Projesi olup da parası olmayan girişimciler, yerli “kitle fonlaması” modelleriyle hayallerini gerçekleştirme fırsatı bulacak. Dünyada büyük ilgi gören ve 100 bin başarılı projeye imzasını atan Kickstarter, aylık 9 milyon ziyaretçisi bulunan Indiegogo gibi sitelerin model olabileceği yeni fon sisteminden uluslararası yatırımcılar da faydalanacak.
Projesi ya da fikri olan ancak sermaye bulamadığı için bunu seri üretime geçiremeyen girişimciler, dünyada büyük ilgi gören ve 100 bin projeye ulaşan Kickstarter benzeri fonlama sistemleriyle hayallerini gerçeğe dönüştürebilecek. Geleceğin yatırım aracı olarak değerlendirilen ve Hazine Müsteşarlığı tarafından bir yıldır kanun hazırlıkları sürdürülen “kitle fonlaması” sistemine yönelik çalışmaların birkaç ay içinde tamamlanması planlanıyor.
Yerli girişimcilere yeni fon sistemini müjdeleyen Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, “Çok sayıda yatırımcının, ufak meblağlar ile bir girişimi internet siteleri üzerinden fonlamasına imkan tanıyan kitle fonlaması sistemini Türkiye’de hayata geçirmek için çalışma yapıyoruz. Gelecek yıllarda erken aşama girişimlerin finansmanında kitle fonlaması sisteminin tüm dünyada çok yüksek oranda kullanılacağı net olarak görülüyor. Dolayısıyla bizim de geleceğin yatırım aracı olarak kitle finansmanını göz ardı etmemiz çok rasyonel bir davranış olmayacak” dedi.
BİRKAÇ AYA HAZIR
Şimşek, Hazine Müsteşarlığı’nın kitle fonlaması sistemine yönelik kanun çalışmalarını bir yılı aşkın süredir sürdürdüğünü ve birkaç ay içinde bitirilmesini hedeflediklerini bildirdi. Küresel finans krizi sonrasında finansmana erişimde sıkıntı yaşayan erken aşama işletmelerine yönelik alternatif finansman kaynaklarının ön plana çıkmaya başladığını belirten Şimşek, bunlardan en iddialı ve en hızlı gelişeninin kitle fonlaması sistemi olduğunu söyledi.
Kitle fonlamasının, tek başına kayda değer bir etki yaratamayacak çok sayıda yatırımcının ufak meblağlar ile bir girişimi internet siteleri üzerinden fonlamasına imkan tanıyan yeni nesil finansman aracı olduğunu ifade eden Şimşek, “Kitle fonlaması, tek başına bir şirketi inceleyemeyecek ve yatırım süreçlerini yönetemeyecek bir yatırımcının kendisi gibi binlerce yatırımcıyla birlikte bir hayalin gerçeğe dönüşünü izlemektir” dedi.
3 YILDA 13 KAT ARTTI
Şimşek, kitle fonlamasının başta ABD olmak üzere birçok ülkede hızla büyüdüğüne ve yatırımcıların sınır ötesi yatırım yapmalarının temel araçlarından birisi haline geldiğine dikkati çekti. 2012 yılında 2.7 milyar dolar küresel hacmi olan kitle fonlaması yatırımlarının 3 yıl içinde yaklaşık 13 kat artarak, geçen yıl 34.4 milyar dolara yükseldiğini bildiren Şimşek, “Bu rakamın 2016 yılında küresel girişim sermayesi yatırımlarını aşması bekleniyor” diye konuştu.
GÜVEN VE ŞEFFAFLIK
Kitle fonlaması sisteminde güven ve şeffaflığı ön planda tutacaklarını vurgulayan Şimşek, sistemin başarısında bunların çok önemli olduğunun altını çizdi. Şimşek, “Halkımıza güven ve şeffaflığın sağlandığı ve gönül rahatlığı ile yatırım yapabilecekleri bir yatırım ortamı hazırlıyoruz. Mevzuatın tamamlanmasıyla girişimcilerimiz mevcut şirketlerini veya iş fikirlerini 75 milyona duyurabilecek ve şirketlerine ortak bulabilecek. Bu şekilde geleneksel yatırım araçlarına olan bağımlılık azalarak yerini üretim ve yenilikçilik odaklı işlere bırakacak” dedi.
EN POPÜLER SİTELER
KICKSTARTER: Aylık 13 milyon ziyaretçisi olan en büyük kitle fonlama sitesi, el sanatlarından teknolojiye, komediden tiyatroya kadar pek çok farklı alanda faaliyet gösteren şirketlere ev sahipliği yapıyor. Kickstarter üzerinde yaklaşık 300 bin kişi 10 ya da daha fazla projeye destek verdi. Başarıyla finanse edilen projeler için yüzde 5 ücret alınıyor.
INDIEGOGO: Bağış dahil olmak finanstan tıbbi ihtiyaçlara kadar pek çok kampanyanın açıldığı Indiegogo’nun aylık 9 milyon ziyaretçisi bulunuyor. Kampanyada toplanan fonlardan yüzde 9 ücret alınıyor. Başarılı olduğunuzda yüzde 5’i geri ödeniyor. PayPal ve kredi kartı işlemlerinde bu oran yüzde 3-5 arasında değişiyor.
ANGELLIST: Girişimcilerin yatırımcılar, adaylar ve kuluçka merkezleriyle bir araya geldiği bir platfom.
APPBACKR: Aplikasyonları (uygulamaları) geliştirmek için popüler iki siteden biri.
ROCKETHUB: Kickstarter ve Indiegogo’dan sonra en popüler sitelerden biri. Başarı Okulu serileri ile büyük bir destek sistemine sahip. Girişimcilere fon sağlayan veya bağış kampanyalarına ev sahipliği yapan siteler arasında CrowdRise, Fundable, SeedInvest, WeFunder, CrowdCube, GoFundMe, YouCaring, GiveForward, Patreon, AlumniFunder, AppStori, CircleUp ve CauseVox da oldukça rağbet görüyor.
İLK TÜRK PROJESİ: MONO CHROMA
Nowhere studios, 3 yıllık bir çalışma sonunda hazırladığı ilk PC oyunu MonoChroma’nın satışı için Ağustos 2013’te Kickstarter’da kampanya başlattı. 84 bin dolar toplamayı başaran oyun, Kickstarter’e çıkan ilk Türk projesi oldu. Karanlık bir dünyada kardeşini korumak isteyen karakterimizin karşısına çeşitli engeller ve bulmacalar çıkartan oyunda, karakterimiz bulmacaları çözerek endüstriyel bir dünyada hayatta kalmaya çalışıyor.
YABANCI DA YATIRIM YAPABİLECEK
Yeni nesil fon sisteminden uluslararası yatırımcıların da azami ölçüde yararlanacaklarını belirten Mehmet Şimşek, “Bu sistemle uluslararası yatırımcılar da ülkemizde yatırımda bulunabilecekler. Dolayısıyla girişimcilerimizin küreselleşmesi ve küresel finansmana erişimi için eşsiz bir finansman aracı uygulamaya girmiş olacak” dedi.
100 BİN PROJE BAŞARIYA ULAŞTI
Yaklaşık 7 yıl önce kurulan ABD merkezli Kickstarter’da projesine destek bulan kişi ve şirketlerin sayısı 100 bini geçti. Site, film, oyun, müzik, teknoloji, video, tasarım gibi onlarca alanda projesi olan girişimcileri destekliyor. Kickstarter’in girişimcileri cesaretlendiren projelerinden çarpıcı rakamlar:
- Kuruluş tarihi olan 28 Nisan 2009’dan bu yana başarıya ulaşan Kickstarter projelerinin sayısı 100 bini buldu.
- Mimariden dergilere kadar toplam 165 kategori ve alt kategori bulunuyor.
- İlk 100 başarılı Kickstarter projesinde hedef bedele 121 günde ulaşıldı. Son 100 proje ise 3 gün içinde destek buldu.
- Bir girişimci 94 farklı projesiyle Kickstarter’da bağış topladı.
- Kickstarter çalışanları tarafından hazırlanan 40 proje başarıya ulaştı.
- Bir proje 169 farklı ülkeden destek almayı başardı.
- Kickstarter’da 22 bin 133 adetle en fazla başarı sağlayan projeler müzik kategorisine ait.
- Kickstarter projesi ile Grammy ödülü kazanan müzisyen sayısı 4. En başarılı albüm ise billboard listesinde 7. sıraya kadar yükselmiş.
- Hem başkasının projesine destek veren hem de kendi projesi başarılı olanların oranı yüzde 70.58.
- Birden fazla Kickstarter projesi başlatıp başarılı olanların sayısı 8.539.
KİCKSTARTER’DAKİ TÜRK GİRİŞİMLERİ
2014 yılında Türkiye’den Kickstarter’a projesini sunan ilginç girişimler…
Akıllı telefonu mikroskoba çevirdi
- İstanbul merkezli teknoloji şirketi AVI Labs, akıllı telefonlarda bulunan kamerayı taşınabilir bir mikroskopa çeviren ‘Mibo’ ürünü ile Kickstarter’a başvurdu. 6 bin dolar bağış toplamak için Kickstarter’a giren Mibo, Mart 2014’te 7 bin 160 dolarlık bağış almayı başardı.
Ahmet Beyler’in ilk albümü
- 2012 yılında İstanbul’da kurulan müzik grubu Ahmet Beyler, Kickstarter’ın Türkiye’den en çok başvuru aldığı bir alanda fon arayanlardan. Trompet, keman, klilofon, gitar ve vurmalı çalgılarıyla Balkan, Akdeniz, Ortadoğu müziklerini harmanlamaya çalışan grubun ilk albümlerini çıkarmak için ihtiyaç duydukları rakam 5 bin dolardı. Grup, 70 bağışçı ve 5 bin 436 dolara erişti.
Suriyeli çocukların multimedya sergisi
- Balat ve Süleymaniye’deki Suriyeli çocuk mültecilerin yaşamını online bir multimedya sergisine çevirmek isteyen Selim Kır ve John Kamys, bu projerini Kickstarter’a sundu. “Transient: The Refugee Children of Istanbul” adlı projeyi, tek karelik fotoğraflardan oluşan bir belgesele dönüştüren ikili, 4 bin 500 dolarlık kaynak için çıktıkları yolda, 131 bağışçı ve toplam 4 bin 803 dolara ulaştı.
Dondurmam kaymak
- Londra’da yaşayan Kelly Abraham’ın “Dondurma: Turkish Ice Cream” adlı belgesel projesi için ihtiyaç duyduğu rakam 150 sterlindi. Ancak 20 Kasım’da kapanan projesini “0” kaynakla kapattı.
Rüyaların evreni
- İstanbul merkezli bir oyun geliştirici grubu olan Mindprop Games de yeni oyunu için Kickstarter’ın kapısını çalanlardan. 2D platform oyunu olan Waking Up Eric Claud’a kaynak arayan grup, oyunseverlere rüyaların evreninde geçecek olan bir bulmaca oyunu deneyimi sunmayı planlıyor. Hedefi ise 45 bin dolar toplamak.
Çiçekleri uzaktan sulayacaktı
- ‘Smart Plant’ adlı yerli proje, internet üzerinden cep telefonuna bağlanabilen bir cihaz. Yanında bulunan kaptan su çekerek çiçeklerin uzaktan sulanmasını sağlayan cihaz için 26 bin dolar bağış toplayabilmek üzere yola çıkan proje, 3 bin 553 dolarda kaldı.
Kar temizleyici robotlar
- Emin Faruk Keçeci tarafından geliştirilen ‘SnowBYTE’ adındaki cihaz, karların kürek yerine robotlar tarafından temizlenmesini sağlıyor. Hibrit motor sistemine sahip olan cihaz, uzaktan kumandayla yönetiliyor. 36 bin dolar bağış almak için Kickstarter’a giren proje, 417 dolar toplayabildi.
