollo-8’-vari bir ay yolculuğu yapacağını duyurması çok da sürpriz olmaz. Uzayın derinlerini keşfetme ve kolonileştirme amacındaki böyle bir girişim, Musk’ın bahsettiği nihai hedeflerine uyardı.
Asıl nefeslerimizi kesense, aklındaki zaman çizelgesi.
Musk, 2018’in sonunda, henüz hiç uçuşu test edilmemiş bir donanımla bu yolculuğun yapılacağından bahsediyor.
Falcon roketleri zaten bir süredir çalışıyor. Dragon ise Uluslararası Uzay İstasyonu ve dünya arasında mekik dokuyan emektar bir uzay kapsülü haline geldi.
Ayın etrafında tur projesi, robot kargo uçuşlarından alçak yörünge fırlatışlarına doğru yeni bir adım olacak. Çok daha büyük bir roket olan Falcon Heavy, bu yaz açılışı yapacak gibi görünüyor.
Dragon’un mürettebat taşıyan versiyonu, yaşam desteği ekipmanlarıyla, 2017’nin sonunda ilk yolculuğunu yapacak.
İlk deneme yolculuğu, insansız gerçekleşecek. Uluslararası Uzay İstasyonu’na insanlı ilk uçuş ise 2018 baharında yapılacak.
Uzun vadede daha zorlu bir Ay misyonu için sistemleri uyarlamaya fazla vakit kalmayacak.
Dragon’un ek oksijen, su ve yakıt sağlayacak modüllere ihtiyacı olacak. Böylece uzay turistleri en az 6-7 gün sürecek yolculuklarında uçuş rotalarını sağlayabilecekler.
Uzay savunma kuruluşu Planetary Society’den Jason Davis bu dönüşümü şöyle yorumluyor:
“Apollo günlerinde gidiş ve dönüş yolculukları genelde iki ya da üç gün sürüyordu. Dünya’dan ayrıldıklarında bir haftalık bir yolculuğa çıkmış oluyorlardı.
“Bu, astronotun alçak yörüngedeki Uluslararası Uzay İstasyonu’na konduğu bir yolculuktan farklı olacak çünkü bu defa Dünya’ya hızlı dönüş gibi bir seçenek olmayacak.
“Roketi fırlatıp Ay’a yöneldiğinizde, geri dönmek ve eve gitmek mümkün olmayacak. Yani yaklaşık bir hafta, bir sorun olduğu takdirde sizi gelip kurtaracak kimseniz olmadan bekleyeceksiniz. “
Musk turistlerinin bu riski anladığını ve “yola çıkmadan önce yoğun eğitimler alacaklarını” söylüyor.
Ünlü girişimci henüz bunu kabul etmese de, bilet alan yolcularının yanlarında deneyimli bir astronot olmadan uçacakları bir durum hayal etmek güç.
Elbette tarih bize uzaydaki her şeyin “sağa doğru hareket ettiğini” söylüyor. Zaman çizelgeleri nadiren tutturulabiliyor. SpaceX de bundan muaf değil.
Falcon Heavy şimdiden planlanan programın gerisinde. Musk gibi biz de insanların uzay istasyonuna düzenli olarak uçacağı bir döneme çoktan gelmiş olacağımızı düşünüyorduk.
Ancak Musk’ın söz verdiği Mars’a robot kontrollü inişler iki yıl ertelendi. İki Falcon’un arızalanması sonrası da, bir dizi uydu operatörünün fırlatılması, ileri tarihlere atıldı.
Yani Ay seyahati de ertelenirse şaşırmayın.
Arka planda gerçekten ilginç olan, tüm bunların NASA için anlamı.
NASA’nın en büyük uzay roketi olan Space Launch System’ın (SLS) ilk uçuşunu, mürettebatlı kapsülü Orion ile yapacağını açıklaması, bir tesadüf olamaz.
Bu sistemler önümüzdeki yıl test için insansız olarak uçurulacak. NASA 2019’da yapılması beklenen bu uçuşu insanlı olarak yapmanın yollarını araştırıyor.
Bu iki benzer projenin neredeyse aynı zamanda gerçekleşmesi, ilginç bir karşılaştırmanın yolunu açabilir.
SLS/Orion misyonunun maliyetinin milyarlara, Falcon Heavy/Dragon’unki ise yüz milyonlara denk geleceğiniyse unutmayalım.
ABD Başkanı Trump’ın yönetimi süresince ticari uzay faaliyetlerini genişletmek için büyük çaba sarf ettiği belirtiliyor.
Bu Ay seyahati Trump’a düşünmek için bol bol malzeme verebilir.
Kamuoyunda Musk ve NASA aynı sayfada görülüyor. SpaceX’e önemli miktarda yatırım yapmış olan NASA, Pazartesi günü yaptığı açıklamada “endüstri ortaklarının daha yükseğe erişmesini” takdir ettiklerini belirtti.
Musk da Twitter’dan “SpaceX Nasa olmadan bunları yapamazdı. Minnettarlığımı sözlerle anlatamam” mesajını paylaştı.
Ama karşılaştırma yapmak kaçınılmaz ve şu anda buna tanık oluyoruz.
Amazon’un kurucusu Jeff Bezos, etkileyici şirketi Blue Origin üzerinden, bir süredir sessizce uzay ehliyeti alma peşinde.
Bezos, Falcon Heavy’e rakip olacak New Glenn roketini inşa ediyor.
Amaç SpaceX’inkiyle aynı. Maliyet modeli de öyle.
Kamu inisiyatifiyle yapılabilecek bir işi çok daha ucuza mâl etmek. Kamunun hantal denetim mekanizmaları ve imalat için ayrılan kaynakların siyasi kararlarla dağıtılması, bu tür projeleri kamu için zorlaştırıyor.
BBC TÜRKÇE 28.02.2017
