Batı ile her alanda yarışmak için yoğun çaba sarf eden Çin, geçtiğimiz hafta ilk yolcu uçağını fabrikadan çıkardı. Çin’e ait uçak şirketi Comac tarafından üretilen ilk büyük yolcu uçağı C919 için görkemli bir fabrika çıkış töreni (roll out) yapıldı. Batı’nın aviyonik sistemi ve uçak motorlarıyla üretilecek olan C919’un Şanghay Pudong Havalimanı’nda gerçekleşen etkinliği de 4 bine yakın kişinin katılımıyla gövde gösterisine dönüştürüldü.
Çin tasarımı ilk yolcu uçağı C919 modeli, 158-174 arasında yolcu kapasitesine sahip olacak. Sertifikasyon süreci için ilk uçuşunu 2016’da yapması ve 2018 itibarıyla yolculu uçuşlar için servise girmesi planlanıyor. Halihazırda Boeing ve Airbus uçaklarını kullanmak zorunda olan Çin, kendi uçağının hizmete girmesiyle önemli bir endüstriyel gelişim kabiliyeti kazanacak. Ayrıca ekonomisine de ciddi katkı yapacak bu adımla, havacılık dünyasında kendine yer edinmeyi umuyor.
Çin’in uzun vadeli planı ise ezeli iki rakip Airbus ve Boeing’in, dünya havacılığındaki etkisini üçüncü oyuncu olarak kırmak. Ancak benzer bir atağı Çin’in müttefiki Rusya da yapmak istedi, başarılı olamadı. Rusya’nın askeri uçaklar üreten şirketi Sukhoi, Superjet 100 ismini verdiği 75-95 yolcu kapasiteli flyby- wire sistemine sahip modern bir bölgesel jet geliştirdi. İlk uçuşunu da Mayıs 2008’de yaptı ama umduğu başarıyı yakalayamadı.
Çin ise büyük gövdeli yolcu uçağı pazarında Boeing ve Airbus ikilisinin arasında yer almak için yoğun gayret gösteriyor. Airbus A320, Boeing 737 modellerine karşı rekabet amacıyla üretilen tek koridorlu C919, şu ana kadar Çin’de tasarlanan ve üretilen en büyük ticari yolcu uçağı durumunda. Uzun vadeli hedef ise C919’da başarıya ulaşarak çift koridorlu pazar için 300-400 yolcu kapasiteli C929 ve C939 modellerini geliştirmek.
Tek koridorlu C919’un da 6 farklı modeli olması planlanıyor. Üçü farklı gövde uzunlukları ve koltuk kapasiteleri ile yolcu, diğer üçü de kargo, iş jeti ve askeri amaçlı görev uçağı olacak. Çinliler, bugüne kadar C919 için 21 havayolundan toplam 517 adet uçak siparişi almış durumda. Hedef ise 2000 sipariş. Bakalım, Sovyetler Birliği döneminde Tupolev, Yakovlev, Antonov ve Ilyushin gibi 4 ayrı yolcu uçağı markasını üreten bir tecrübeye sahip Rusya’nın başaramadığını Çin başarabilecek mi? Henüz Türkiye’den ne Türk Hava Yolları (THY) ne de özel havayolları C919 için sipariş vermiş değil.
C919 TEKNİK ÖZELLİKLER
-Koltuk kapasitesi: 158-174
-Yük taşıma kapasitesi: 20.4 ton
-Sürat: 0.78 Mach (955 km/h)
-Menzil: 4075 km (ek yakıt tankı opsiyonu ile 5555 km)
-Maksimum uçuş yüksekliği: 12.100 m
-Motor: 2 adet CFM International LEAP 1C
-Gövde uzunluğu: 38.9 m
-Kanat açıklığı: 35.8 m
-Genişlik: 11.95 m
-Gövde yüksekliği: 4.16 m
-Kabin genişliği: 3.9 m
-Kabin yüksekliği: 2.25 m
HABERTÜRK Güntay ŞİMŞEK 07.11.2015
