Bilişim tarihinde son 70 yılda yaşanan ve teknolojiyi etkileyen en önemli gelişmeler.
Bilgisayar dünyası, Hesap makinelerinin ve daktiloların yeni nesil hünerli cihazlardan sayıldığı 1900’lerin başlarından bu yana büyük gelişmeler yaşadı. Bugün oda boyutunda bilgisayarlarla çalışmadığımız gibi, analog cihazların çoğunu arkamızda bırakmış durumdayız. Ancak bazen geriye dönüp, nereden geldiğimize bakmak, varacağımız sonraki durakların nasıl olacağını hayal etmekte bize yardımcı olabilir. İşte bilişim tarihinden en önemli 9 an.
1939: Alan Turing: Paddington, Londra’da doğan Alan Turing, bilişim sektörünün hatırı sayılır isimlerinden. 1932’de algoritmik gerçekler hakkında matematiksel raporlar hazırlayan Turing, ilk bilgisayar sayılan Turing Makinesini konsept haline getirmişti. Bir grup şifreleme uzmanı ve bilim adamıyla Alman mesajlarını çözmek üzere çalışan Turing (filmdekinin aksine gerçekte Polonyalı bilim adamlarıyla çalıştı), 1939’da şifre kırma uzmanı arkadaşı Gordon Welchman ile birlikte günlük mesajları kolayca çözen dev bir makine üretti. Bombe adlı bu cihaz, elektrikle çalışıyor ve Almanya’nın iki kez şifrelenmiş mesaj anahtarını çözebiliyordu.
1941: İlk fare: Fare konsepti ilk olarak 1941’de ortaya çıkmış olsa da, tüm halka duyurulan ilk fare 1968’de ortaya çıktı.
1971: Mikroişlemciler: Bilgisayarlar ilk günlerinde etkileyici oldukları kadar büyüklerdi. Bazen tüm bir binayı kaplayan bilgisayarlar, pek de verimli değildi. İlk mikro boyutlu mikro işlemci (CPU) olan 4004, 1971’de Intel tarafından üretildi. Üç sene sonra üretilen Intel 8008 ise ilk tüketici bilgisayarı olan 8-bit IBM PC’de kullanıldı.
1973: Taşınabilir bilgisayarlar: İlk taşınabilir bilgisayar olan Osborne 1, 4MHz işlemci, 64 kilobayt bellek, ayrılabilen bir klavye ve 5 inç’lik siyah-beyaz ekranla geliyordu. 1973’te ortaya çıkan bu bilgisayar, o dönemde 1.800 dolara satılıyordu ancak enflasyonu göz önüne aldığımızda, bugünkü fiyatının 4.500 dolar seviyesinde olduğunu görüyoruz.
1984: Macintosh’un doğuşu: Apple ve Microsoft’un ayrı düşmesinin ardından Macintosh OS 1984’te ortaya çıktı. Böylece bugün hala devam eden Microsoft ve Apple Macintosh arasındaki savaş başlamış oldu.
2005: Apple ve Intel: PowerBook laptop’larında hep IBM PowerPC işlemcilerini kullanan Apple, 2005’te Intel x86 işlemcilerini kullanmaya başladığını duyurdu. Firma sadece 3 sene sonra sadece Intel işlemciyle çalışan “Snow Leopard” işletim sistemini duyurarak PowerPC makineleri tarihin çöplüğüne gönderdi.
2002: Hyperthreading’in doğuşu: Intel 2002’de hyper-threading adlı teknoloji yoluyla yeni bir çağı başlattı. Hyper-threading, işlemci üzerindeki çekirdekler üzerinde sanal işlemciler oluşturarak işlemleri paralel hale getiriyordu. Intel, performansı artıran bu işlem için tek şeritli bir otoyolu çift şeritli otoyola dönüştürme örneğini vermişti.
2006: AMD, ATI’yı satın aldı: 1969’da kurulan işlemci üreticisi AMD (Advanced Micro Devices), zaman içinde Intel yongaları için bile parçalar sağlamaya başladı. ATI ise 1985’te PC’ler için grafik işlemciler üretmeye başlamış, 1990’ların başlarında kendi başına çalışan grafik işlemcileri üretmişti. AMD’nin ATI’yı 2006 yılında 4,3 milyar dolar ve 5,4 milyar dolar değerindeki hissesiyle satın alarak satın alması, teknoloji dünyası için büyük bir olaydı. ATI bu gelişmenin sonrasında birkaç sene ayakta kalsa da ondan türeyen Radeon, bugün halen ayakta.
20xx: Yapay zeka: Alan Turing ile başladığımız yere geri döndük. Turing’e göre bir yapay zekanın insanları başarıyla taklit etmesi gerekiyordu. “The Imitation Game” adlı testi (evt, filmin ismiyle aynı) geçen bir yapay zeka şimdiye kadar çıkmadı.
CHIP 15.09.2016
