İsveç Veliaht Prensesi Victoria’nın katılımıyla gerçekleşen ilk ‘Global Change Award’ (Küresel Değişim Ödülü) töreninde ödül beş projeye verildi. 300 bin Euro ile en yüksek para ödülünü ve birinciliği Finlandiya’nın atık pamuklardan yeni kumaş üreten projesi kazandı.
İlk yılda, yarışmaya Türkiye’den katılım yoktu ancak firma yetkilileri Türk girişimcilere ve bilim insanlarına da çağrıda bulundular. 25 Ağustos-31 Ekim arasında yapılan başvurulara 112 ülkeden 2 bin 700’den fazla proje katıldı.
Toplam 1 milyon Euro tutarındaki ödülün dağılımı ise kamuoyu oylamasıyla yapıldı. 1-7 Şubat arasında yapılan oylamaya 22 bin 500 kişi katıldı. En fazla oy Almanya, ABD, Hollanda, İsveç, İtalya, Rusya, Fransa, Çin, İngiltere ve Finlandiya’dan geldi. İlk beşe giren projelerin her biri modanın ve tekstil tüketiminin gidişatını değiştirebilecek türden.
* Finlandiyalı ekibin birinci gelen projesi, atık pamuklardan yeni kumaş üretilmesini sağlıyor.
* ABD’den çıkan ve ikinci olan proje ise sentetik bir tekstil malzemesi olan polyesteri, mikroplar aracılığıyla geri dönüştürüyor.
* Üçüncülük Estonya’nın. Ann Runnel, tekstil artıklarını endüstri çapında yeniden değerlendirmek için online bir pazar yeri kurmuş.
* Dördüncü proje, İtalya’dan gelmiş. Tam da bir Akdeniz ülkesine yakışacak fikirle ödüle hak kazanmışlar. Meyve suyu imalatında kullanılan turunçgillerin kabuklarını topluyor ve kumaşa dönüştürüyorlar.
* Son olarak Hollanda’nın projesi ise, ülkede bol bulunan yosunları yenilenebilir kumaşa dönüştürüyor.
TÜKETİM TEŞVİK EDİLMEMELİ
Eva Kruse / Danimarka Moda Enstitüsü ve Kopenhag Moda Haftası CEO’su
“Moda endüstrisinin hızı ve çıkardığı koleksiyon sayısının fazlalığı, bizi daha fazla tüketmeye teşvik ediyor. Bu üzerine düşünrmemiz, tartışmamız gereken bir şey. Endüstrinin içinden biri olarak kabul etmem gerekir ki, dünyaya olumlu katkılarımız da var. İstihdam sağlamak gibi. İşimizi, gezegene daha az zarar vererek yapmaya devam etmeliyiz. Örneğin Burberry, yakın zamanda her yıl bir koleksiyon daha az çıkaracağını açıkladı. Tüketicinin de ne aldığı, ne kadar aldığı, ihtiyacı olup olmadığı üzerine düşünmeye başlaması lazım. Ama bilinçil moda konusunda elbette liderliği endüstri yapmalı. Tüketici bizi takip edecektir.”
GERİ DÖNÜŞTÜRMEK ÇOK ÖNEMLİ
Rebecca Early / Londra Üniversitesi Sürdürülebilir Tekstil ve Moda Tasarımı Profesörü
“Çevreye daha az zararlı yeni malzemeler, kumaşlar üzerinde mi yoğunlaşmalıyız, yoksa hali hazırda kullanılanların nasıl geri dönüştürüleceğiyle mi ilgilenmeliyiz? Moda endüstrisinin önündeki en önemli soru bu. Bence döngüyü tamamlamak, yani geri dönüştürmek çok önemli. Önemli olan zaten üretilmiş olanı, en hesaplı şekilde geri dönüştürmek. Şu anda hemen herşeyi geri dönüştürebiliriz ama yapılmıyor. Çünkü ekonomik değil. Yenisini üretip kullanmak daha ucuza geliyor. Çevre için en iyi kumaş diye birşey yok. Pamuk doğal ama üretiminde tonlarca su kullanılıyor. Polyesteri daha az suyla üretiyorsunuz ama daha fazla kimyasal kullanıyorsunuz. Enerji tüketimi yönünden bakarsak pamuk daha sık ve yüksek derecelerde yıkanıyor ve ütü istiyor. Polyester ise ütü istemiyor ve düşük ısılarda yıkanıyor.
TEKSTİL DÜNYANIN EN KİRLİ İKİNCİ ENDÜSTRİSİ
Amber Valetta / Moda ikonu, aktris ve girişimci
“25 yıldır endüstrinin içinde biri olarak, sorumluluklarım olduğunu hissettim ve sürdürülebilir moda üzerine kafa yormaya başladım. Tekstil dünyanın en kirli ikinci endüstrisi. Petrolden hemen sona geliyor. Ama aynı zamanda dünyanın ikinci en büyük istihdam sağlayan endüstrisi. Sürdürülebilirlik sadece çevrecilikle olmuyor. Çocuk işçiliğini bitirerek, işçilere adil ücretler ödeyerek, insanı çalışma koşulları sağlayarak oluyor. Çevre dostu tasarımcılara ev sahipliği yapan online mağaza Master&Muse’u böyle kurdum. Hayatım da bu bilinçle birlikte değişti. Biraz daha fazlapara verip daha uzun süre kullanacağım şeyler alıyorum. Şu anda üzerimdeki çantayı 10 yıldır kullanıyorum mesela. “
HÜRRİYET 17.02.2016
