BİO Kongresi’nde en dikkat çeken yönlerden biri, biyoteknolojide de startup denilen, yeni fikir ve şirketlerin ağırlığının görülmesiydi.
Kongrenin yanı sıra büyük uluslararası şirketlerin kuluçka merkezi denilen inkubasyon merkezlerini ve bu işe özel kurulan daha agresif çalışan merkezleri gezdiğimizde, yaratıcı ve genç fikirlerin ağırlığının giderek arttığına bizzat şahitlik ettik.
Küresel krizden sonra yatırıma ayrılacak fonların artması ancak finans alanında eski kârların kalmayışının startuplara yaradığını, ileride daha kârlı olabileceği için şimdiden risk alınarak startuplara daha fazla kaynak imkanı tanındığını, olumlu örneklerle bu alanın giderek daha kârlı hale geldiğini gözlemledik.
TEPAV’ın seçmeleri sonucu Türkiye’den 2 startup da kongreye katıldı. Kongre kapsamında özel eğitim programlarına katıldılar.
Bizden katılan gençlerle sohbet imkanı buldum ve yaşadıklarını, ABD- Türkiye kıyaslamalarını dinledim. Özet olarak söyleyecek olursak tabi ki ABD’de gerek fikir merkezleri gerekse de fonlar açısından imkanlar çok daha iyi ama başta TÜBİTAK olmak üzere bu konuda içeride ayrılan fonların artmasının bizde de startupların gelişimine yardımcı olduğu görülüyor.
Yeni fikir geliştirmek konusunda gençlerin eskisine kıyasla çok daha cesaretli oldukları açık. Tabii ki eksikler bu alanda da çok; verilen paraların takibinin iyi yapılmaması, ayrılan fonlar ve bürokratik işlemlerde sıkıntılar var ama başlangıç yapılmış durumda.
ABD’deki kongreye katılan Süleyman Kazım Sömek, anında ve yerinde ucuz maliyetli ve güvenilir kolay kullanıma sahip tek kullanımlık bakteri belirleyen biyoçipler tasarlayan RF Sense adına katılıyordu. ODTÜ’den bir grup öğretim üyesi ve öğrencinin kurduğu şirket 2014’te çıkan fikir üzerine 2015’te kurulmuş, TÜBİTAK’tan aldıkları fonların da katkısıyla geliştiriliyor.
Sözek sorumuz üzerine startupların yeni bir kültür oluşturduğunu, ABD’deki eğitimde bunu açıkça gördüğünü; 80 milyon dolarlık şirketin CEO’sunun bile, kendisiyle birlikte derslere girip not tuttuğunu, ücretsiz yemekten yediğini, aynı yaşam biçimi ve kültürü devam ettirdiğini söylüyor.Sömek ODTÜ’deki çevrenin kendilerine uygun ortam hazırladığını, sadece hocalar değil büyük sınıftakilerin de alt sınıfları cesaretlendirdiklerini, yol gösteren ve yaratıcılığı geliştiren bir iklimin çok önemli olduğunu söyledi.
BİZ ÖZGÜRLÜĞÜMÜZE MERAKLIYIZ
ABD’de de birkaç startup batırmış üçüncü dördüncü fikirleri için yeni şirket kurmuş olanların daha fazla itibar gördüğünü, deneyimin bu alanda da önemli olduğunu belirtiyor. Buna karşılık bunun bir genç işi olduğunu çünkü aile gibi bakmakla sorumlu oldukları bir bağlantıları olmadığı için daha özgür hareket edebildiklerini kaydeden Sömek, işin felsefesini “Bizler bilgisayar başında dünyanın herhangi bir yerine internet üzerinden iş yaparak da para kazabiliriz, köpek bakmak gibi istediğimiz bir işi yaparak de hayatımızı sürdürebiliriz.
Bizim için önemli olan özgür kalmamız, özgür düşünüp hayata geçirebilmemiz. Tüm bu deneyimlerin 10 yıl sonrasına, daha kalıcı bir iş yapacaksak bile o döneme hazırlık olduğunu biliyoruz” şeklinde özetliyor.Diğer katılımcı Diploid Biyoteknolojik Ürünler şirketi ise Ege Fakültesi Biyomühendislik bölümünden iki genç ortakla temsil edildi.
Turgut Mesut Yılmaz ve Furkan Ozan Çöven, daha işin başındalar ve ilk startupları. Mantar ve atık ürünlerden, tümüyle çevreci yalıtım malzemesi bulmuşlar bunu geliştirmeye çalışıyorlar.
Aldıkları bir destek var ama yenilerine ihtiyaç var, biran önce de patentlerini almak istiyorlar. Popüler bilim dergilerini okuyarak yaratıcılıklarını geliştirmişler ve üniversitedeki hocalarının kendilerine çok yardımcı olduğunu, laboratuarların kendilerine istedikleri zaman açıldığını, bunun çok önemli olduğunu söylüyorlar.
Daha yolun başında olduklarını, her açıdan kendilerini geliştirmeleri gerektiğini biliyor ve buna göre bir çaba içindeler. Türkiye’nin ekonomik olarak kalkınması ve rekabetçiliğinin artması için gençlere imkan verip özgür bırakmanın, inisiyatif tanımanın, yaratıcılığın fikri ve ekonomik altyapısını oluşturmanın önemi o kadar büyük ki…
HÜRRİYET Erdal SAĞLAM 14.06.2016
