NASA sesten hızlı uçakların daha az ses çıkarması için yeni bir tasarım üstünde çalışıyor.
Lockheed Martin ile ortak yürütülen projede ilk test uçuşu için 2020 yılı hedefleniyor.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA, süpersonik (ses hızını aşabilen) yolcu uçaklarını geri getirmek için kolları sıvadı.
Süpersonik uçakların yolcu taşımacılığında kullanılması uzun zamandır arzulanan ancak uygulanamayan bir yöntem. Uzun mesafe yolculukların süresini oldukça kısaltabilecek bu yöntemin teknolojisine uzun zamandır sahibiz. Ancak uygulanabilirlik konusunda yaygınlaşmasını engelleyen pek çok faktör bulunuyor.
Concorde ile geçen altın yıllar
Yaşı yetenler 1970’lerden 2000’lerin başına kadar hizmet veren (Fransız – İngiliz ortak yapımı) meşhur Concorde uçaklarını hatırlayacaktır. Ne yazık ki Concorde 2003 yılında son seferini yaparak bir daha kullanılmamak üzere müzeye kaldırıldı. Bunun bir çok sebebi vardı. 30 yıldır hizmet veren Concorde’ların güncel teknolojiyi kullanmaması, bakım, onarım ve yakıt maliyetlerinin yüksek olması ve bunun bilet fiyatlarına yansıması en genel sorundu. Ama sonunu getiren 2000 yılında 113 kişinin ölümüne sebep olan teknik arıza kaynaklı kaza olmuştu. 11 Eylül terör saldırıları da hepsinin üstüne tuz-biber ekerek kaçınılmaz sonu getirdi.
Tüm bunların dışında, süpersonik uçakların karşılaştığı ilginç bir problem daha vardı. Ses hızından daha hızlı gidebilen bu uçaklar, ses bariyerini (saatte 1.246 km) aştıkları anda ses patlaması (sonic boom) adı verilen gayet gürültülü bir olayı tetikliyor. Bu patlama sesi, uçak ses hızının üzerinde seyahat ettiği sürece, aralıklarla tekrarlanıyor. Uçağın içindekilerin duymadığı ancak yeryüzündekilerin şikayetlerine yol açan bu olay üzerine bir çok ülkede yerleşim birimleri üzerinde bu tip uçuşların yapılması yasaklandı. ABD’de halen askeri hava koridorları dışında süpersonik uçuş yapmak yasak.
NASA bu probleme bir çözüm bulmak istiyor. ‘Ses patlaması’ tabirini, ‘ses kalp atışı’na çevirmek isteyen kurum, süpersonik uçuşları tekrar mümkün kılacak, daha sessiz yolcu uçakları üretmeyi amaçlıyor.
NASA’nın 2017 bütçesinde yer verilen projenin amacının ‘Daha güvenli daha sessiz ve doğayla daha uyumlu uçaklar üretirken aynı zamanda hava taşımacılığını daha hızlı ve etkili hale getirmek’ olduğunu ifade eden NASA yöneticisi Charles Bolden ses hızının aşılmasının üzerinden neredeyse 70 yıl geçtiğini ve artık bu mirası daha sessiz bir tasarımla taçlandırarak yeni bir yolcu uçağı hedefine ulaşmak istediklerini belirtti. Chuck Yeager 1947’de Bell X-1 adlı uçakla ses hızını aşan ilk insan olmuştu. NASA, X-Plane adıyla bu tarihten beri 56 farklı uçak geliştirdi. Yeni tasarlanacak süpersonik uçak da bu serinin bir devamı olacak.
NASA Sessiz Süpersonik Teknoloji (QueSST) adını verdiği yeni tasarım için Lockheed Martin şirketinden bir ekiple çalışacak. Fizibilite çalışmaları ve ülke çapında kabul edilebilir ses seviyesi araştırmalarının ardından NASA ekiplerden ‘süpersonik kalp atışı’ üreten bir uçak tasarlamalarını isteyecek.
Lockheed Martin firması bu proje için 17 aylık bir sürede 20 milyon doların üzerinde bir ödenek alacak. Projenin sonunda firmadan yeni uçağın tasarımı için yapılan çalışmaların sonuçlarının bulunduğu verileri iletmesi istenecek.
Yeni nesil süpersonik uçakların ilk uçuşunu 2020 yılı civarında yapması bekleniyor.
DÜNYA HALLERİ
