NEW York’taki Stevens Institute of Tecnology Highly Filled Materials Institute’un kurucu Direktörü Prof. Dilhan M. Kalyon, geçen yıl bir gece yatarken yeni geliştirdikleri katalizöre (kimyasal reaksiyonlarda yeni bir hızlandırıcı) isim düşünürken memleketi Bursa aklına geldi:
– Bursa, “kese” demek. Yeni geliştirdiğimiz katalizörün mikroskobik görüntüsü keseyi andırıyor. En iyisi bu yeni katalizörün adı “Nanobursa” olsun.
Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı Ceyda Aydede’nin, Mütevelli Heyeti Başkanlığını TamerŞahinbaş’ın, Genel Koordinatörlüğünü de Binnur Karademir’in yürüttüğü Sağlık ve Eğitim Vakfı’nın (SEV) Harvard Club’da (New York) düzenlediği sempozyumda dinlediğim Prof. Kalyon, yaptığı çalışmaları anlatıp, şu mesajı verdi:
– Yeni nesil laboratuvarlarda fon destekli araştırmalar yapılmalı.
Sempozyum sırasında Prof. Kalyon’un öyküsüne baktım:
– Talas Amerikan Ortaokulu’ndan sonra Tarsus Amerikan Koleji’ni 1971’de bitirdi. ODTÜ’deki kimya mühendisliği eğitiminin ardından başarı bursu ile Kanada’daki McGill Üniversitesi’nde master ve doktorasını tamamladı. ABD’de kompleks akışkan malzemeler bilimi üzerine çalışmalarıyla dünyanın en etkili isimlerinde biri oldu.Ardından buluşları konusunda insana doğrudan dokunan bazı örnekler almaya çalıştım:
– Örneğin, yapıştırılınca vücutla bütünleşen ağrı kesici yaptık.
Sonra uzmanlık alanlarından ayrıntı verdi:
– Reoloji (herhangi bir sıvı akımını, bu akımın gösterdiği özellik ve değişimleri inceleyen bilim dalı), bileşik akışkanların (kimyasal reaksiyona uğramış molekül zincirleri, canlı organizmalarda bulunan birleşik molekül, kalıptan basma, kalıplama/döküm ve kaplama yöntemleriyle işlenmiş enerjik, seramik, magnetik ve kompozit malzemeler) benzeşmeleri ve işlenişleri.
Bu ayrıntıları bizim biraz daha anlayabileceğimiz bir cümleyle açtı:
– Ekibimle birlikte, biyomalzemeler, doku mühendisliği, toksik kimyasalların ve medikal atıkların yok edilmesi, nanofiberlerin yeni üretim teknikleri gibi alanlarda aşama kaydettik.“Nanobursa”nın da bunlar arasında yer aldığına işaret etti:
– Geliştirdiğimiz katalizöre “Nanobursa” adını vererek memleketim Bursa’yı literatüre yazdırmış olduk. “Nanobursa”, kimyasal reaksiyonlarda yeni bir “hızlandırıcı”. Birkaç katmandan oluşuyor. Bu katmanları oluşturan metallere müdahale edilebildiği için kimyasal reaksiyonlar içerisinde hangi metalin hangi parçacıkla etkileşimde olacağı üzerinde daha net kontrol kabiliyeti sağlıyor.
“Nanobursa”nın çevreci özelliğine dikkat çekti:
– Yeni katalizör, hem kimya ile ilgili araştırmalarda, hem de çevre kirliliğine karşı geliştirilen çözümlere yardımcı oluyor. Kullanım şekline göre çevre kirliliğine yol açan maddeleri saflaştırabiliyor.
Araştırmaları için devletten ve özel sektörden destek aldıklarını kaydetti:
– Bugüne kadar ABD devletiyle ve özel şirketlerle yaptığımız kontrat 180’i aştı.
Prof. Dilhan M. Kalyon gibi Türk bilim insanlarının dünya çapındaki başarıları, Rusya’yla yaşadığımız kriz ve terörün kararttığı ortamı biraz olsun “aydınlatan” ışık gibi parlıyor…
HÜRRİYET Vahap MUNYAR 31.11.2015
