Türk Havacılık sektörünün en önemli isimlerinden TEI, 1985 yılından beri ulusal havacılık sektörüne ilkler kazandırıyor, sektörün geleceğini Türkiye’den mühendislerle şekillendiriyor. TEI, 285 kişilik bir AR-GE mühendis kadrosu ile hizmet veriyor. Bu mühendis ekibi, GE’nin Türkiye’deki en önemli araştırma merkezlerinden biri olan ve TEI ile beraber kurulan Türkiye Teknoloji Merkezi’ndeki mühendisleri de içeriyor.
Yapısal Mühendislik Müdürü Bilkay Gülaçtı, TEI’de yapılan çalışmalarda motor tasarımına ve teknoloji geliştirilmesine dair çalışmaların yoğunlaştığını belirtiyor. Tasarım iyileştirme, maliyet azaltma ve tamir teknolojileri konularında önemli yenilikler elde ettiklerini belirten Gülaçtı, 2014 ve 2015 yıllarında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın havacılık sektöründe en iyi Ar-GE merkezlerine verdiği ödülleri üst üste aldıklarını söylüyor.
TEI, havacılık sektöründe ve özellikle motor parçalarının üretiminde Türkiye’yi önemli bir noktaya taşıyan birçok proje üzerinde de özel olarak çalışıyor. Bu projeler; Dilek, Yakut ve İnci olarak isimlendirilmiş.
Dilek Projesi:
Titanyum alaşımları hafifliği ve yüksek ısılar altında bile özelliklerini kaybetmemeleri gibi sebeplerle havacılık sektöründe yoğun olarak kullanılıyor. Dilek projesi ile titanyum alaşımları oldukça yüksek sıcaklıklar altında şekillendirme teknolojisi üzerinde çalışılıyor. Bu sayede titanyum sac parçaların üretiminde dışa bağımlılığın azaltılması amaçlanıyor.
Yakut Projesi:
Bu proje sayesinde TEI, geleceğin teknolojisi olarak görünen katmanlı üretim tekniklerini nikel süper alaşımları ile gerçekleştirmek üzere çalışıyor. Katmanlı üretim teknolojisi tasarım çalışmaları üzerinde imal edilebilirlik kısıtlarını ortadan kaldırıyor ve getirdiği tasarım özgürlüğü sayesinde daha hafif, daha uzun ömürlü, daha kompleks geometrili parçaların tasarlanıp üretilmesine olanak sağlıyor.
Bu proje için yapılan AR-GE çalışmaları, lazerle metal toz ergitme teknolojisinin Türkiye savunma sanayisine kazandırılması için de ayrı bir önem taşıyor. Bu teknoloji, 3D yazıcılarla neredeyse bütün bir uçak motorunun yazdırılmasını gelecekte mümkün kılabilir. Şimdiden normal üretim metotları ile 9 alt parçadan oluşan yanma odası gibi önemli bir parça bu teknik sayesinde çok daha kısa sürede ve tek parça olarak üretilebiliyor.
İnci Projesi:
Bu projede TEI, hassas titanyum döküm kabiliyetinin Türkiye’ye kazandırılması üzerine çalışıyor. Proje sonuçlandığında, yerli düküm üretimin boyutlarına ciddi katkılar yapması bekleniyor.
Geliştirilecek yeni projeler ve ileri üretim teknikleriyle Türkiye, havacılık endüstrisinde geleceğin merkezi olmaya aday. Ayrıca üretimin yoğunlaşmasıyla hammadde temini ile başlayan süreç, ihtiyaç duyulan yan sanayinin gelişimi ve bu hareketliliğin yaratacağı istihdam da ekonomi açısından oldukça yüksek bir potansiyel sağlıyor.
GE 15.12.2016
