Büyük Hadron Çarpıştırıcısı iki yıldır süren geliştirme çalışmaları ardından yeniden tam faaliyete geçiyor.
Fransa-İsviçre sınırında, yerin 100 metre altında bulunan CERN tesislerinde çalışan bilim insanları daha önce görülmemiş bir hızla protonları çarpıştıracak.
Bilim insanlarının amacı, evrenin büyük bölümünü oluşturan karanlık madde hakkında yeni bilgilere ulaşmak. Bu yöndeki bulguların Albert Einstein’ın izafiyet teorisinden bu yana, fizik alanında en büyük devrimi yaratacağına inanılıyor.
CERN’de yapılan deneylerle, Mart 2013’te, evrenin oluşumu hakkındaki en büyük sırlardan biri olduğu kabul edilen atom altı parçacık ‘Higgs Bozonu’ keşfedilmişti.
Bugün Cenevre’de kumanda odasından, iki proton ışını Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın çevresine yönlendirilecek ve daha sonra 27 kilometrelik yeraltı tünelinde önceden belirlenmiş noktalarda birbirleriyle çarpıştırılacak.
Bu noktalara yerleştirilen dev detektörler çarpışmanın yarattığı enerjiyi kaydedecek ve ortaya çıkacak proton enkazında yer alacak yepyeni parçacıkların ne olduğunun saptanması için gereken bilgileri toplayacak.
Sheffield Üniversitesi’nden Fizik Profesörü Dan Tovey, “Bu aşama, 13 TeV (trilyon elektron volt) çarpıştırmasından ilk önemli bilgileri almaya başlayacağımız dönem olacak. Bu biraz musluğu açmaya benziyor. Ama sadece işin başlangıcı” dedi.
BBC Türkçe – 4.06.2015
