İstanbul Üniversitesi (İÜ), Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın (LHC) yerine yapılacak Geleceğin Dairesel Çarpıştırcısı (FCC) Projesi için CERN ile anlaşma imzaladı.
İÜ’den yapılan açıklamaya göre, üniversite, anlaşma doğrultusunda Avrupa Nükleer Araştırma Merkezinde (CERN) kurulu bulunan LHC yerine yapılacak FCC Projesine katılıyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen İÜ Fen Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sehban Kartal, projenin geleceğe yönelik büyük bir adım olduğunu belirtti.
Projeye 29 ülkeden katılım olacağını söyleyen Kartal, şu bilgileri verdi:
“Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’na bakacak olursak ilk çalışmaları 1990’larda yapılmaya başlandı. Makinenin bütün teknik özellikleri yıllarca süren büyük hazırlık sonucunda yazılır ve ondan sonra da üretim aşamasına geçilir. Arka planda yıllarca süren bir çalışma var. Geleceğin Dairesel Hızlandırıcıları Projesi de henüz başlangıç aşamasında. Biz de bu deneye tam üye olarak katılmak için ikili anlaşma imzaladık.”
Türkiye‘den 7 üniversitenin projeye katkı sağladığını anlatan Kartal, “Makine mühendisinden elektrik mühendisine, bilgisayar mühendisinden belki basın yayına kadar aklınıza gelebilecek her konu CERN’de karşılık bulabiliyor. Proje kapsamında deneylerin ilk çalışmaları bu odalarda, bilgisayarlarda ilk önce simülasyonlarla başlayacak, prototipler yapılacak, detektörler geliştirilecek” dedi.
Projede yer almak isteyen araştırmacı ve öğrencilere çağrı yapılacak
Kartal, projeyi genç kuşaklar için bir şans olarak gördüklerini, süreç içerisinde, meraklı, girişken ve bu projede yer almak isteyen bütün araştırmacılara, öğrencilere açık çağrı yapacaklarını belirtti.
Genç araştırmacıların desteklenmesi ve teşvik edilmesinin önemine dikkati çeken Kartal, şunları söyledi:
“İlk önce bir şans vermeliyiz. Bilim adamlarına verilebilecek her maddi desteğin mutlaka geri dönüşü olacaktır. Bu Türkiye’de yetenekli, geleceği parlak öğrencileri temel bilime kazandırmak açısından büyük bir fırsat. TÜBİTAK, TAEK ve TÜBA gibi kurumların onları desteklemesi çok önemli. Projede çalışacak araştırmacılara baştan bir maddi destek sağlanarak daha sonraki dönemde projenin gidişatı takip edilebilir. Araştırmacı belirttiği süre içerisinde projeyi yapmadıysa vadettiği yayınları ve çalışmalar sonlandırılıncaya kadar proje alması engellenir.”
HÜRRİYET 11.10.2016
