Endüstri 4.0, dördüncü sanayi devrimi anlamına geliyor. Endüstri 1.0’da su ve buhar gücü kullanımı ile çalışan mekanik sistemler vardı. Endüstri 2.0, elektrik enerjisinin kullanılmaya başlaması ile seri üretime geçişi başlattı. Şu an sürmekte olan Endüstri 3.0, elektronik ve bilişim teknolojilerinin entegre kullanılması ile başladı. Endüstri 4.0 ise internete bağlı her nesnenin üretim alanında daha fazla kullanımını içeriyor. İnternetin üretimde kullanılması, iş geliştirmeden, insan kaynaklarına kadar birçok yeniliği beraberinde getirecek.
Önümüzdeki beş sene içinde, istihdam piyasasında bugün önemli olarak değerlendirilen becerilerin üçte biri değişmiş olacak. 2020 itibariyle ise Dördüncü Sanayi Devrimi ile birlikte hayatımıza ileri robotik, otonom ulaşım, yapay zeka, makine öğrenmesi, gelişmiş malzemeler, biyoteknoloji ve genom bilimi gibi kavramlar girecek. Bu gelişmeler, hem yaşamımızı hem de iş yapış şekillerimizi değiştirecek. Bazı meslekler tamamen yok olacak, bazıları daha fazla gelişecek. Bunun yanı sıra, bugün hiç bilmediğimiz meslek dalları da ortaya çıkacak.
Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan yeni bir rapor, geleceğin işgücü, yetenek ve istihdam stratejilerini değerlendiriyor. Raporun adı The Future of Jobs, yani Mesleklerin Geleceği. Raporda, dünyanın önde gelen şirketlerinin insan kaynakları ve strateji yöneticilerinin görüşlerine yer veriliyor.
Endüstri 4.0 sürecinde başarılı olmak için çalışanların sahip olması gereken üç temel yetenek arasında tabi ki yaratıcılık var. Yeni ürünler, yeni teknolojiler, yeni çalışma yöntemlerinin hakim olacağı değişim sürecinden yararlanmak için yaratıcılık vazgeçilmez bir yetenek olacak. Tabi ki robotlar bu süreçte bize yardım edecekler ve hedefimize daha çabuk ulaşmamızı sağlayacaklar, ama robotların insanlar kadar yaratıcı olamayacakları kesin. En azından şimdilik!
Yapay zeka yönetim kuruluna girecek
Bugün müzakere ve esneklik yetenekleri listenin ilk 10 sırasında yer alsa, bu yetenekler 2020 yılında eski önemini kaybedecek. Neden mi? Çünkü “büyük veri”ye ulaşan ve bu veriyi yöneten makineler, kararları bizim yerimize almaya başlayacaklar. Hatta, Dünya Ekonomik Forumu Yazılım ve Toplumun Geleceği Konseyi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, insanlar yapay zekanın 2026 yılından itibaren şirket yönetim kurullarının bir parçası olacağını tahmin ediyorlar. Önümüzdeki dönemde önemini kaybedecek yeteneklerden bir diğeri de “aktif dinleme”. Öte yandan bugün ilk onda yer almayan “duygusal zeka”, endüstri 4.0 sürecinde hepimizin ihtiyaç duyacağı bir yetenek olacak.
Yaşanacak değişimin doğası endüstriden endüstriye farklılık gösterecek. Örneğin küresel medya ve eğlence dünyası son beş içinde çok büyük bir değişim yaşamış durumda. Finansal hizmetler ve yatırım sektörü henüz radikal bir değişim geçirmiş değil. Satış ve pazarlama sektöründe çalışanlar ise teknolojik okuryazarlık başta olmak üzere, önümüzdeki dönemde yeni yeteneklere ihtiyaç duyacaklar.
Değişim bizi beklemeyecek. Dolayısıyla iş dünyası liderlerinden, hükümetlere, eğitimcilerden sivil toplum temsilcilerine kadar herkesin endüstri 4.0’ın ihtiyacı olan yeteneklere öncelik vermesi. Bugün en fazla ihtiyaç duyduğumuz yetenekler, yakında anlamsız kalabilecekler. İşte, bugün değer verdiğimiz ilk on yetenek ve Endüstri 4.0’da başarılı olmak için ihtiyaç duyacağımız ilk on yetenek:
Endüstri 4.0 için ne dediler?
– Klaus Schwab, Dünya Ekonomik Forumu Kurucusu ve Başkanı: “Teknolojinin hayatlarımızı nasıl etkilediğini; ekonomik, sosyal, kültürel ve insani çevreleri nasıl yeniden şekillendirdiğine dair anlaşılır ve küresel olarak kabul gören bir bakış açısı geliştirmeliyiz. Bu derece büyük fırsat veya riskin yaşandığı başka bir zaman olmadı.”
– Dileep George, Yapay Zeka ve Nörobilim Araştırmacısı: “Ebola hastalarını tedavi edebilen veya nükleer atık temizleyebilen bir robot hayal edin!”
– Enrique Pena Nieto, Meksika Cumhurbaşkanı: “Meksika, vatandaşlarının internete ulaşma hakkını anayasasına taşıyan tek ülke.”
– Inga Beale, Lloydâ CEO’su: “Bir çok insan için, akıllı telefon sahip olduğu ilk ve tek bilgisayar.”
– Gary Coleman, Küresel Sanayi ve Müşteri Danışmanı, Deloitte; “Dördüncü Sanayi Devrimi henüz doğum aşamasında. Fakat iş dünyası ve toplumda yaşanan yumuşak değişim ve çatlama, devrime katılım zamanının bugün olduğunun göstergesi.
– Robert J. Shiller, 2013 Nobel Ekonomi Ödülü Sahibi, Yale Üniversitesi Ekonomi Profesörü: “Yangın sigortası satın almak için bir evin yanıp kül olmasını bekleyemezsiniz. Dördüncü Sanayi Devrimi’ne hazırlanmak için toplumumuzun altüst olmasını bekleyemeyiz.”
– Pierre Nanterme, Accenture CEO’su: “2000 yılından bu yana, Fortune 500 listesinde yer alan şirketlerin yarısından fazlasının yok olmasının tek nedeni dijitalleşme.”
DÜNYA Didem Eryar ÜNLÜ 26.01.2016
